PL82455B1 - - Google Patents

Description

Uprawniony z patentu: Hermann Heye, Obernkirchen (Republika Fede¬ ralna Niemiec) Sposób chlodzenia narzedzi w maszynach do przeróbki szkla droga odparowywania chlodziwa i urzadzenie do stosowania tego sposobu Przedmiotem wynalazku jest sposób chlodzenia narzedzi, np. stempli prasujacych i form, w ma¬ szynach do przeróbki szkla, droga odparowania chlodziwa, które dawkuje sie miejscowo na na¬ rzedzie i tam odparowuje, oraz urzadzenie do stosowania tego sposobu.Znany sposób chlodzenia jest opisany w arty¬ kule „Methoden der Formenkuhluing an Glasver- arbeitungsmaschirnen" (Metody chlodzenia form w maszynach do przeróbki szkla) Rudolfa Wille, zeszyt zbiorowy 7 „Komstruktion und Betrieb von Glasverarbeitungsmaschaneln,, (Konstrukcja i eks¬ ploatacja maszyn do przeróbki szkla), Wyd.Deutsche Glastechnische Gesellschaft — Frank¬ furt n/Menem — 1961, strony 35 do 43.Wedlug znanego sposobu wkreca sie lokalnie w scianke zewnetrzna formy koncówki do których wkrapla sie wode chlodzaca. To znane rozwiaza¬ nie posiada nastepujace wady: upusty ciepla, w postaci wkrecanych koncówek mocowane sa trwale lokalnie na powierzchni formy. Rozmiar prze¬ strzenny kazdego ze znanych upustów ciepla jest z natury rzeczy stosunkowo maly, gdyz wielkosc srednicy,gwintu wkrecanych koncówek jest z góry ustalona. Wskutek zamontowania lokalnych upu¬ stów ciepla znane formy staja sie drogie. Znane formy musza posiadac stosunkowo grube sciany, aby z jednej strony umozliwic wkrecenie kon¬ cówek, z drugiej zas wskutek bardzo mocno miejscowo ograniczonych upustów ciepla osiagnac 15 25 2 zadawalajacy rozdzial temperatury na calej po¬ wierzchni sciany formy. Wprawdzie mozna za¬ stosowac stosunkowo wielka liczbe koncówek na jednostke powierzchni, jednak przez to wzrasta naklad pracy.Znana forma, z uwagi na duza grubosc sciany oraz wkrecone koncówki wraz z doprowadzenia¬ mi wody chlodzacej, posiada stosunkowo wielkie rozmiary, co ma ujemny wplyw zwlaszcza wówczas, gdy do zakladania form, w szczególnosci dla malych szklanek naczyn ksztaltowych, zadana jest scisle ograniczona powierzchnia formy. Do¬ tyczy to w szczególnej mierze maszyn z formami podwójnymi.Scisle miejscowo ograniczony znany upust ciepla powoduje nagromadzenie wody na dnie koncówki, powstale z kropel wody. Parowanie odbywa sie ponizej lustra cieczy, a wiec w utrudnionych warunkach. Stwarza to dalej trudnosci przy optymalizacji przestrzennego polozenia znanych upustów ciepla, gdyz nie moga one byc dowolnie przemieszczane na powierzchni formy. Chlodzenie dna formy do wstepnego formowania przy for¬ mach dzielonych nie jest przewidziane. Nie ist¬ nieje równiez mozliwosc oddzialywania na przej¬ mowanie ciepla przez znane upusty ciepla.Wedlug innego znanego sposobu chlodzenia (austriacki opis patentowy nr 24 927) do wy¬ drazen w sciankach formy wkrapla sie lub wtryskuje wode w regulowanej ilosci. Powstajaca 82 45582 455 3 4 para wodna przeplywa przez pusta przestrzen formy i jest takze wykorzystywana do chlodzenia.Wada tego rozwiazania jest to, ze przypadajaca na kazda forme