[go: up one dir, main page]
Wikipedia

Aleksander Batory

oficer Wojska Polskiego

Aleksander Batory (ur. 11 listopada?/23 listopada 1884 w Romnach, zm. 12 grudnia 1982 w Londynie) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego.

Aleksander Batory
pułkownik artylerii pułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia

23 listopada 1884
Romny

Data i miejsce śmierci

12 grudnia 1982
Londyn

Przebieg służby
Lata służby

1904–1947

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

11 Dywizjon Artylerii Ciężkiej
9 Pułk Artylerii Ciężkiej
24 Pułk Artylerii Polowej
8 Pułk Artylerii Polowej
5 Grupa Artylerii

Stanowiska

dowódca dywizjonu artylerii
zastępca dowódcy pułku
dowódca pułku artylerii
dowódca grupy artylerii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Medal Wojska Gwiazda za Wojnę 1939–1945 (Wielka Brytania) Gwiazda Francji i Niemiec (Wielka Brytania) Medal Obrony (Wielka Brytania) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Życiorys

edytuj

Aleksander Batory urodził się 23 listopada 1884 roku w Romnach, ówczesnym mieście powiatowym guberni połtawskiej, położonym przy ujściu rzeki Romny do Suły. Był synem ziemianina. W 1904 roku rozpoczął służbę wojskową w Armii Imperium Rosyjskiego[1]. Dwa lata później ukończył oficerską szkołę artylerii. W latach 1917–1918 pełnił służbę w I Korpusie Polskim w Rosji[2].

11 listopada 1918 roku został przydzielony do Szkoły Oficerów Artylerii w Rembertowie[3]. 23 grudnia 1918 roku został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia majora ze starszeństwem z dniem 7 listopada 1918 roku[4]. 22 grudnia 1919 roku został przeniesiony z Generalnego Inspektoratu Artylerii w Warszawie do baterii zapasowej 12 Kresowego pułku artylerii polowej[5]. W styczniu 1920 roku został dowódcą I dywizjonu 11 pułku artylerii ciężkiej w Grudziądzu, który w tym samym roku został przemianowany na 11 dywizjon artylerii ciężkiej. Od 7 maja 1920 roku na czele dywizjonu przebywał na froncie[6]. 15 lipca 1920 roku został zatwierdzony w stopniu majora z dniem 1 kwietnia 1920 roku, w artylerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej[7]. 11 dywizjonem artylerii ciężkiej dowodził do 1921 roku[8].

W latach 1921–1922 był zastępcą dowódcy 9 pułku artylerii ciężkiej w Siedlcach. Na tym stanowisku 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 45. lokatą w korpusie oficerów artylerii[9]. W sierpniu 1923 roku został przeniesiony do 24 pułku artylerii polowej w Jarosławiu na stanowisko dowódcy pułku[10][11]. 25 października 1924 roku został przeniesiony do 8 pułku artylerii polowej w Płocku na stanowisko dowódcy pułku[12][13][14][15]. Na tym stanowisku 1 grudnia 1924 roku awansował na pułkownika ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów artylerii[16]. W 1928 roku był słuchaczem Kursu Wyższych Dowódców Artylerii przy Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Dowódca kursu, ówczesny pułkownik Stanisław Miller wystawił mu następującą ocenę osobistą: „posiada rozległe wiadomości wojskowe i duże doświadczenie praktyczne. Umysł jasny, żywy i ścisły – sąd pewny. Bardzo dobry pracownik. Zdolny do wykonywania wyższego dowództwa artylerii w sposób bardzo dobry”, a ponadto „zdolny do wykonywania już obecnie w sposób zadowalający wyższego dowództwa artylerii, tj. dowództwa artylerii dywizyjnej, dowództwa artylerii grupy operacyjnej i dowództwa artylerii armii”. Na równi z pułkownikiem Batorym zostali ocenieni pułkownicy: Karol Schrötter i Jerzy Dobrowolski, natomiast wyżej ocenieni pułkownicy: Kazimierz Schally, Leopold Cehak, Jan Chmurowicz i Jan Maciej Bold. Trzej pierwsi zostali później generałami. Pozostali uczestnicy tego kursu zostali zakwalifikowani jako „zdolni do wykonywania dowództwa artylerii dywizyjnej z tym zastrzeżeniem, że osobistą dalszą pracą uzupełnią jeszcze wiedzę nabytą może trochę za szybko w czasie trwania kursu”. Byli to pułkownicy Stanisław Henryk Więckowski, Apolinary Biernacki, Józef Korycki i Rudolf Niemira[17].

Od 6 grudnia 1929 roku do 10 lipca 1930 roku był słuchaczem IV Kursu Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie[18][19]. W międzyczasie (23 grudnia 1929 roku) został mianowany dowódcą 5 Grupy Artylerii w Krakowie[20][21]. W 1932 roku figurował na liście starszeństwa pułkowników artylerii z ósmą lokatą. Wyprzedzali go pułkownicy: Rudolf Kazimierz Underka de Tirion (starszeństwo z dniem 1 czerwca 1919), Kazimierz Schally, Jan Maciej Bold i Rudolf Niemira (starszeństwo z dniem 1 lipca 1923), Stanisław Henryk Więckowski, Józef Korycki i Marian Bolesławicz (starszeństwo z dniem 15 sierpnia 1924)[22]. Z dniem 31 maja 1933 roku został przeniesiony w stan spoczynku[23]. Na emeryturze mieszkał w Płocku. Został osadnikiem wojskowym w Brześciu nad Bugiem[24]. Pod koniec lat 30. XX wieku zaangażował się w działalność Obozu Zjednoczenia Narodowego[25]. W 1934 roku pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa Miasto III. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[26].

