Karol Grünberg

Karol Grünberg (ur. 23 marca 1923 w Drohobyczu, zm. 6 sierpnia 2012) − polski historyk XX wieku, profesor nauk humanistycznych, specjalizujący się w szczególności w problematyce stosunków niemiecko-radzieckich, radziecko-polskich oraz polsko-ukraińskich; autor książek dotyczących hitleryzmu oraz wielokrotnie wznawianych biografii Adolfa Hitlera.

Karol Grünberg

Data i miejsce urodzenia	23 marca 1923 Drohobycz
Data śmierci	6 sierpnia 2012
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia XX w.
Alma Mater	Uniwersytet Warszawski
Doktorat	1958 Instytut Nauk Społecznych przy KC PZPR
Habilitacja	1968
Profesura	1985
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Życiorys

W 1941 roku ukończył Liceum Ogólnokształcące w Drohobyczu. W latach 1941–1944 przebywał w Kafanie (ZSRR), gdzie pracował w kopalni miedzi.

W latach 1946–1950 pracował w redakcji czasopisma Nowe Drogi, a od 1950 do 1968 roku w Wyższej Szkole Nauk Społecznych w Warszawie. W 1951 roku ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Warszawskim pod opieką Żanny Kormanowej. Doktorat uzyskał w 1958 roku w Instytucie Nauk Społecznych, tematem jego rozprawy były Stosunki między polską a rosyjską socjaldemokracją w latach 1900–1905, a promotorem Walentyna Najdus-Smolar. Habilitację uzyskał w 1968 roku w INS na podstawie rozprawy Polskie koncepcje federalistyczne 1864–1918.

W 1968 roku został zatrudniony na stanowisku adiunkta w Instytucie Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1969 uzyskał stanowisko docenta, w 1977 – profesora nadzwyczajnego. Tytuł profesora otrzymał w 1985 roku. W latach 1976–1984 był kierownikiem Zakładu Historii Powszechnej i Polski XIX i XX wieku. Przeszedł na emeryturę w 1993 roku (pracował ze studentami do 2001 roku).

Był pracownikiem i członkiem rad naukowych takich placówek jak Instytut Krajów Socjalistycznych Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (1980–1984) i Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Warszawie (1985–1992).

Wybrane publikacje

• Historia polskiego ruchu robotniczego 1864-1918. Węzłowe zagadnienia, współautor Czesław Kozłowski, Wyższa Szkoła Nauk Społecznych przy KC PZPR, Wydawnictwo "Książka i Wiedza", Warszawa 1962
• Nazi-Front Schlesien. Niemieckie organizacje polityczne w województwie śląskim w latach 1933-1939, Wydawnictwo Śląsk, Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, Katowice 1963 (232 ss.)
• Niemcy i ich organizacje polityczne w Polsce międzywojennej, tom 170 serii wydawniczej Omega, Wiedza Powszechna, Warszawa 1970
• Polskie koncepcje federalistyczne 1864-1918, Warszawa 1971
• Polska-Francja. Dziesięć wieków związków politycznych, kulturalnych i gospodarczych (jako współautor), Warszawa 1983
• SS – czarna gwardia Hitlera, Wydawnictwo "Książka i Wiedza", Warszawa 1975, przekład czeski oraz dwa wznowienia 1984 i 1994
• Stosunki radziecko-amerykańskie w latach 1917-1945. Wybór dokumentów, współautorzy Teresa Gilas i Janusz Gilas, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 1985, ISBN 83-231-0036-5
• Adolf Hitler. Biografia, I wydanie Warszawa 1988, II Warszawa 1989, III Warszawa 1993, wydanie czeskie 1994, wydanie rosyjskie 1995
• Czwarty rozbiór Polski, współautor Jerzy Serczyk, Warszawa 1990
• Życie osobiste Adolfa Hitlera, Warszawa 1991
• Czas wojny 1939-1945. Wykłady z historii, Wydawnictwo Troja, Toruń 1991, ISBN 83-7003-407-1
• Joachim von Ribbentrop. Kariera ministra Trzeciej Rzeszy, współautor Bolesław Otręba, Warszawa 1991
• Polska karta Stalina, Warszawa 1991
• Historia od X do XX wieku. Kronika wydarzeń – Polska i sąsiedzi, praca zbiorowa pod red. Karola Grünberga, Wydawnictwo Troja, Toruń 1992, ISBN 83-900386-0-9
• Ewa Braun – 15 lat z Hitlerem, Warszawa 1993
• Szpiedzy Stalina. Z dziejów wywiadu radzieckiego, Warszawa 1996
• Szpiedzy Hitlera. Z dziejów wywiadu niemieckiego, współautor prof. Antoni Czacharowski, Warszawa 1997
• Hitler-Jugend, Toruń 1998
• Hans Frank na Wawelu, współautor Bolesław Otręba, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Włocławek 2001, ISBN 83-88500-13-9

Bibliografia

• SławomirS. Kalembka SławomirS. (red.), Pracownicy nauki i dydaktyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika 1945–2004. Materiały do biografii, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2006, s. 251-152, ISBN 83-231-1988-0 .

Linki zewnętrzne

• Prof. zw. dr hab. Karol Grünberg, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-09-21] .
• Biograf Hitlera, prof. Karol Gruenberg nie żyje (Gazeta.pl)