ilosc wody trafia tylko na nie¬ znaczny zakres powierzchni formy. Zakres tej powierzchni ulega przechlodzeniu na zasadzie upustu ciepla, przy czym z uwagi na przypadajaca wielka ilosc wody na jednostke powierzchni, wy¬ stepuje na niej parowanie warstewkowe, przez co spada niepozadanie mocno wspólczynnik przej¬ mowania ciepla.Z powodu znajdujacej sie na niej wody, tem¬ peratura tej powierzchni zostaje ustalona na stalej wysokosci, w przyblizeniu 110°C. Od po¬ zostalej czesci sciany formy tworzy sie w kie¬ runku tej powierzchni spadek temperatury, który na skutek przewodzenia ciepla powoduje prze¬ noszenie ciepla w scianie formy. Od dodatkowego chlodzenia w drodze konwekcyjnej wymiany ciepla poprzez pare wodna, wobec bardzo malej objetosci bedacej w dyspozycji pary wodnej, nie nalezy oczekiwac odczuwalnej poprawy chlodze¬ nia pozostalej czesci sciany formy.Ponadto nie przewiduje sie zamierzonego kie¬ rowania para wodna. Osiagniecie chociazby w przyblizeniu równomiernej temperatury formy od strony szkla nie jest przy zastosowaniu znanego mechanizmu chlodzacego mozliwe. Takze nie mozna realizowac na tej powierzchni formy pro¬ fili temperaturowych. Sciana formy musi byc wydrazona i odpowiednio gruba, stad tez zajmuje duzo cennego miejsca, które zwlaszcza w no¬ woczesnych zwartych pelnych automatach jest ograniczona. Forma taka jest porównawczo ciezka i droga.Z opisu patentowego Republiki Federalnej Nie¬ miec nr 1596 409 znany jest sposób skrapiania ostrzy nozyc kroplowych, polaczonych z kro- plownikiem, wodnym roztworem mydla lub woda, olejem lub olejem grafitowanym lub tez innym podoifcinym cieklym osrodkiem. Osrodek ten pa¬ ruje i powleka ostrza warstewka pary spelniaja¬ ca funkcje smarowania.Celem wynalazku jest unikniecie powyzej opi¬ sanych niedogodnosci przez osiagniecie, przy ma¬ lym nakladzie pozadanego rozdzialu temperatury na stykajacej sie ze szklem powierzchni narze¬ dzia, uproszczenie ksztaltu odwróconej od szkla powierzchni narzedzia, zmniejszenie zapotrzebo¬ wania miejsca, obnizenie ciezaru i kosztów na¬ rzedzia, a takze uzyskanie prostej mozliwosci optymalizacji wielkosci i polozenia przestrzennego upustów ciepla oraz oddzialywania na ich wspól¬ czynnik przejmowania ciepla.Cel ten zostal osiagniety przez opracowanie sposobu w którym skrapia sie narzedzia za po¬ moca chlodziwa, przy czym dysze rozpylajace kierowane i/lub regulowane sa pojedynczo lub grupowo niezaleznie od innych dysz pojedynczych lub grup dysz o okresowym i/lub ilosciowym za¬ silaniu chlodziwem i co najmniej jedna dysza roz¬ pylajaca ustawiana jest pod katem w odniesieniu do narzedzia.Narzedzia przewidziane do chlodzenia rzadko posiadaja budowe symetrycznie rotacyjna i prak¬ tycznie rzecz biorac zasilane, sa ^nie w pelni symetrycznie i równomiernie goracym szklem jako zródlem ciepla. Na wynikajace z tego asy¬ metryczne warunki temperatury na stykajacej 5 sie ze szklem powierzchni narzedzia, zgodnie z wynalazkiem, mozna w wymagany sposób wply¬ wac i ja opanowac. Mozna wytworzyc kazdy zadany rozdzial temperatury na narzedziu wedlug indywidualnych i