Cyprys wielkoszyszkowy
Cyprys wielkoszyszkowy (Cupressus macrocarpa) – drzewo iglaste z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Pochodzi z rejonu zatoki Monterey w Kalifornii.
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
cyprys wielkoszyszkowy |
Nazwa systematyczna | |
Cupressus macrocarpa Hartw. J. Hort. Soc. London 2: 187 1847.[3] | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
Zasięg | |
Zasięg naturalny, wybrzeże Kalifornii |
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Młode drzewa stożkowate, z wiekiem korona staje się bardziej rozłożysta i nieregularna. Po 10 latach osiąga 15 metrów wysokości i 3 metry szerokości.[5] Dorosłe osobniki osiągają 25 m wysokości.
- Pień
- W młodości rośnie prosto, u starszych drzew jest bardziej krzywy. Kora białawoszara do jasnobrązowej, lekko bruzdkowana.
- Liście
- Małe, zielone, trójkątne, łuskowate.
- Kwiaty
- Męskie - małe, żółte rosną na końcach pędów. Żeńskie - kuliste, zielone rosną na końcu pędów bocznych.
- Szyszki
- Kuliste, brązowe.
-
Gałązka
-
Szyszki
Biologia i ekologia
edytujWystępuje na wybrzeżach o łagodnym klimacie z suchymi i ciepłymi latami.
Zmienność
edytujCyprys wielkoszyszkowy po skrzyżowaniu z cyprysikiem nutkajskim daje mieszańca międzyrodzajowego – cyprysowiec Leylanda.
Zagrożenia i ochrona
edytujMiędzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) przyznała temu gatunkowi kategorię zagrożenia VU (vulnerable), co oznacza, że jest on gatunkiem narażonym na wyginięcie[4].
Zastosowanie
edytujSprowadzony do Europy w XIX wieku, gdzie w miejscach o ciepłym klimacie jest sadzony jako drzewo ozdobne.
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- ↑ Cupressus macrocarpa. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-08-20]. (ang.).
- ↑ a b A. Farjon , Cupressus macrocarpa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species, DOI: 10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T30375A2793139.en [dostęp 2017-08-20] (ang.).
- ↑ Ilustrowana encyklopedia roślin, część 2 ISBN 978-83-7552-270-9
Bibliografia
edytuj- Enrico Banfi,Francesca Consolino. Drzewa. Podręczny leksykon przyrodniczy. Warszawa. Świat książki. 2004 ISBN 83-7391-097-2.
Identyfikatory zewnętrzne:
- EoL: 1034856
- EUNIS: 150733
- Flora of North America: 233500460
- GBIF: 2684070
- identyfikator iNaturalist: 322545
- IPNI: 30188753-2
- ITIS: 183480
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2748734
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:30188753-2
- Tela Botanica: 20273
- identyfikator Tropicos: 9400259
- USDA PLANTS: CUMA2
- CoL: 32FXC