We wrześniu 1939 roku został powołany do czynnej służby wojskowej i mianowany dowódcą Ośrodka Zapasowego Artylerii Lekkiej Nr 3. Na tym stanowisku wziął udział w kampanii wrześniowej. 19 września 1939 roku przekroczył granicę polsko-łotewską i został internowany w Obozie Nr 4 w Kołatowie, którego komendantem był pułkownik Braziulis. Uciekł z obozu i przez Kowno, Rygę i Sztokholm dotarł do Francji. 23 grudnia 1940 roku przybył do Paryża. Następnie został wyznaczony na stanowisko komendanta Ośrodka Wyszkolenia Oficerów w Fontenay-le-Comte, w Kraju Loary[27]. 5 marca 1940 roku został mianowany komendantem poligonu Coëtquidan[28].

14 sierpnia 1940 roku przybył do Obozu Oficerskiego Nr 23 w Rothesay na wyspie Bute[29]. Od 7 września 1940 roku pełnił tymczasowo obowiązki zastępcy dowódcy tego obozu[30]. 22 października 1941 roku został dowódcą IV dywizjonu pociągów pancernych stacjonującym w szkockim mieście Perth[28]. 31 lipca 1942 roku został przeniesiony w stan nieczynny. 1 stycznia 1944 roku został przywrócony do stanu czynnego i przydzielony na Wyższy Kurs Administracji, po ukończeniu którego był nominowany na urzędnika administracji samorządowej na ziemiach objętych planem rewindykacyjnym wschodnich ziem Rzeszy Niemieckiej. Od 14 października 1944 roku do 2 czerwca 1945 roku był przydzielony do brytyjskiej Kwatery Głównej 2 Armii dowodzonej przez generała porucznika Milesa Christophera Dempseya w charakterze oficera łącznikowego. 2 października 1945 roku został przeniesiony do rezerwy, a 1 lipca 1947 roku zdemobilizowany.

Zmarł 12 grudnia 1982 roku w Londynie[31]. Został pochowany na cmentarzu Willesden (ang. Willesden Jewish Cemetery), położonym w gminie London Borough of Brent Wielkiego Londynu.

Aleksander Batory był żonaty z Haliną Płoską z Nagórek Dobrskich, w gminie Drobin.

Ordery i odznaczenia

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Kuprianis 2010 ↓, s. 162, 164.
  2. ↑ Tadeusz Chrostowski, Pułkownik Aleksander Batory..., s. 29–30.
  3. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 3 z 14 stycznia 1919 roku, poz. 152.
  4. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 2 z 12 stycznia 1919 roku, poz. 69.
  5. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 99 z 29 grudnia 1919 roku, poz. 4355.
  6. ↑ Tadeusz Strutyński, Zarys historii wojennej 10-go Pułku Artylerii Ciężkiej, Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, Warszawa 1930, s. 27, 44.
  7. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 29 z 4 sierpnia 1920 roku, poz. 729.
  8. ↑ Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Dodatek do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 37 z 24 września 1921 roku, s. 316, 549.
  9. ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Załącznik do Dziennika Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 13 z 8 czerwca 1922 roku, Zakłady Graficzne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1922, s. 187, tu jako datę urodzin podano 10 listopada 1884 roku. Jeżeli data urodzin „10 listopada” została podana według kalendarza juliańskiego to, według kalendarza gregoriańskiego powinien urodzić się 22 listopada. Zobacz daty nowego i starego porządku.
  10. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 54 z 12 sierpnia 1923 roku, s. 502.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 761, 814.
  12. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 125 z 28 listopada 1924 roku, s. 704.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 652, 737.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 382, 448.
  15. ↑ Kuprianis 2010 ↓, s. 157, 161, 364, 566.
  16. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 731.
  17. ↑ Oceny osobiste uczestników Kursu Wyższych Dowódców Artylerii, Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, sygn. 701/1/118, s. 501-503.
  18. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 8 z 4 lipca 1932 roku, s. 338.
  19. ↑ Kuprianis 2010 ↓, s. 169-170.
  20. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 377.
  21. ↑ Kuprianis 2010 ↓, s. 64, 66, 88, 158, 579.
  22. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 175, 499.
  23. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 15 z 31 grudnia 1932 roku, s. 469.
  24. ↑ Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 8. [dostęp 2015-04-05].
  25. ↑ Kuprianis 2010 ↓, s. 379.
  26. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 341, 849.
  27. ↑ T. Chrostowski, Pułkownik..., op. cit., s. 29–30.
  28. ↑ a b Bożena Ostrowska, Pułkowe pamiątki, s. 59–60.
  29. ↑ Rozkaz dzienny nr 1 z 25 sierpnia 1940 roku.
  30. ↑ Rozkaz dzienny nr 13 z 7 września 1940 roku.
  31. ↑ Kuprianis 2010 ↓, s. 212.
  32. ↑ M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
  33. ↑ B. Ostrowska, Pułkowe..., op. cit., s. 59–60.
  34. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 382.

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleksander_Batory&oldid=74345742”