technologicznych wymagan chwili.Tak samo mozna wytworzyc oraz utrzymac profil temperatury, a wiec rozdzial temperatur róznych wysokosci poprzez stykajaca sie ze szklem powierzchnie narzedzia. Taki profil temperatury jest na przyklad pozadany wtedy, gdy zamierza sie, za pomoca miejscowej róznicy temperatury stykajacej sie ze szklem powierzchni narzedzia, oddzialywac na lepkosc szkla, a tym samym od¬ dzialywac na przyklad gruboscia szkla przedmiotu z pustego szkla. W tein sposób mozna wytwarzac symetryczne oraz równiez asymetryczne profile temperatury. Takie profile temperatury sa istot¬ nymi osrodkami do opanowania skomplikowanego procesu formowania podczas wytwarzania szkla.Przykladem zastosowania takiego profilu tem¬ peratury jest wspomniana regulacja polozenia znaku dennego w naczyniu, które wytwarzane bedzie dzielona przedforma z oddzielanym dnem.Nad polozeniem tego znaku dennego na naczyniu czuwa maszynista. Skoro tylko polozenie znaku dennego na wyprasce wykazuje odchylenie od zadanego polozenia, maszynista kieruje i/lub reguluje odpowiednie dysze rozpylajace w ten sposób, aby przywrócona byla symetria znaku dennego na naczyniu, a tym samym rozdzial szkla w naczyniu.Dalszym, zgodnie z wynalazkiem latwym do opanowania - przykladem asymetrycznego chlodze¬ nia narzedzi jest forma podwójna. Ta forma podwójna sklada sie z dwóch pojedynczych form, które w sposób zwyczajny zasilane beda kazdo¬ razowo równoczesnie partia szkla. Obydwie formy podwójnej formy ulozone sa obok siebie sto¬ sunkowo blisko, w zwiazku z czym niemozliwym bylby symetryczny odplyw ciepla z poszcze¬ gólnych form bez dokonania szczególnych przed¬ siewziec. Przedsiewziecia te zgodnie z wynalazkiem, polegaja na tym, ze wzmocnione bedzie ochladzanie miejscowe i skierowane w zakresie miedzy dwoma pojedynczymi formami form podwójnych, gdy na stykajacej sie powierzchni formy ze szklem osia¬ gnieta bedzie na przyklad mozliwie równomierna temperatura na okreslonej plaszczyznie przekroju.Wedlug wynalazku mozliwym jest równiez wytwarzanie na róznych plaszczyznach przekroju róznych temperatur na stykajacych sie ze szklem plaszczyznach poszczególnych form. Profil tempe¬ ratury ma wartosc tak dla plaszczyzn poprze¬ cznych, jak równiez i dla podluznych plaszczyzn narzedzi.Sposób wedlug wynalazku pozwala na ogra¬ niczenie do minimum odplywu ciepla przewodami cieplnymi poprzez sciany narzedzia, dzieki czemu narzedzie moze posiadac ciensze scianki. W sku¬ tek tego, ze wynalazek wyeliminowal zastosowa- 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6082 455 6 nie gazu napedowego plynnego i nosnego, zabez¬ pieczona jest optymalna eksploatacja chlodziwa.Kropelki chlodziwa osiagaja punkt docelowy na narzedziu przewidzianym do chlodzenia bez nieuchronnego ulegania wplywom strumienia 5 gazu. Wymaga to nastepnie predkosci parowania kropelek chlodziwa, aby uniknac zbednego, znacz¬ nego parowania warstewkowego.W innym przykladzie wykonania chlodzenia wedlug wynalazku, chlodziwo przed rozpyleniem io ogrzewa sie do temperatury scisle ponizej jego temperatury wrzenia. W tym przypadku nie