Plini lo Vièlh
| Plini lo Vièlh | |
 | |
| Naissença | 23 ApC Novum Comum, l'actuala Còme (Itàlia) |
|---|---|
| Mòrt | tradicionalament fixada al 24 d'agost de 79 ApC Stabies près de Pompei |
| País d'origina | Itàlia |
Plini lo Vièlh (var. Plini l'Ancian) (Gaius Plinius Secundus, 23–79) nasquèt probablament a Còme (dins l'actuala Itàlia) en l'an 23.
Estudièt a Roma ont aguèt coma mèstre Apió; participèt a las luchas de Germània dempuèi l'an 45 segon los òrdres del general Pomponi Secundus. Escriguèt una biografia d'aqueste general e una òbra intitulada De jaculatione equestri.
Après l'an 50 tornèt a Roma e comencèt d'escriure una istòria de las guèrras dels romans en Germània e mai tard una istòria del seu temps (continuament de la de Aufidi Basi) e lo tractat Studiosus consacrat al seu nebot e filh adoptiu Plini lo Jove.
Amb Neron coma Emperaire exerciguèt pendent quatre ans la carga de procuraire en la Tarraconesa e benlèu tanben exerciguèt la meteissa carga dins la província d'Africa.
Amb Vespasian tornèt a la Peninsula Iberica coma questor e procuraire en Betica, e pendent lo seu sejorn reculhiguèt divèrses materials qu'utilizèt dins la seuna Istòria naturala compausada de 37 libres.
Quand moriguèt èra cap de l'esquadra a Misenus, carga que li fisèt l'Emperaire Tit. Se supausa que pendent lo seu servici dins la marina poguèt percórrer divèrses païses. En essent a Misenus assistiguèt a l'erupcion de Vesuvi (23 d'agost de 79) que descriguèt. Los gases toxics de l'erupcion provoquèron la seuna mòrt a Stabia (vila que desapareguèt a costat de Pompeia e Herculanum) erupcion que narrèt Plini lo Jove.