Bolzano
Bolzano (wł.), Bozen (niem.) – miasto i gmina we Włoszech, w regionie Trydent-Górna Adyga, położone nad Isarco (niem. Eisack). Stolica autonomicznej prowincji Bolzano-Alto Adige (niem. Bozen-Südtirol).
miasto i gmina | |||||
Panorama | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Region autonomiczny | |||||
Prowincja | |||||
Kod ISTAT |
021008 | ||||
Powierzchnia |
52,34 km² | ||||
Wysokość |
262 m n.p.m. | ||||
Populacja (I 2009) • liczba ludności |
| ||||
• gęstość |
1970,5 os./km² | ||||
Numer kierunkowy |
0471 | ||||
Kod pocztowy |
39100 | ||||
Położenie na mapie Włoch | |||||
Położenie na mapie Trydentu-Górnej Adygi | |||||
46°30′N 11°21′E/46,500000 11,350000 | |||||
Strona internetowa |
Dane ogólne
edytujMiasto jest ważnym ośrodkiem turystycznym (sporty zimowe) i kulturalnym (muzeum archeologiczne Górnej Adygi). Różnorodny przemysł, hutnictwo aluminium i żelaza. Węzeł komunikacyjny.
Demografia
edytujLiczba mieszkańców gminy wynosiła 103 135 (dane z roku 2009). W 2001 język włoski był językiem ojczystym dla 73%, niemiecki dla 26,29%, a ladyński dla 0,71% mieszkańców[1].
Historia
edytujPoczątki miasta sięgają średniowiecza, kiedy jako miasto targowe przechodziło pod wpływy książąt Tyrolu lub biskupów Trydentu. W XVI wieku znalazło się w rękach Habsburgów. Pod koniec XVII wieku natomiast przeszło pod władzę władców Bawarii. W 1809 Bolzano zostało włączone przez Napoleona do Królestwa Włoch. Po upadku Napoleona – w Austrii.
Po I wojnie światowej przyłączone ponownie do Włoch i w okresie rządów faszystowskich poddane intensywnej, przymusowej italianizacji – sprowadzono tysiące włoskich robotników, którzy zmienili proporcje demograficzne w mieście.
W 1969 władze włoskie przyznały Bolzano i całemu regionowi autonomię[2]. W 1992 roku zostało to usankcjonowane tzw. pakietem autonomicznym.
W mieście od 1949 odbywa się jeden z najbardziej prestiżowych konkursów pianistycznych – Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Ferruccio Busoniego.
Zabytki i atrakcje turystyczne
edytuj- kościół romański;
- gotycka katedra z XIII–XV wieku;
- klasztor dominikański z XIV-wiecznymi freskami Giotta[3]
- Muzeum Archeologiczne (wł. Museo Archeologico dell'Alto Adige, niem. Südtiroler Archäologiemuseum) w którym znajduje się mumia Ötziego "człowieka lodu", zmarłego ok. 3300 p.n.e.
- Muzeum Historii Naturalnej (wł. Museo di Scienze Naturali dell'Alto Adige) z ogromnym słonowodnym[3] akwarium;
- Zamek Mareccio (wł. Castel Mareccio, niem. Schloss Maretsch);
- Zamek Runkelstein (wł. Castel Roncolo, niem. Schloss Runkelstein)
- Łuk Triumfalny (1928)
Transport
edytuj- Bolzano/Bozen – stacja kolejowa
- Port lotniczy Bolzano
Sport
edytuj- HC Bolzano – klub hokejowy
Media i kultura
edytuj- Rai Sender Bozen – stacja telewizyjna
- Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Ferruccio Busoniego
Panorama
edytujLudzie związani z Bolzano
edytujMiasta partnerskie
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Statistisches Jahrbuch 2010, Kapitel 03 – Bevölkerung; Annuario statistico 2010, Capitolo 03 – Popolazione. [dostęp 2011-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-04)].
- ↑ Łukasz Ropczyński , Bolzano [online], Kierunek Włochy, 16 sierpnia 2020 .
- ↑ a b Damien Simonis, Alison Bing, Duncan Garwood, Abigail Hole: Lonely Planet – Italy Travel Guide. Wyd. VIII. Lonely Planet, 2008, s. 321. ISBN 978-1741043112.
Bibliografia
edytuj- Włochy północne. Wyd. I. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2008, s. 172-174. ISBN 978-3-8297-6558-9.
Linki zewnętrzne
edytuj- źródło danych: Istituto Nazionale di Statistica