za¬ chodzi potrzeba ogrzewania natryskowego chlo¬ dziwa na narzedzie do jego temperatury wrzenia i moze ono wyparowywac bezposrednio po do- 15 tarciu na powierzchnie narzedzia. Równiez i ten srodek sluzy do przyspieszenia i poprawienia skutecznosci chlodzenia. W innym przykladzie wykonania urzadzenia wedlug wynalazku nasta¬ wna jest co najmniej jedna dysza rozpylajaca w 20 jednej lub w kilku wspólrzednych w stosunku do narzedzia. Pozwala to skierowac dysze roz¬ pylajace szybko i dokladnie na te miejsca na¬ rzedzia, które przewidziane sa do chlodzenia droganatrysku. 25 W urzadzeniu wedlug wynalazku, co najmniej jedna dysza rozpylajaca moze byc nastawiona równiez w jej polozenie katowe w stosunku do narzedzia. Przez to mozna natryskiwac strefy na¬ rzedzia, które nie bylyby osiagalne tylko w pro- 30 stopadlym polozeniu dysz rozpylajacych w sto¬ sunku do narzedzia.W dalszym przykladzie wyfkonania urzadzenia wedlug wynalazku, cisnienie rozpylania chlodziwa regulowane jest samoczynnie w zaleznosci od tern- 35 peratury narzedzia. Tym sposobem wspólczynnik przejmowania ciepla moze byc regulowany w zakresie spowodowanego obnizenia ciepla odpo¬ wiedniej dyszy rozpylajacej. W nastepnym przy¬ kladzie wykonania urzadzenia wedlug wynalazku 40 profilowana jest powierzchnia narzedzia, prze¬ widzianego do chlodzenia, celem osiagniecia struktury wloskowatej. W tym przypadku do rozprowadzania natryskiwanego chlodziwa z kaz¬ dej dyszy natryskowej wykorzystane beda sily * wloskowatosci ponad czescia powierzchni na¬ rzedzia.Korzystne jest stosowanie jako chlodziwa pod¬ dawanej przeróbce wody, na przyklad odwapnio¬ nej, odsolonej i oczyszczonej z dodatkiem srodka *° powierzchniowo czynnego, na przyklad detergen¬ tów, metanolu, etanolu.Przedmiot wynalazku jest przedstawiony w przykladzie wykonania na rysunku na którym fig. 1 przedstawia czesciowy przekrój podluzny ^ stempla prasy z trzema korpusami dysz roz¬ pylajacych, fig. 2 — przekrój poprzeczny wedlug linii II—II na .fig. 1, fig. 3 — przekrój po¬ przeczny wedlug linii III—III na fig. 1, fig. 4 — przekrój podluzny wlewnicy z na zewnatrz ^ umieszczona dysza rozpylajaca, fig. 5 — rzut poziomy wlewnicy wedlug linii V—V na fig. 4, fig. 6 — dysze rozpylajaca, fig. 7 — przekrój podluzny formy wykanczajacej z plyta montazowa i dyszami rozpylajacymi wedlug linii VII—VII na ^ fig. 8, fig. 8 -^ rziut poziomy formy wykanczajacej wedlug linii VIII—VIII na fig. 7, fig. 9 — prze¬ krój nastawialnej dyszy rozpylajacej z kapilarnie profilowana sciana zewnetrzna formy, glównie wedlug linii IX-^IX ma fig. 10, fig. 10 — glównie rzut poziomy wedlug linii X—X na fig. 9 i fig. 11 — schemat polaczen do zasilania chlodziwem dysz rozpylajacych do formy wykanczajacej od¬ powiednio do fig. 7 i 8.Na fig. 1 przedstawiony jest stempel prasujacy 30, sluzacy do wstepnego formowania porcji lub kropli szkla w formie do wstepnego formowania.Stempel prasujacy 30 ma pierscien sprzeglo¬ wy 31 do sprzegania z poruszajacym sie w góre i w dól napedem stempla prasujacego.Przez pierscien sprzeglowy 31 sa przeprowa¬ dzone wspólosiowo trzy rury 