732
rok kalendarzowy w VIII wieku, przestępny
Wydarzenia
edytujCesarstwo Bizantyjskie
edytuj- Cesarz bizantyjski Leon III zaaranżował ślub swojego 15-letniego syna Konstantyna V z księżniczką Tzitzak (później ochrzczoną jako „Irena”), córką chazarskiego Kagana – Bihara, jako znak jedności dyplomatycznej między Cesarstwem Bizantyjskim a Chanatem Chazarskim.
Europa
edytuj- Bitwa nad rzeką Garonna: Armia muzułmańska Umajjadów (40 000 ludzi) pod dowództwem Abd ar-Rahman Ghafikiego, gubernatora Al-Andalus, przeprawia się przez przełęcz Roncesvalles w Pirenejach i dokonuje najazdów, pustosząc miasta Oloron, Lescar i Bajonnę oraz paląc opactwo Saint-Sever. Siły Umajjadów niszczą klasztor Saint-Émilion i pokonują „hrabiego Libourne”. Abdul Rahman plądruje i zdobywa Bordeaux i prawie unicestwia armię księcia Akwitanii Odona Wielkiego nad Garonną[1].
- Lato – Odon Wielki udaje się do frankońskiego miasta Reims, aby ostrzec Karol Młota, Majordoma pałacu Merowingów o inwazji Umajjadów w Galii i poprosić go o wsparcie w walce z najeźdźcami. Dwaj przywódcy spotykają się pod Paryżem; Karol wydaje „ogólny zakaz” tworzenia armii, która obejmuje dużą liczbę mieszkańców Austrazji, Neustrii i Burgundii. W międzyczasie Arabowie pustoszą miasta Périgueux, Saintes i Angoulême, a następnie plądrują bazylikę Saint-Hilaire poza Poitiers[2].
- Wrzesień – Karol Młot prowadzi swoją armię frankońską (30 000 ludzi) do Orleanu i przekracza Loarę (prawdopodobnie w towarzystwie Odona Wielkiego) z pozostałymi żołnierzami. Rozbija obóz w pobliżu Tours, prawdopodobnie w Ballan-Miré na południowy zachód od miasta-fortecy, aby chronić opactwo Św. Marcina. Karol młot pokonał (bądź też zmusił do odwrotu) oddział wroga (byli to zwiadowcy lub Awangarda Umajjadów) między rzekami Indre i Creuse. Abdul Rahman Al Ghafiqi wycofuje się, aby zająć pozycję nad rzeką Vienne[3].
- Październik – Armia Franków przekracza rzekę Vienne i zakłada obóz w pobliżu częściowo opuszczonej rzymskiej rezydencji lub osady rolniczej, znanej obecnie jako Vieux-Poitiers (w pobliżu Châtellerault), być może wykorzystując rzymski teatr z jego znacznymi wieżami jako fortyfikacją. Karol Młot zajmuje pozycję obronną po drugiej stronie rzymskiej drogi i odpiera muzułmańskie potyczki podczas „siedmiodniowego” starcia, prawdopodobnie z udziałem zwiadowców i być może najeźdźców z obu armii[4].
- 10 lub 25 października – Bitwa pod Tours: siły frankońskie i burgundzkie pod dowództwem Karola Młota pokonują dużą armię Abdula Rahmana Al Ghafiqi, niedaleko Poitiers, powstrzymując islamski najazd na Europę Zachodnią; Rahman Al Ghafiqi ginie w walce. Karol Młot rozszerza swą władzę na południu Francji, co nadaje mu przydomek Martellus („Młot”). Wynik zwycięstwa jest punktem zwrotnym i ustanawia równowagę sił między Europą Zachodnią a Cesarstwem Bizantyjskim[5].
- Siły muzułmańskie wycofują się na południe do Septymanii; oddzielna część prawdopodobnie wycofała się z powrotem wzdłuż drogi, przez którą pierwotnie przechodziła, przez Pireneje. Odon wielki ściga główną armię muzułmańską przez La Marche, po czym wraca do Bordeaux; Karol Młot wycofuje się na terytorium Franków przez Orlean i Auxerre, degradując tych biskupów, których uważał za niewiarygodnych. Abd al-Malik ibn Katan al-Fihri zostaje nowym gubernatorem (tzw. Wali) Al-Andalus; odrębne siły muzułmańskie napadają na region Rodanu[2].
Brytania
edytuj- Jesień – Król Ceolwulf z Nortumbrii zostaje obalony przez przeciwników i zmuszony do wejścia do klasztoru. Jego zwolennicy następnie przywracają go na tron (nastąpiło to w 732 lub 731).
Zdarzenia astronomiczne
edytuj- 26 czerwca – okultacja Jowisza przez Wenus.
Religia
edytuj- Papież Grzegorz III mianuje Św. Bonifacego, anglosaskiego misjonarza, arcybiskupem z jurysdykcją nad Bawarią. Poleca mu wprowadzić zakaz spożywania koniny przez jego nawróconych chrześcijan[6].
- Egbert zostaje mianowany biskupem Yorku przez jego kuzyna Ceolwulfa z Northumbrii[7]. Założył bibliotekę i uczynił miasto znanym ośrodkiem nauki (data przybliżona).
Przypisy
edytuj- ↑ David Nicolle (2008). Poitiers AD 732, Charles Martel turns the Islamic tide (s. 45). ISBN 978-184603-230-1.
- ↑ a b David Nicolle (2008). Poitiers AD 732, Charles Martel turns the Islamic tide (s. 19). ISBN 978-184603-230-1.
- ↑ David Nicolle (2008). Poitiers AD 732, Charles Martel turns the Islamic tide (s. 55). ISBN 978-184603-230-1.
- ↑ David Nicolle (2008). Poitiers AD 732, Charles Martel turns the Islamic tide (s. 66). ISBN 978-184603-230-1.
- ↑ Durant, Will, The Age of Faith. New York: Simon and Schuster (1950). OCLC 225699907. Page, 461. Originally published 1939. ISBN 978-0-671-41800-7.
- ↑ Schwabe, Calvin W. (1979). „Unmentionable Cuisine”, Charlottesville: University of Virginia Press (s. 157). ISBN 0-8139-0811-6.
- ↑ Mayr-Harting, Oxford Dictionary of National Biography.
