Plusz

Ten artykuł od 2023-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Plusz (z fr. peluche) – rodzaj miękkiej tkaniny z okrywą runową. Inne określenia używane zamiennie to okrywa włosowa lub okrywa włókienna. Jest kilka technik uzyskiwania okrywy włókiennej:

Okrywa włókienna (runowa) tworzona jest w trakcie procesu tkania, przez przecięcie nitek dodatkowej osnowy runowej lub wątku tworzącego okrywę. W trakcie procesu tkania, w przesmyk, który tworzony jest z osnowy runowej (warstwa górna) i osnowy podstawowej (warstwa dolna), wprowadzane są ułożone płasko tzw. rózgi (rodzaj spłaszczonego pręta, zakończonego nożykiem). Po wprowadzeniu kilku kolejnych wątków tworzących tkaninę, rózgi są obracane o 90° i kolejno wycofywane. Nożyk rózgi rozcina osnowę runową, tworząc okrywę. Stosuje się tu specjalne krosna rózgowe. Tą techniką produkowane są dywany i chodniki, potocznie nazywane strzyżonymi.
Okrywa tworzona jest przez jednoczesne tworzenie dwóch tkanin, przewiązanych dodatkową osnową runową. Na krośnie pluszowym tworzona jest tkanina podwójna (jedna nad drugą). Osnowa runowa, której nitki są faliście ukształtowane w procesie przygotowania, jest wspólna dla obu tkanin (łączy obie tkaniny). Po utworzeniu każdego elementu tkaniny, w poprzek krosna przebiega specjalny nóż, który rozcina tę osnowę, rozdzielając obie warstwy. Rozcięta osnowa tworzy okrywę włókienną, na górnej tkaninie od dołu, na dolnej – od góry. Po rozcięciu, obydwie tkaniny nawijane są na oddzielne wałki tkaninowe. Tą techniką produkowane są najczęściej tkaniny pluszowe obiciowe (tapicerskie).
Okrywa tworzona jest przez poddanie drapaniu szczotkami tkaniny wykonanej ze specjalnie przygotowanej przędzy, w celu wytworzenia puszystej włókiennej okrywy. Tą techniką produkowane są welury drapane – flanele, koce.

Wszystkie plusze, niezależnie od techniki wykonania, w celu wyrównania utworzonej okrywy są w procesie wykończenia poddawane strzyżeniu.

Do pluszów należą:

aksamit – plusz z bardzo krótką okrywą, poniżej 3 mm. Na okrywę włókienną w aksamicie stosuje się również jedwab.
welur – plusz osnowowy, w którym okrywa runowa tworzona jest z osnowy.
welwet – plusz wątkowy, w którym okrywa runowa tworzona jest z wątku.
manchester – plusz wątkowy (welwet) prążkowany podłużnie, o szerokich prążkach, zwany również genua.

Inne tkaniny z okrywą to tkaniny z okrywą pętelkową – frotte.