33, 34 i 35 do chlodziwa które sa zamocowane do pierscienia sprzeglowego 31.. Rura 33 prowadzona jest przez wnetrze 37 stempla prasujacego 30 do srodkowe¬ go korpusu dysz rozpylajacych 39 z trzema dy¬ szami rozpylajacymi, z których jedna dysza roz¬ pylajaca 40 jest zaznaczona schematycznie * na fig.1. . .Rura 34 prowadzona jest do górnego korpusu dysz rozpylajacych 41 posiadajacego takze 3 dysze " rozpylajace, z których na fig. 1 zaznaczone sa dysze rozpylajace 43 i 44.Rura 35 prowadzona jest do dolnego korpusu dysz rozpylajacych 47, który w przedstawionym przykladzie posiada dysze rozpylajaca 49 skie¬ rowana w dól oraz dalsze, skierowane w boki, z których przedstawiona jest tylko dysza rozpylajaca 50. Korpusy dysz rozpylajacych 39, 41 i 47 moga byc zasilane w chlodziwo równoczesnie lub poje¬ dynczo lub w kombinacjach, oprócz tego cisnienie chlodziwa w rurach 33 do 35 moze Byc nastawiane w sposób zróznicowany, przez co mozliwe jest od¬ dzialywanie na skutecznosc chlodzenia odpowied¬ niego korpusu dysz rozpylajacych. Korpus -dysz rozpylajacych 47 zasilany jest przez rure 35.Chlodziwo wyparowuje na wewnetrznej sciance stempla prasujacego 30. Powstajaca para uchodzi w góre przez otwory w pierscieniu sprzegla- , wym 31.Z fig. 2 i 3 wynika, ze pylajacych 39 i 41 posiadaja przekrój strójkaitny, przy czym kazdorazowo na narozach przewi¬ dziane sa zaglebienia 55 i 56 do umieszczenia rur 33 i 35.Chlodziwo dociera z dysz rozpylajacych zawsze w ksztalcie stozka natryskowego, na przyklad 59, 60 i 61, na wewnetrzna scianke 63 stempla prasujacego 30 którego scianka zewnetrzna 64 calkowicie lub czesciowo styka sie ze szklem.Mimo, ze stozki natryskowe, na przyklad 59 do 61, przedstawione sa calkowicie wyciagnietymi promieniami, nie znaczy to, ze dysze rozpylajace rozpryskuja chlodziwo strumieniami ciaglymi.Chlodziwo jest raczej rozpylone przed wyjsciem z dysz rozpylajacych, tak ze trafia ono na scianke wewnetrzna 63 w postaci drobniutko rozpylonych kropelek.Na fig. 4 z lewej strony przedstawiona jest. jed¬ noczesciowa forma wstepnego formowania 70, zas z82 455 7 8 prawej strony dzielona forma wstepnego formowa¬ nia 73 z forma wstepnego formowania 74 i przed- forma wstepnego formowania 75, a takze lezaca miedzy nimi szczelina rozdzielajaca 77. Wnetrze 79 formy wstepnego formowania miesci w sobie podawana z zasilacza krople szkla. Nastepnie do wnetrza 79 zanurza sie stempel prasujacy, na przyklad stempel prasujacy 30 wedlug fig. 1 do 3 i tworzy z kropli szkla tak zwana wypraske.Do formy wstepnego formowania doprowadza sie okresowo cieplo od kropli szkla, które jest doprowadzone glównie przez scianke formy wstepnego formowania na powierzchnie zewne¬ trzna formy 80.Jak widac na fig. 4 lub fig. 5, wokól formy wstepnego formowania 70, 73 umieszczone sa trzy dysze rozpylajace 83 i 84, przez które rozpyla sie chlodziwo w ksztalcie stozków natryskowych 87, 88, 89 na powierzchnie zewnetrzna 80 formy wstepnego formowania.Kazda z dysz rozpylajacych, 83 i 84 jest usta¬ wialna, zgodnie ze strzalkami podwójnymi 90, «91 i 92, pionowo, ipoziomo luib tez wspólsrodkowo