Adolf Dux
Adolf Dux (ur. 25 października 1822 r. w Pozsony – zm. 20 listopada 1881 r. w Budapeszcie – węgierski pisarz, tłumacz i publicysta pochodzenia żydowskiego. Urodził się jako Abraham Dukes. Był kuzynem Leopolda Dukesa.
Szkołę średnią ukończył w Bratysławie, tu też ukończył studia prawnicze. Zatrudnił się początkowo jako współpracownik „Pressburger Zeitung” (1847-1849). W latach 1849-1852 mieszkał i studiował w Wiedniu, gdzie uzyskał tytuł doktora filozofii. W 1852 r. wrócił do Bratysławy, gdzie pracował jako nauczyciel miejskiej szkoły realnej i ponownie pisał dla „Pressburger Zeitung”. Od 1855 r. nieprzerwanie aż do śmierci mieszkał w Budapeszcie, gdzie pracował dla „Pester Lloyd”.
Był uważany za jednego z najbardziej utalentowanych i najpłodniejszych pisarzy i publicystów węgierskich swojej epoki[1].
Zasłynął pierwszymi przekładami węgierskich poetów i pisarzy na język niemiecki. To Dux jako pierwszy wprowadził Sándora Petőfiego do literatury niemieckiej, tłumacząc tom jego wybranych wierszy (Ausgewählte Gedichte von Petőfi, Wien 1846[1]). Przetłumaczył także węgierską tragedię Bánk bán Józsefa Katony (Leipzig 1858), utwór A karthauzi Józsefa Eötvösa (niem. Der Karthäuser, 7. wyd. Wien 1878) oraz szereg innych utworów poetyckich i prozatorskich takich pisarzy jak Mór Jókai, Mihály Vörösmarty czy János Arany.
Z prac oryginalnych opublikował kilka nowel, wydanych pod tytułem Deutsch-Ungarisches (Wien 1871). Inne teksty, głównie literaturoznawcze i kulturalno-historyczne, ukazały się pod tytułem Aus Ungarn (Leipzig 1880).
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Adolf Dux, [w:] Gabriele von Glasenapp, Hans Otto Horch: Ghettoliteratur. Eine Dokumentation zur deutsch-jüdischen Literaturgeschichte des 19. und frühen 20. Jahrhunderts; Max Niemeyer, Tübingen 2005, S. 844–846.