Jan Miklaszewski
Jan Miklaszewski (ur. 7 lutego 1874 w Łowiczu, zm. 5 lutego 1944[1] w Warszawie) – polski leśnik, rektor SGGW, działacz PPS.
| |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk leśnych | |
| Alma Mater | |
| Habilitacja |
1932 – administracja i polityka leśna |
| Profesura |
1935 |
| Rektor Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie | |
| Okres spraw. |
1936–1944 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujW 1898 r. ukończył Instytut Leśny w Petersburgu. We wrześniu tegoż roku został aresztowany za działalność polityczną (PPS) prowadzoną w czasie studiów. Więziony w Petersburgu przez 3 miesiące.
Przed I wojną światową pracował m.in. w Zarządzie Dóbr Cesarskich w Spale, a następnie w Zarządzie Lasów Księstwa Łowickiego, gdzie został aresztowany za działalność w PPS z czasów studenckich. Po zwolnieniu z więzienia w Petersburgu, pozostając pod nadzorem policji politycznej, został zatrudniony jako kontroler w zarządzie lasów Ordynacji Zamojskich (1900). Przemycał literaturę niepodległościową i patriotyczną przez granicę austriacką, za co w 1903 r. został aresztowany i osadzony w Cytadeli Warszawskiej, a później również skazany na zesłanie. Przed zesłaniem uciekł do Galicji. Pracował w dobrach leśnych Sapiehów w Krasiczynie. W tym czasie prowadził też ożywioną działalność polityczną, współpracując m.in. z Józefem Piłsudskim. Po ogłoszeniu przez władze carskie amnestii w 1905 r. wrócił do Królestwa Polskiego na dawne stanowisko kontrolera lasów w Ordynacji Zamoyskich.
Po I wojnie światowej wojnie był organizatorem administracji polskiego leśnictwa, od 1918 był szefem Sekcji Lasów w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych, od 1919 r. - naczelnikiem Głównego Zarządu Dóbr Państwowych, a od 1921 r. - dyrektorem Departamentu Leśnictwa w Ministerstwie Rolnictwa i Reform Rolnych, do jego likwidacji w 1931 r.
Od 1931 r. był wykładowcą Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. W 1932 r. habilitował się tam z zakresu administracji i polityki leśnej oraz urządzania lasu. W 1935 r. został profesorem zwyczajnym i prodziekanem Wydziału Leśnego SGGW, a od 1936 do 1944 r. (do śmierci) był rektorem tej uczelni. Na SGGW powołał wiele nowych zakładów i katedr. Po zmarłym w 1934 r. prof. Władysławie Jedlińskim objął kierownictwo Zakładu Urządzania Lasu. Jego staraniem w 1939 r. wzniesiono nowy pawilon SGGW, powstały bursy i pracownie w lasach doświadczalnych w Rogowie, gdzie też od 1934 r. sprawował funkcję kierownika naukowego.
W 1934 roku został przewodniczącym komisji do opracowania projektu planu regionalnego Warszawy w Komitecie Warszawskim Ochrony Przyrody oraz prezesem Rady Naczelnej Towarzystwa Popierania Plantacji Miast Rzeczypospolitej Polskiej.
Jan Miklaszewski był autorem licznych prac z zakresu historii i ekonomiki rolnictwa, w czasie okupacji kierował tajnym nauczaniem w SGGW. Podczas okupacji ukrywał się pod pseudonimem Władysław Baranowski. Współpracował z działającym w Warszawie tajnym Uniwersytetem Ziem Zachodnich. W latach 1939-41 pracował w Warszawskim Komitecie Pomocy Społecznej, jako przewodniczący Komisji Rewizyjnej.
Profesor Miklaszewski zmarł z wyczerpania 5 lutego 1944 r. w Warszawie i został pochowany na warszawskich Powązkach (kwatera Q-1-5)[2].
Działalność twórcza i naukowa
edytujW latach 1907–1917 opublikował 14 większych publikacji, w tym opracowanie Ogólny rzut oka na rozwój leśnictwa w Królestwie Polskim w XIX wieku, które zreferował na I Ogólnopolskim Zjeździe Leśników Polskich w Krakowie. W 1917 roku zostaje opublikowana w „Sylwanie” jego praca Lasy na ziemiach polskich i ich los podczas inwazji; wykazał w niej w jakim stopniu okupant naruszył zasoby drzewne polskich lasów i przekroczył rozmiary dopuszczalnego użytkowania.