wzgledem formy wstepnego formowania. Tym sa¬ mym mozna latwo i szybko nastawic kazdorazowo optymalne polozenie dysz rozpylajacych wzgledem formy wstepnego formowania. W tym celu mocuje sie kazda dysze rozpylajaca w uchwycie, 95 i 96 za pomoca sruby, 98 i 99 przeprowadzonej przez otwór podluzny 100 i 101, w uchwycie 95 i 96.Chlodziwo doprowadza sie kazdorazowo do dysz rozpylajacych za pomoca przewodu 103. Uchwyty 95 i 96 moga byc zamocowane trwale w pomiesz¬ czeniu, w maszynie lub tez na formie wstepnego formowania 70 lub 73.Chlodzenie dolnej czesci formy wstepnego for¬ mowania 70 lub przedformy wstepnego formowa¬ nia 75, realizuje dysza rozpylajaca 105 z jej stoz¬ kiem natryskowym 106. Dysza rozpylajaca 10$ jest nastawiama, zgodnie ze strzalkami podwójnymi 108 i 109, pionowo i poziomo, a takze w danym wypadku dodatkowo pionowo do plaszczyznyl ry¬ sunku trzeciej wspólrzednej, za pomoca uchwytu 111.Na fig. 6 widoczny jest wystajacy przez otwór podluzny 100 w uchwycie 95 trzpien gwintowany 113. Na drugim koncu trzpienia gwintowanego 113 zamocowana jest panewka kulkowa 115 ze sruba ustalajaca 116. W panewce kulkowej spoczywa kulka 118 dyszy rozpylajacej 119, która jest usta¬ wialna pod katem wzgledem uchwytu 95.Na fig. 7 i 8 przedstawiona jest forma wykan¬ czajaca 130 z polówkami narzedzi wylotowych 131 i 132, z polówkami form wykanczajacych 135 i 136 i przedforma wykanczajaca 139. We wnetrzu for¬ my wykanczajacej 130 znajduje sie gotowe szkla¬ ne naczynie ksztaltowe, w tym przypadku butelka 140.Polówka narzedzia wylotowego 131 chlodzona jest za pomoca dyszy rozpylajacej. 143 przez stozek natryskowy 144. Podobna, lecz nie przedstawiona dysza rozpylajaca chlodzi druga polówke narzedzia wylotowego 132.Dysza rozpylajaca 143 jest ustawialna zgodnie z kierunkiem strzalek podwójnych 147, 148 i 149 pionowo, poziomo a takze wspólsrodkowo wzgle¬ dem formy wykanczajacej 130. Dysza rozpylajaca 143 moze byc zamontowana trwale w pomieszcze¬ niu, na maszynie, lub tez moze byc ruchoma wraz z narzedziem.Polówki formy wykanczajacej 135 i 136 sa za¬ wieszone kazdorazowo na polówkach nosnych 155 i 156 formy wykanczajacej, które sa sprzegane za pomoca elementów sprzegajacych 157 do 160, kaz¬ dorazowo z nieprzedstawiona tu polówka zaklesz¬ czajaca formy wykanczajacej, we wzglednym ru¬ chu.Po lewej stronie na fig. 7 i 8 pokazane sa .czte¬ ry dysze rozpylajace, 163 do 165 zamontowane na polówce nosnej 155 formy wykanczajacej, które spryskuja plaszczyzne zewnetrzna 170 polówki for¬ my wykanczajacej 135.Polówka nosna formy wykanczajacej 156 ma dwa okienka 175 i 176, które sa rozdzielone prze¬ biegajaca w srodku przegroda 178. Przez okienka 175 i 176, za pomoca czterech dysz rozpylajacych 180 do 182, spryskiwana jest zewnetrzna powierz¬ chnia 185 polówki formy wykanczajacej 136. Dysze rozpylajace 180 do 182 sa nastawialne i zamoco¬ wane trwale w pomieszczeniu lub na maszynie poza obrebem toru poruszania sie polówek nos¬ nych formy wykanczajacej 155 i 156.Przedforma wykanczajaca 139 chlodzona jest za pomoca dyszy rozpylajacej 189, nastawialnej zgod¬ nie