Jakob Kaiser
Jakob Kaiser (ur. 8 lutego 1888 w Hammelburg, zm. 7 maja 1961 w Berlinie Zachodnim) – niemiecki polityk, działacz antyhitlerowskiego ruchu oporu w III Rzeszy, przewodniczący wschodnioniemieckiej CDU (1946–1947), minister do spraw wewnątrzniemieckich (1949-1957)[1].
| |
| Data i miejsce urodzenia |
8 lutego 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
7 maja 1961 |
| Minister do spraw wewnątrzniemieckich | |
| Okres |
od 20 września 1949 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik |
urząd ustanowiony |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujSyn mistrza drukarskiego Johanna Kaisera (1854–1939) i jego żony Elisabeth Zwecker (1861–1924). Po szkole powszechnej rozpoczął przygotowanie do zawodu introligatora, początkowo w warsztacie ojca, a następnie w szkole introligatorskiej w Schwiebus na Dolnym Śląsku. Do 1912 roku pracował w wyuczonym zawodzie w Norymberdze. W latach 1914 –1918 walczył na froncie I wojny światowej[2].
W 1912 roku przeniósł się do Kolonii i wstąpił do partii Zentrum, a od 1921 roku był wiceprzewodniczącym nadreńskiego oddziału partii. Od roku 1928 stał na czele Christlicher Gewerkschaftsbund w Nadrenii i Westfalii[3].
W wyborach z 5 marca 1933 roku zdobył z list partii Zentrum mandat deputowanego do Reichstagu. Następnie pozbawiony wszystkich funkcji publicznych przez władze nazistowskie. W 1934 wstąpił do ruchu oporu i ściśle współpracował z Wilhelmem Leuschnerem i Maxem Habermannem. W 1938 aresztowany przez Gestapo z podejrzeniem o zdradę stanu, wypuszczony z aresztu po kilku miesiącach[4]. Następnie nawiązał współpracę z Carlem Friedrichem Goerdelerem, stając się jednym z głównych działaczy ruchu oporu z tzw. Kölner Kreis. Po jego aresztowaniu Kaiser ukrywał się w Babelsbergu[5].
Po wojnie współorganizował powołanie CDU w Berlinie, będąc w latach 1946-1947 przewodniczącym CDU-Ost. W 1946 roku został członkiem Rady Miejskiej Berlina, a od 1948 roku był członkiem Rady Parlamentarnej w Bonn[1].
W latach 1949–1957 sprawował mandat deputowanego do Bundestagu, a 20 września 1949 został powołany na stanowisko ministra spraw wewnątrzniemieckich w I rządzie Konrada Adenauera. Utrzymał tę funkcję także w II rządzie kanclerza Adenauera. W 1950 roku wybrany na wiceprzewodniczącego CDU[2].
Po przebytym udarze w 1957 roku zrezygnował z aktywności politycznej, cztery lata później zmarł w Berlinie na niewydolność serca. Został pochowany na Waldfriedhof Zehlendorf[2][6].
Życie prywatne
edytujJego pierwszą żoną była Therese Mohr (1889–1952), z którą miał dwie córki. W 1953 roku zawarł drugi związek małżeński z Elfriede Nebgen (1890–1983)[2].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Jakob Kaiser, Geschichte der CDU, 7 lutego 1888 [dostęp 2023-03-23] (niem.).
- ↑ a b c d Deutsche Biographie, Kaiser, Jakob - Deutsche Biographie [online], www.deutsche-biographie.de [dostęp 2023-03-23] (niem.).
- ↑ Deutscher Bundestag - Jakob Kaiser (1888 - 1961) [online], Deutscher Bundestag [dostęp 2023-03-23] (niem.).
- ↑ Jakob Kaiser [online], www.rs-hab.de [dostęp 2023-03-23].
- ↑ Gedenkstätte Deutscher Widerstand - Biografie [online], www.gdw-berlin.de [dostęp 2023-03-23].
- ↑ Jakob Kaiser (1888-1961) [online], Jakob-Kaiser-Stiftung e.V. [dostęp 2023-03-23] (niem.).