W latach 1907–1915 Miklaszewski współpracował z wychodzącym we Lwowie czasopismem „Sylwan”, prowadząc w nim m.in. rubrykę Z rynku drzewnego w Królestwie Polskim. Był jednocześnie łącznikiem pisma na Królestwo Polskie. W latach 1910 roku został redaktorem wydawanego w Warszawie czasopisma „Leśnik Polski” – organu Centralnego Towarzystwa Rolniczego, w którym redagował dział Z ruchu naukowego.
Jest autorem fundamentalnego opracowania Lasy i leśnictwo w Polsce, które w 1929 r. zostało zaliczone przez Międzynarodowy Instytut Współpracy Intelektualnej w Paryżu do najwybitniejszych dzieł piśmiennictwa fachowego na świecie[3].
Materiały archiwalne Jana Miklaszewskiego znajdują się w PAN Archiwum w Warszawie pod sygnaturą III-48[4].
Rodzina
edytujBył synem Antoniego, urzędnika kolejowego i Konstancji z Wojciechowskich. Poślubił w 1902 r. Eugenię z domu Gadomską. Miał syna Jerzego (1904-40), kapitana artylerii zamordowanego w Katyniu, i córkę Wandę Rzepecką[5].
Upamiętnienie
edytujW latach 20. XX wieku jego imię nadano Muzeum Przyrodniczemu w Białowieży[6][7].
Na ścianie budynku, w którym mieszkał i umarł (ulica Kielecka 46), znajduje się tablica pamiątkowa. W lasach doświadczalnych SGGW w Rogowie umieszczono poświęcony mu kamień pamiątkowy. Kolejna tablica została umieszczona w Zwierzyńcu[8].
Jego imieniem nazwano dwie ulice. Pierwszą, na osiedlu Imielin na warszawskim Ursynowie[9]. Na jednym z budynków stojących przy tej ulicy umieszczono też tablicę pamiątkową. Drugą, w podwarszawskich Dawidach Bankowych (gmina Raszyn)[10].
W 1986 r. nadano także jego imię Technikum Leśnemu w Starościnie[11].
Bibliografia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Nekrologi Warszawskie. [dostęp 2015-08-27].
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: EUGENJUSZ DUNIN, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-19].
- ↑ Krzysztof Fronczak: Znaki czasu. Wczoraj i dziś Lasów Państwowych. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2013, s. 7. ISBN 978-83-61633-73-0.
- ↑ Spis inwentarzy, Polska Akademia Nauk Archiwum w Warszawie, [dostęp 2024-01-30].
- ↑ Encyklopedia - Puszcza Białowieska [online], www.encyklopedia.puszcza-bialowieska.eu [dostęp 2016-11-13].
- ↑ Józef Paczoski, W sprawie doświadczalnictwa leśnego w Puszczy Białowieskiej, „Las Polski”, 2, 1925, s. 53.
- ↑ Józef Paczoski, Sprawozdanie z prac wykonanych w 1926 roku w Muzeum Przyrodniczym w Białowieży, „Ochrona Przyrody”, 1928, s. 113.
- ↑ Piotr Szewczuk: Odsłonięcie pamiątkowej tablicy. zwierzyniec.lublin.lasy.gov.pl, 2014-01-10. [dostęp 2024-04-02].
- ↑ Ulica Jana Miklaszewskiego w Warszawie w OpenStreetMap. [dostęp 2015-08-23].
- ↑ Ulica Jana Miklaszewskiego w Dawidach Bankowych w OpenStreetMap. [dostęp 2015-08-23].
- ↑ Technikum leśne w Starościnie. [dostęp 2015-08-27].
Linki zewnętrzne
edytuj- Nota biograficzna na stronie SGGW. sggw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-08)].
- Szczegółowa biografia na stronach Leksykonu Ekologii i Ochrony Środowiska
- Jan Miklaszewski w Otwartej Encyklopedii Leśnej
- Tomasz Borecki, Edward Stępień, Profesorowie urządzania lasu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
- Jan Miklaszewski w Encyklopedii Puszczy Białowieskiej
- Dzieła Jana Miklaszewskiego w bibliotece Polona