z kierunkiem strzalki podwójnej 187, która albo jest zamocowana trwale w pomieszczeniu, albo na maszynie, albo tez moze byc ruchoma wraz z przedforma wykanczajaca 139. Na fig. 9 przed¬ stawiona jest czesc formy 190, która .na powierz¬ chni zewnetrznej w celu uzyskania kapilarnej bu¬ dowy 191 jest profilowana w postaci rowków ob¬ wodowych 193, posiadajacych przekrój trójkatny, pólkolisty i kwadratowy. Chlodziwo z dyszy roz¬ pylajacej 196 dociera w postaci wydrazonego stoz¬ ka 195 do kapilarnej struktury 191, gdzie w opar¬ ciu o sily kapilarne rozprowadza sie poza wlasci¬ wy zasieg stozka natryskowego 195.Dysza rozpylajaca 196 jest zamocowana do uchwytu 198 posiadajacego otwór 199 do wprowa¬ dzania sruby mocujacej dysze 200, za pomoca na¬ kretki 197. Tym samym dysza rozpylajaca 196 jest nastawialna pionowo, zgodnie z kierunkiem po¬ dwójnej strzalki 201.Chlodziwo doprowadza sie do dyszy rozpylajacej 196 za pomoca przewodu zasilajacego 203. Uchwyt 198 posiada stopke 205 z otworem podluznym 206, przesuwalna w lozu 207 w kierunku strzalki po- • dwójnej 208, która jest mocowana za pomoca sru¬ by 209 przeprowadzonej przez otwór podluzny 206.Loze 207 tworzy czesc uchwytu posredniego 213, posiadajacego lukowata stopke 215, przez która przeprowadzana jest sruba 216; Sruba 216 przecho¬ dzi równiez przez lukowata szczeline 218 w uchwy¬ cie glównym 220 i jest zamocowana do uchwytu glównego 220 za pomoca nakretki 221. W ten spo¬ sób dysza rozpylajaca 156 moze byc przemieszcza¬ na zgodnie z kierunkiem strzalki podwójnej 223 na fig. 10 po lulku wokiól czesci formy 190 i ustawia¬ na pod wlasciwym katem.Pokazany na fig 10 fragment formy 190 posia¬ lo 15 20 25 30 35 40 45 50 55 6082455 10 da budowe kapilarna 191 w postaci wzdluznych i osiowych kanalików, posiadajacych przekrój trój¬ katny. Chlodziwo rozpyla sie przez dysze rozpy¬ lajaca 225 w postaci pelnego stozka 227 na struk¬ ture kapilarna 191.Z przedstawionego, na fig. 11 zbiornika 240 po¬ biera sie przygotowane chlodziwo, filtruje na filtrze 241 i tloczy sie za pomoca pompy 243 do przewodu 245, z którego chlodziwo dociera do czterech przewodów odgaleznych 247 do 250, do których w kazdym wypadku wlaczony jest zawór stalego cisnienia 253 do 256.Do kazdego przewodu odgaleznego 247 do 250 wlaczony jest ponadto zawór 2- 259 do 262.Przewód odgalezny 247 zasila dysze rozpylajaca 189 przeznaczona dla przediformy wykanczajacej 139 i formy wykanczajacej 130. Przewód odgalezny 248 zasila cztery dolne dysze rozpylajace przezna¬ czone dla polówek form wykanczajacych 135 i 136, z których widoczne sa tylko dwie dysze rozpyla¬ jace 265 i 267. Przewód odgalezny 249 zasila czte¬ ry górne dysze rozpylajace, na przyklad 165 i 182, przeznaczone dla polówek form wykanczajacych 135 i 136. W koncu przewód odgalezny 250 zasila obydwie dysze rozpylajace 143 i 269 przeznaczone dla polówek narzedzia wylotowego 131 i l32r Czujnik temperaturowy 270 jest polaczony prze¬ wodem 271 z wejsciem regulatora 273. Wylacznik krancowy 275 jest polaczony przewodem 276 z drugim wejsciem regulatora 275. Cztery przewo¬ dy wyjsciowe 278 