Heilbad Heiligenstadt

Heilbad Heiligenstadt
	Herb
Państwo	Niemcy
Kraj związkowy	Turyngia
Powierzchnia	91,45 km²
Wysokość	255 m n.p.m.
Populacja (31 grudnia 2009); • liczba ludności; • gęstość	; 18 680; 204 os./km²
Nr kierunkowy	03606
Kod pocztowy	37308
Tablice rejestracyjne	EIC, HIG, WBS
	Położenie na mapie Turyngii Heilbad Heiligenstadt
	Położenie na mapie Niemiec Heilbad Heiligenstadt
	51°23′N 10°08′E/51,383333 10,133333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Ten artykuł od 2011-01 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Heilbad Heiligenstadt – uzdrowiskowe miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Turyngia, siedziba powiatu Eichsfeld. Leży na pograniczu trzech niemieckich krajów związkowych: Hesji, Dolnej Saksonii oraz Turyngii, zaledwie 14 km od trójstyku.

1 stycznia 2019 do miasta przyłączono gminę Bernterode (bei Heilbad Heiligenstadt) ze wspólnoty administracyjnej Ershausen/Geismar, która stała się automatycznie jego dzielnicą^[1]. 1 stycznia 2024 gminy Glasehausen oraz Hohes Kreuz stały się dzielnicami miasta^[2].

Geografia

Miasto położone jest na wysokości ok. 260 m n.p.m., nieopodal parku krajobrazowego Eichsfeld-Hainich-Werratal, nad rzeką Leine.

Historia

Kalendarium:

973 – pierwsza wzmianka o Heiligenstadt
1227 – władzę nad miastem przejmują arcybiskupi Moguncji, według dekretu Zygfryda II z Eppstein
1460 – w Heiligenstadt urodził się Tilman Riemenschneider
1618–1648 – wojna trzydziestoletnia przynosi miastu znaczne zniszczenia
1929 – odkrycie źródeł mineralnych i solankowych i nadanie miastu statusu uzdrowiska
1949–1989 – Heiligenstadt należał do NRD
1994− miasto ponownie otrzymuje status miasta powiatowego

Zabytki

Kościół św. Marcina (St Martin)

tzw. Dom Moguncki

Kościół św. Idziego (St. Aegidien)

kościół św. Idziego (St. Aegidien) – gotycka, zbudowana do ok. 1333 trójnawowa hala. Zachodni portal o formie schodkowej zdobi zespół rzeźb z końca XIV wieku., przedstawiających m.in. Madonnę z Dzieciątkiem, św. Jakuba i św. Idziego. We wnętrzu m.in. barokowy ołtarz główny z 1638 r., XV-wieczny tryptyk pochodzący z klasztoru Zella z przedstawieniem św. Anny i św. Dziewic, brązowa chrzcielnica z przedstawieniem Matki Boskiej, podwójny nagrobek tumbowy św. Aureliusza i św. Justyna z 1390. Na ścianach zachowały się częściowo malowidła z XV w.
kościół Mariacki (St Marien) – XIV-wieczny kościół trójnawowy, halowy, z wczesnogotyckim dwuwieżowym westwerkiem. Do wejścia prowadzą reprezentacyjne schody. Wewnątrz znajduje się gotycki tryptyk z malowidłami o tematyce pasyjnej, malowany przez Hansa Raphona, znanego z m.in. podobnego ołtarza w katedrze w Halberstadt, ponadto aż trzy rzeźbione Madonny z Dzieciątkiem, reprezentujące tzw. styl piękny; jedna kamienna z końca XIV wieku, o bardzo dynamicznej pozie, oraz dwie drewniane, jedna z 1414 r., druga będąca przedstawieniem dewocyjnym z lat 20. XV w. Z tego wieku także pochodzą fragmenty polichromii z przedstawieniami m.in. koronacji NMP.
kaplica cmentarna św. Anny (St.-Annen-Kapelle) – XIV-wieczna budowla centralna, na planie oktagonu. Położona jest nieopodal kościoła NMP, z którego przeniesiono północny portal
kościół św. Marcina (St. Martin) – na miejscu dawniejszego XIII-wiecznego kościoła (zachowała się krypta) zaczęto wznosić nowy, gotycki. Budowa kościoła trwała od 1304 do 1487. Pomimo tego, kościół zachował jednorodny kształt, jest to trójnawowa bazylika bez transeptu z długim chórem. Północny portal zawiera bogata dekorację rzeźbiarską, w tympanonie znajduje się płaskorzeźba z przedstawieniem patrona świątyni. Z wyposażenia należy wyróżnić pulpit z pocz. XIV w. w formie śpiewającego chłopca, trzymający podstawę na Biblię, gotycka chrzcielnica i tumba arcybiskupa Moguncji Adolfa I (zm. w 1390 r.), rzeźby przedstawiające m.in. Adama i Ewę, oraz śpiewaka trzymającego psałterz. Na kapitelach korpusu zachowała się częściowo także XIV-wieczna dekoracja, głównie ze scenami chrystologicznymi
tzw. Dom Moguncki – przykład starego budownictwa ryglowego, dwukondygnacyjny, z dwupiętrowym poddaszem.
zespół budynków o konstrukcji ryglowej z XVII-XIX w. w rejonie Rynku, oraz ulic Sperbengasse i Windische Gasse
pałac, zbudowany w stylu późnobarokowym w latach 1736–1738. We wnętrzu zachowała się częściowo pierwotna dekoracja stiukowa.
budynek kolegium jezuickiego z barokowym portalem
Nowy Ratusz z 1739. Przed nim stoi wzniesiona w 1738 fontanna Neptuna.

Zwyczaje

W Niedzielę Palmową w mieście odbywają się uroczyste procesje, a w Wielki Tydzień atrakcją Starego Miasta są misteria pasyjne. Procesje miały miejsce także w czasach NRD^[3].

Osoby

urodzone w Heilbad Heiligenstadt

Dieter Althaus – premier kraju związkowego Turyngia
Tilman Riemenschneider – znany rzeźbiarz późnego gotyku

związane z miastem

Heinrich Heine – poeta niemiecki pochodzenia żydowskiego
Theodor Storm – pisarz, w mieście jest muzeum mu poświęcone

Współpraca

Miejscowości partnerskie^[4]

Heiden, Nadrenia Północna-Westfalia
Hennef (Sieg), Nadrenia Północna-Westfalia
Husum, Szlezwik-Holsztyn
Rheda-Wiedenbrück, Nadrenia Północna-Westfalia

Zobacz też

Heiligenstadt

Przypisy

Linki zewnętrzne

[1] Przyłączenie Bernterode

[2] Przyłączenie Glasehausen oraz Hohes Kreuz

[3] Niedziela palmowa

[4] Współpraca

[1]

[2]

[3]

[4]