LVTP-5
LVTP-5 (Landing Vehicle, Tracked, Personnel) – pływający transporter opancerzony konstrukcji amerykańskiej. Jego konstrukcja została oparta na doświadczeniach zdobytych w trakcie użytkowania transporterów LVT-3 i LVT-4. Z jej wyglądu widać również, że wzorowano się na transporterach opancerzonych M75 oraz M59.
 LVTP-5 podczas manewrów | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Baldwin-Lima-Hamilton, FMC, Ingersoll, St.Louis Car Mfg. Co., Pacific Car and Foundry |
| Typ pojazdu |
pływający transporter opancerzony |
| Trakcja |
gąsienicowa |
| Załoga |
3 (dowódca, kierowca oraz strzelec) + 34 (do 43) |
| Historia | |
| Prototypy |
1950 |
| Produkcja |
1951–1957 |
| Egzemplarze |
1 124 |
| Dane techniczne | |
| Silnik |
12-cylindrowy silnik benzynowy Continental LV-1790-1 |
| Transmisja |
mechaniczna |
| Poj. zb. paliwa |
2073 l |
| Długość |
904 cm |
| Szerokość |
357 cm |
| Wysokość |
291 cm |
| Masa |
37 442 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość |
48 km/h na drodze, 11 km/h w wodzie |
| Zasięg pojazdu |
306 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 KM kal. 7,62 mm o zapasie (am. 2000 szt.) Opcjonalnie: haubica kal. 105 mm lub 2 × armata automatyczna M2A1 kalibru 40 mm | |
| Użytkownicy | |
 Stany Zjednoczone,  Tajwan,  Filipiny,  Chile
| |
Produkcja oraz warianty
edytuj
Na początku wojny koreańskiej w 1950 roku, firmy Ingersoll Division i Borg Warner rozpoczęły prace konstruktorskie nad nowym gąsienicowym transporterem desantowym, następcą amerykańskich pojazdów desantowych z okresu II wojny światowej. Produkcję seryjną tego nowego „Landing Vehicle, Tracked, Personnel” rozpoczęto w 1952 roku. Wytwarzało je równocześnie kilka firm. Do 1957 roku dostarczono 1124 egzemplarzy. Oprócz standardowych transporterów do przewozu żołnierzy (oznaczonych jako LVTP-5) pośród wyprodukowanych pojazdów znajdowały się również wersje specjalistyczne:
- LVTR1 (Landing Vehicle, Tracked, Recovery) – wozy zabezpieczenia technicznego,
- LVTE1 (Landing Vehicle, Tracked, Engineer) – saperskie (z lemieszem z przodu),
- LVTC5 (Landing Vehicle, Tracked, Command) – wozy dowodzenia,
- LVTH6 (Landing Vehicle, Tracked, Howitzer) – pojazd wsparcia (z dwuosobową wieżą uzbrojoną w krótkolufową haubicę kalibru 105 mm),
- LVTAA-X1 (Landing Vehicle, Tracked, Anti Aircraft) – pojazd przeciwlotniczy (z wieżą uzbrojoną w podwójną armatę automatyczną M2A1 kalibru 40 mm, przeniesioną z wozu M42 Duster). Powstał tylko jeden prototyp.
Za pomocą odpowiedniego zestawu można było typowy transporter przystosować również do roli ambulansu.
Budowa
edytuj
Pękaty stalowy kadłub posiada w części przedniej opuszczaną rampę o podwójnych ściankach. Cały przód pojazdu jest mocno pochylony i uformowany w kształt litery V, co zapewnia zmniejszenie oporów wody podczas pływania. Luki kierowcy i dowódcy znajdują się bezpośrednio nad rampą, po lewej i prawej stronie. Nieco w tyle zabudowana jest w stropie obrotowa kopuła z zainstalowanym karabinem maszynowym kalibru 7,62 mm, który obsługuje trzeci członek stałej załogi. W przedziale desantowym znajdują się miejsca siedzące na czterech ławkach dla 34 żołnierzy, ale w razie konieczności można przewozić na stojąco 43 żołnierzy. Po usunięciu siedzeń pojazdu jest w stanie transportować: 5,4 tony ładunku w działaniach desantowych lub ponad 8 ton ładunku podczas działań na lądzie, 105 mm haubicę ciągnioną z pewną ilością amunicji lub samochód osobowo-terenowy. Do załadunku wykorzystuje się również duży luk dachowy. Cały zespół napędowy umieszczony został w osobnym przedziale zajmującym tył amfibii. Napęd w wodzie zapewniają gąsienice zaopatrzone w specjalne ostrogi.
Słabe strony
edytuj
Konstruktorzy przy opracowywaniu LVTP5 kierowali się przeznaczeniem go do operacji lądowo-morskich podczas desantów na wybrzeża. W roli transportera opancerzonego na lądzie LVTP5 nie sprawdzał się. Na nieszczęście Marines w Wietnamie wykorzystywali go głównie w takich działaniach. Już podczas lądowania w Đà Nẵng w marcu 1965 roku ujawniły się słabe strony LVTP5: z powodu niewielkiej jak na pojazd desantowy prędkości oraz dużej sylwetki stawał się w wodzie idealnym celem. Również umieszczona z przodu rampa, otwierająca się w kierunku oczekującego wroga, stwarzała duże zagrożenie dla desantu. Intensywne użytkowanie stwarzało dodatkowe problemy techniczne, koła nośne szybko ulegały zużyciu a przekładnia wymagała ciągłego doglądania i napraw. Za szczególnie niefortunne można uznać wbudowanie zbiorników z łatwopalną benzyną w dno kadłuba. Mimo możliwości trafienia przez snajpera marines często wybierali jazdę na prowizorycznie zabezpieczonym workami z piaskiem dachu pojazdu, gdzie mogli przeżyć, gdyż już wybuch miny przeciwpiechotnej wypełniał ogniem wnętrze pojazdu[1]. Z powodu tych wszystkich wad w 1971 roku LVTP5 w amerykańskiej piechocie morskiej został zastąpiony nowszym wozem oznaczonym LVTP7 (AAV7).
Jednak pojazdy te są nadal eksploatowane w Chile, na Filipinach oraz na Tajwanie (ponad 350 sztuk). Tajwańskie LVTP5A1 zostały zmodernizowane poprzez wymianę silnika na bardziej ekonomiczny wysokoprężny o mocy 552 kW i zmianę układu paliwowego.
Przypisy
edytuj- ↑ David L. Coggins: An Analysis of The Employment of the LVT-5 in Riverine Operations in Vietnam and a Recommendation For the Employment of the AAAV Future Riverine Operations. United States Marine Corps, 2002. s. 49. [dostęp 2013-11-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-13)]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Steven Zaloga, Terry Hadler, Michael Badrocke – Amtracs: US Amphibious Assault Vehicles, Osprey Publishing 1999, ISBN 1-85532-850-X.
- kolekcja Wozy Bojowe DeAgostini Atlas, Warszawa 2004, ISBN 83-7397-008-8.