do 281 prowadza kazdorazowo do, elektromagnesu zaworów 259 do 262 uruchamia^ nych elektromagnetycznie.Z chwila, kiedy polówki formy wykanczajacej^ 135 i 136 osiagaja w ich cyklu roboczym polozenie,*1 w którym powinno nastapic rozpylanie chlodziwa, w wylaczniku krancowym 275 powstaje ^sygnalr który jest przekazywany do regulatora 273.Regulator 273 steruje poprzez przewody 278 do 281 zaworami 259 do 262 i wylacza te zawory w przedstawiona na fig. 11 pozycje otwarcia lub przeplywu, w której wszystkie dysze rozpylajace na formie wykanczajacej 130 pracuja. Czas trwa*- nia rozpylania przez poszczególne dysze rozpylaja¬ ce steruje sie za pomoca czujnika temperatury 270, który powoduje zamkniecie zaworów 259 do 262 w przypadku, kiedy pomiar temperatury wy¬ kazuje obnizenie temperatury ponizej wartosci za¬ danej, to znaczy kiedy nastapilo dostatecznie wy¬ starczajace ochlodzenie formy 130.W celu indywidualnego ksztaltowania czasu 5 trwania rozpylania wlasciwej dyszy rozpylajacej mozna takze zastosowac kilka podobnych czujni¬ ków temperatury przylozonych do róznych czesci formy wykanczajacej 13C, na przyklad do narze¬ dzia wylotowego 131, 132 i do przedformy wykan- ior czajacej 139. PL PL PL PL PL PL

Claims (7)

1. Zastrzezenia patentowe 15 1. Sposób chlodzenia narzedzi, na przyklad stempli prasujacych i form, w maszynach do prze¬ róbki szkla, droga odparowania chlodziwa, które dawkuje sie za pomoca dysz rozpylajacych miej¬ scowo na narzedzie i tam odparowuje, znamienny 20 tym, ze skrapia sie narzedzia za pomoca chlodziwa, , przy czym dysze rozpylajace kierowane i/lub re¬ gulowane sa pojedynczo luib grupowo niezaleznie od innych dysz pojedynczych lub grup dysz o okresowym i/lub ilosciowym zasilaniu chlodzi- 25 wern.

2. Sposób wedlug zastrz. 1, znamienny tym, ze chlodziwo przed rozpyleniem podgrzewa sie do temperatury scisle ponizej jego temperatury wrze¬ nia. 30 3Je Urzadzenie do stosowania sposobu wedlug zastrz. 1 lub 2, znamienne tym, ze dysze rozpylaja¬ ce (189) kierowane sa i/lub regulowane pojedyn-

3. A czó lub grupowo niezaleznie od siebie. ^

4. Urzadzenie wedlug zastrz. 3, znamienne tym, 35 ze nastawna jest co najmniej jedna dysza rozpy¬ lajaca w jednej lub w kilku wspólrzednych w sto- 3 suliku do narzedzia. 5. "

5. Urzadzenie wedlug zastrz. 3 lub 4, znamien¬ ne tym, ze co najmniej jedna dysza rozpylajaca 40 (119) jest ustawialna pod katem w odniesieniu do narzedzia.

6. Urzadzenie wedlug zastrz. 3 do 5, znamienne tym, ze cisnienie rozpylania chlodziwa regulowane ^jest samoczynnie w zaleznosci od temperatury na- 45 rzedzia.

7. Urzadzenie wedlug zastrz. 3 do 6, znamienne tym, ze w celu nadania struktury kapilarnej (191) powierzchnia spryskiwanego narzedzia (190) jest profilowana w postaci rowków obwodowych (193).82455 Tio.l Tio.S tyl8245582455 [—22082455 271 143 ,131 ,132 (269 UW 1-276 ssY 12651 135^\ J± -W ^4 B2 189 \267\ 13$ 09 J_l VTT^ -273 |/-^jj i^-zol/ i^-zo/ |^zo TOlh cTp* crfIS* cfOB^ 23? 279 2$0 287 2W 2 245- ^239 JCh iLh J& ich 253 " 254" \2S5" \256^ -247 ^260 248 ^261 249 -262 h25C 243 241 Ty.11 240- PL PL PL PL PL PL