Lenha

La lenha es la fusta utilizada coma combustible. L'energia de la lenha es un tipe de bioenergia qu'utiliza la biomassa constituida per la lenha. Se pòt considerar coma energia renovelabla se se gerís lo bòsc d'una manièra sostenible. Los bòsques que s’expleitan per obténer de lenha pòdon èsser del tipe talhadís o brotièra que se regenera per brot de las socas talhadas.

Seccion del tronc d'un arbre

Fusta e pellets

Se presenta en diferentas formas:

• Troncs o socas.
• Fusta de talh e d’esbrancatge e de rèstes de ressatge transformats industrialment e permetent l'utilizacion d’installacions de fuòc de contunh:

1. Estèlas: lenha fragmentada mecànicament
2. pellets: Lenha triturada, secada per far baissar lo nivèl d'umiditat e lo volum e comprimida en forma d'un granulat gaireben liquid.
3. briquetas o broquetas: Estèlas comprimidas a nauta pression, en forma d'unitats compactas unifòrmas.

Istòria

La fusta es una de las fonts d'energia mai anciana utilizada per l'umanitat. D'enpuèi que l'òme dominèt lo fuòc fins que comencèt a utilizar massivament los combustibles fossils, coma lo carbon o lo petròli, la lenha foguèt tanben gaireben l'unica font d'energia possibla per se calfar e còire los aliments.

La lenha, sustot transformada en carbon de lenha pels carbonièr èra la font d'energia de l'indústria siderúrgica e del veire. Aiçò faguèt que lo bòsc a estat sovent sobreexplotat.

Farga del sègle XVI.

Dempuèi lo començament del sègle XXI, l'energia de la biomassa tornèt prene d’importància coma alternativa de las energias fossilas, subretot lo petròli e lo gas que lor prètz un aumenta, e que los jaciments ne son finits. La technologia melhorèt lo rendiment que atengut fins a mai de 90%, plan fòrça mai de l'ancian fogal dobèrta, fòrça agradable mas ineficaç. De mai, s'agís d'una energia renovabla e poiriá se piejar sus una nòva gestion sostenible del bòsc.

Las aplicacions mai interessantas ara concernisson lo provesiment de calor e la cogeneracion calorifica amb d'energia electrica. Per poder obténer la mèsma comoditat que las caudièras amb combustible un liquid o gasós que s'alimentan de manièra automatica, se son desvolopats de sistèmas de caufatge central amb de derivats de lenha que foncionan amb pellets o briquetas.

Economia

L'espleitacion de la lenha e la fusta es la mai importanta de las activitats o mestièrs de bòsc e montanha, e la basa de la practica de totas las autras, coma l'espleitacion del carbon. Per la talha dels arbres gròsses i a de dificultats per accedir als espacis comunala a causa del proteccionisme que dempuèi l'edat mejana las institucions exercissián suls bòsques.

Las regulacions de l'activitat foguèron, istoricament, fòrça estrictas e obténer las autorizacions necessàrias èra d’una gestion sovent lenta e complicada. Sovent tornava un benefici important al proprietari privat dels terrens forestièrs, generalament membres de las oligarquias ruralas qu'entre sos patrimònis possedissián los bòscs. Amb la possibilitat d'un ganh facil, pagavan de boscatièrs dins las espleitacions. Quitament se a l’origina es possible los proprietaris s’èran encargat de realizar lo trabalh dins los bòsques, coma lo fasián amb las tèrras, venguèron a utilizar usual lor cens de caractèr senhorial.

A partir dels sègles XIX e XX la forma contractuala foncionava de biais mai frequent, consistentiá en l‘estipulacion d'unas condicions d'espleitacion, comprenent la quantitat d'arbres de talhar, l'edat, la partida en concrèt de la bòrda ont s'anava trabalhar e los beneficis de caduna de las partidas. Lo proprietari gardava una porcion per sa consomacion pròpria, abitualament èra de 50% per cada partida. Los bosquièrs se cargavan tanben de la seleccion, serratge e transpòrt fins al luòc ont los troncs podián èsser levats per un carri.

Èra rare que lo bosquièr trabalhe en solitari, quitament s’arribava encara. Mai sovent foncionavan en grops de dos o quatre, sovent en grop formats de parents o familha.

Aital, alara qu’unes membres talhavan los arbres, loes autras ressavan o transportavan la fusta. Los bosquièrs avián la reputacion de caractèr «antisocial», d’òmens gaujòs e tolerants, afogat de femnas e, sustot, beveires.

Totas las activitats de talha se realizavan pendent l'ivèrn, que dins aquesta sason los arbres patisson mens dels còps de pigassa. La tecnologia d'espleitacion es pas complèxa, los principals esplechs essent la pigassa e la rèssa.

Rendiments

Los rendiments son diferents segon lo tipe de caufatge:

• Lar dobèrt: de Rendiments de 10 a 15%.
• Lar amb tancat amb veire termic: De 30 a 70%
• Fornet de lenha modèrna: 70%
• Caudièra de lenha: de 60 a 80%
• Caudièra de gasificacion de lenha: de 75 a 85%
• Caudièra de pellets: de 85 a 95%
• Caudièra de briquetas de lenha: de 75 a 90%
• Moduls compactes per obtencion d'energia: 95% per unitat.

Bibliografia

•  {{{títol}}}, 1985.