MBxc1 41-43
MBxc1 41–43 (pot. Ryjek dla MBxc1-41) – typ polskich wąskotorowych wagonów spalinowych na tor o rozstawie 600 mm, zaliczonych na PKP do serii MBxc1. Nazwa „Ryjek” pochodzi od kształtu przodu wagonu MBxc1-41.
 MBxc1-41 "Ryjek" | |
| Kraj produkcji | |
|---|---|
| Producent | |
| Lata budowy |
1934[2] |
| Układ osi |
(A1')(2')[1] |
| Wymiary | |
| Masa służbowa |
10 t[1] |
| Długość |
13460 mm[1] |
| Średnica kół |
600 mm[1] |
| Napęd | |
| Liczba silników |
2x45 KM[1] |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Rodzaj przekładni |
mechaniczna |
| Prędkość konstrukcyjna |
35 km/h[1] |
| Parametry użytkowe | |
| Liczba miejsc siedzących |
27[1] |
Historia
edytuj| Pojazd | Rok produkcji | Historia | Stan |
|---|---|---|---|
| MBxc1-41 | 1934 | Bydgoska Kolej Powiatowa (1934-1953) Jarocińska Kolej Dojazdowa (1953-1991) Poznański Klub Modelarzy Kolejowych (1991-2021) MPK Poznań (od 2021) |
czynny |
| MBxc1-42 | 1934 | Bydgoska Kolej Powiatowa (1934-1953) Jarocińska Kolej Dojazdowa (1953-1991) Muzeum Kolejnictwa w Warszawie (1991-2013) Muzeum Parowozownia Jarocin (od 2013) |
Eksponat jarocińskiej parowozowni |
| MBxc1-43 | 1934 | Bydgoska Kolej Powiatowa (1934-1953) Jarocińska Kolej Dojazdowa (1953-1975) |
Zezłomowany po zderzeniu z ciężarówką w 1975 roku |
MBxc1-41
edytuj
Wagon powstał w 1934 na zamówienie Bydgoskiej Kolei Powiatowej w warszawskich zakładach Lilpop, Rau i Loewenstein. Nosił wtedy nazwę Wóz motorowy nr 1. W 1945 został (wraz z infrastrukturą) znacjonalizowany i jeździł na trasie Bydgoszcz Wąsk. – Koronowo Wąsk[3].
W 1953 roku trafił do Witaszyc razem z pozostałą serią, gdzie kursował do 1991[1][2]. W 1994 przeszedł remont w ZNTK Poznań[4] i od tego samego roku (od 10 listopada[3]) do 2002 służył na poznańskiej Maltance. Odbywał kursy przez cały rok, aż do momentu kiedy Maltanka stała się kolejką działającą w sezonie letnim. W 2004[4] roku został odstawiony na teren zajezdni przy ulicy Fortecznej, gdzie czekał na dalsze decyzje w swojej sprawie. Głównym powodem wycofania ze służby był brak miejsca w lokomotywowni Maltanki. Wagon w styczniu 2021 został przekazany z Poznańskiego Klubu Modelarzy Kolejowych do MPK Poznań. Zdecydowano wówczas o jego remoncie[5], który został zakończony w lipcu 2021 roku[6]. Podczas remontu został przywrócony schemat malowania z ostatniego okresu eksploatacji na kolejach dojazdowych PKP[6] Górna część jest jasnozielona, zaś środkowa i dolna ciemniejsza[6].
MBxc1-42 i MBxc1-43
edytujPodobnie jak z MBxc1-41 w 1934 roku Zarząd Bydgoskich Kolei Powiatowych zakupił w warszawskiej fabryce Lilpop Rau i Loewenstein kolejne dwa wagony silnikowe jednokierunkowe. O ich zakupie zadecydowały pozytywne wyniki eksploatacji wagonu silnikowego innej konstrukcji zakupionego w tejże fabryce w 1932 roku. Wagony te oznaczono numerami 02 i 03. Do 1939 roku pojazdy obsługiwały pociągi na połączeniach Bydgoszcz – Smukała – Koronowo, a po wejściu kolejki w zarząd niemiecki otrzymały oznaczenia T2 i T3 oraz przemalowano je. W 1953 roku oba pojazdy razem z 41-ką przeniesiono na Jarocińską Kolej Dojazdową, gdzie obsługiwały połączenie Witaszyce – Zagórów. W latach 50. oba pojazdy otrzymały oznaczenia Mzx 042 i Mzx 043, a następnie w 1961 roku zmieniono je na MBxc1-42 i MBxc1-43. W 1955 roku w wagonie Mzx 042 wymienione zostały silniki Forda na S-42, które wówczas stosowano w ciężarówkach Star. Naprawy główne obu pojazdów przeprowadzone były w ZNTK Opole. W 1975 roku wagon MBxc1-43 brał w zderzeniu z ciężarówką na przejeździe kolejowo-drogowym, wskutek czego doszło do pęknięcia ramy pojazdu, co spowodowało, że wagon motorowy został skreślony ze stanu i skasowany. Drugi pojazd był natomiast eksploatowany na torach Jarocińskiej Kolei Dojazdowej do czasu zakończenia ruchu pasażerskiego 30 czerwca 1991 roku.
Po zakończeniu eksploatacji pojazd został przekazany Muzeum Kolejnictwa w Warszawie (w dniu 4 maja 1992 wpisany na stan tego muzeum pod numerem MUZ II/203). W 2013 roku Muzeum Kolejnictwa w Warszawie za zgodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przekazało wagon do zbiorów Muzeum Parowozownia Jarocin. Dnia 8 sierpnia tego samego roku przetransportowano go do jarocińskiej parowozowni, gdzie po odbudowie w przyszłości wejdzie w skład ekspozycji prezentującej tabor wąskotorowy[7][8].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i Paweł Korcz: Atlas wąskotorówek. Poznań: Poznański Klub Modelarzy Kolejowych, 2006, s. 165. ISBN 83-920757-3-0.
- ↑ a b c MBxc1-41
- ↑ a b "Ryjek" rozpoczął służbę, w: Z Życia MPK Poznań, nr 19(527)/1994, s. 3, ISSN 0329-6637
- ↑ a b MBxc1-41 tzw. "Ryjek" [online], Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu [dostęp 2021-01-26] (pol.).
- ↑ Ryjek wróci na tory Maltanki! MPK Poznań rozpoczyna jego remont! [online], Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Poznaniu [dostęp 2021-01-26] (pol.).
- ↑ a b c MPK Poznań, Kurier Kolejowy, Wąskotorowy wagon spalinowy MBxc1-41 znów na chodzie, a mówiąc wprost "Ryjek" wrócił do żywych [online], Kurier Kolejowy, 15 lipca 2021 [dostęp 2021-07-18].
- ↑ http://e-jarocin.pl/tkw/index.php/2021/01/17/wagon-motorowy-mbxc1-42/
- ↑ Prawdziwa historia MBxc1-42 [online], archeo.kolej.pl [dostęp 2024-04-28].