Herakles Farnezyjski
Herakles Farnezyjski (Herakles Farnese) – datowana na II lub III wiek marmurowa rzeźba przedstawiająca Heraklesa, będąca kopią niezachowanego brązowego oryginału dłuta Lizypa z IV wieku p.n.e.[1][2] Obecnie znajduje się w zbiorach Narodowego Muzeum Archeologicznego w Neapolu[1][2][3].
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania | |
| Medium | |
| Wymiary |
3,17 metra |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Rzeźba została wykonana przez Glykona z Aten, o czym zaświadcza autograf autora wyryty na postumencie[1][3]. Pierwotnie zdobiła Termy Karakalli w Rzymie, tam też została odkryta w latach 40. XVI wieku podczas prac wykopaliskowych zleconych przez papieża Pawła III[1]. Renowacji rzeźby podjął się Guglielmo Della Porta, polecony do tego zadania przez Michała Anioła. Odtworzył on brakujące partie: lewą rękę i nogi postaci oraz uzupełnił pomniejsze ubytki. Oryginalne nogi Heraklesa zostały odnalezione kilka lat później, jednak wróciły one na swoje miejsce dopiero pod koniec XVIII wieku[1]. Odrestaurowana rzeźba stała się własnością rodu Farnese i przez długie lata stanowiła ozdobę dziedzińca Palazzo Farnese. W 1787 przeniesiono ją do Neapolu[1].
Mierząca 3,17 metra wysokości rzeźba przedstawia odpoczywającego herosa, wspartego o swoją maczugę[2]. Potężna muskulatura i realizm postaci były cenione, szczególnie przez artystów doby baroku[1][3]. Inspirowali się nią między innymi Perino del Vaga, Annibale Carracci i Peter Paul Rubens, a sama rzeźba doczekała się licznych kopii[1]. Jedna z nich znajduje się w Pałacu Na Wyspie w Łazienkach Królewskich[4], inna w Pałacu Tyszkiewczów-Potockich na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Encyclopedia of the History of Classical Archaeology. edited by Nancy Thomson de Grummond. London: Routledge, 1996, s. 430-431. ISBN 1-884964-80-X.
- ↑ a b c Herakles Farnese, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-10-03].
- ↑ a b c The Oxford Handbook of Roman Sculpture. edited by Elise A. Friedland, Melanie Grunow Sobocinski. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 249-250. ISBN 978-0-19-992182-9.
- ↑ Herkules Farnese. Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. [dostęp 2018-10-03]. (pol.).
- ↑ Hubert Kowalski, Antyczne tradycje w dekoracji rzeźbiarskiej gmachów Uniwersytetu Warszawskiego przy Krakowskim Przedmieściu, s. 66, Warszawa, 2008.
Linki zewnętrzne
edytuj- Narodowe Muzeum Archeologiczne w Neapolu: Terme di Caracalla. [dostęp 2018-10-03]. (wł.).