[go: up one dir, main page]

  Hevea brasiliensis

L’arbre de cauchó, l’evea o l’evea del Brasil (Hevea brasiliensis) es una espècia d’arbres, du genre Hevea de la familha de las Euphorbiaceae. Se'n tira un latèx qu'es utilizat per èsser transformat en cauchó.

Descripcion

modificar
 
Fruchs de l’evea.
 
Lo latèx se pren en fasent una una sagnada: la pratica d'un talh de la rusca del tronc per copar des vaissèls laticifèrs.
 
Culhida del latex a Ceilan (1920).

Dins son mitan natural en Amazonas, l’Hevea brasiliensis es un arbre podent aténher mai de 30 m de naut per una circonferéncia de 1 m. L’evea a una rsuca verd grisenca. Las fuèlhas son compausadas de tres foliòlas dispausadas al tèrme d’un petiòl. L’evea perd sas fuèlhas e tornan cada an. Se forman periodicament, per estatge al tèrme de las unitats de creissença. Las flors son pichonas, jauna clar e acampadas en grapas. Los fruchs son compausats d’una capsula de tres lòtjas contenent caduna una grana d'unes 2 cm, ovala, de color bruna decorada de tacas blanquinosas, aqueste fuch es dehiscent[1].

Lo teissit laticifèr

Lo teissit laticifèr se trapa dins totas las partidas de l’arbre, de las raïces a las fuèlhas, passant per la rusca del tronc, sèti de l’expleitacion de latèx per l’evea. o vaissèls laticifèrs se desvelopan en forrèls concentrics dins lo libèr (rusca tendra) que conten tanben los vaissèls conductors de la saba compausada, lo floèm. Los vaissèls laticifèrs s’anastomosan de biais a formar un malhum continú a l’interior de cada forrèl. Las cellulas que compausan los vaissèls laticifèrs sont vivantas e possedissons totes los organits (nuclèu, mitocondrias, plastas, etc) necessaris a lor foncionament.

Lo latèx

Lo latèx es diferent de la saba. Aquesta assegura la distribucion de l’aiga, de las sals mineralas o dels sucres alara que lo latèx es puslèu implicat dins los mecanismes naturals de defensa de l’arbre. Circula dins un malhum diferent de vaissèls: los canals laticifèrs. Coma la resina, goteja alara d'una ferrida de la planta e forma en secant una barrièra protectritz. Lo latèx pres per sagnada es lo citoplasme, es a dire lo contengut liquid, de las cellulas laticifèras.Es compausat d’une suspension de particulas de cauchó, mas tanben d’organits com los lutoïds. Mas, los nuclèus e s mitochondrias demoran ligadas a las parets de las cellulas, asseguran tanben lo renovèlament del latèx après culhida. Las particulas de cauchó representan 25 a 45 % del volum del latèx e 90 % de la matèria seca.

Distribucion

modificar

Aquesta espècia es subretot originària de la granda selva amazonica:

Après que l’explorator angles Henry Alexander Wickham capitèt a levar 74 000 granas d'evea brasilian al jardins botanics reial de Kew a Londres, los britanics podèeon realizar la lors plantacions d'eveas dins las lor colonias, coma d'en primièr, Ceilan. D'autres poténcias colonialas imitèron lo Reilame Unit dins aquesta dralha coma la França.

Sa cultura tanben s'espandiguèt dins totas las regions tropicalas, coma dins le Sud-Èst asiatic (Tailàndia, Malàisia, Indonesia, VietnamÍndia, China, etc.), e tanben en Africa (Nigèria, Libèria, Cameron, Còsta d’Evòri). S'espandís sus unes 8,3 milions d’ectaras.

Expleitacion de l'evea

modificar
 
Plantacion d'eveas amb los gòts per prene lo latèx.

Lo latèx se pren per sagnadas sus la rusca del tronc de l’evea. Amb un cotèl especific, los sagnaires practican un pichon talh davalant sus la mitat o lo tèrç de la circonferéncia del tronc. La sagnada comença en general a unes 1,50 m de naut, quand los arbres atengan 50 cm de circonferéncia a 1 m de naut. A cada sagnada, la rusca es reviscolada en talhant una lamella prima d’unes 2 mm d’espessor, sus tota la prigondor de la rusca. Es pasmens important de tocar pas lo toucher le cambium (sisa generatritz de la fusta) qu'aquò provòca de crètas. Las sagnadas se debanan periodicament. Existís de sistèmas mai o mens intensius, anant de la sagnada dos jorns sus tres a la sagnada setmanala, la frequéncia mai correnta se fa cada dos jorns. Quand tota la rusca de costa expleitat es consomada, se passa al seguent. Aquò se en general 6 ans mai tars. Quand tota la rusca bassa es utilizada, se pòt practicar la sagnada nauta, punjanta. Aquesta, pasmens s'es mai delicata es fòrça productiva. Se pratica en quarts d'espiralas e pòt durar al mens 4 ans. Es alara possible de tornar a la sagnada bassa sus la rusca ja sagnada que mentretant s'èra regenerada. L’arbre pòt atal produire de latèx a partir de l’edat de 5 ans e pendent 30 ans environ. Pasmens, dins fòrça regions e subretot en Tailàndia, primièr país productor, la tendencia es d'ecortar los cicles, amb una expleitacion sus mens de 20 ans.

A la fin del periòde d’expleitacion, l’evea es tombat e un novèl es plantat. Los progrèsses de la recerca permeton de realizar de plantacions amb un material vegetal nòu de performança melhoras.

Lo latèx, sortissent del talh, raja dins lo gòt pendent unas oras. Puèi se tapa l’òsca per calhament del latèx e l'escorriment. La culhida se pòt far jos forma liquida just après la sagnada, o solida se se daissa calhar lo latèx dins lo gòt. En cas de culhida jos forma liquida, se pòt apondre un pauc d’amoniac per empachar la coagulacion precòça. Al contrari, lo procès de transformacion pòstculhida comença per l’apond d’un pauc d’acid (formic mai sovent) por far calhar lo latèx.

Aspèctes economics

modificar

L’Asia es la region productritz màger de cauchó natural (95 % du total mondial). La produccion mondiala es estimada a 9,7 milions de tonas environ, que tres païses, Tailàndia, Indonesia e Malàisia, representan près dels tres quarts.

Es al Libèria que se trapa la plantacion d'eveas mai vasta del mond: 48000 ectaras, que sont la proprietat de Firestone, li gigant american del pneumatic vengut dempuèi 1988 una filiala del grop japonés Bridgestone.


Aspèctes environamentals

modificar

Pels besonhs creissent de l'industria[2] (l'industria del pneumatic es responsabla a 70 % de la consomacion de cauchó dich natural), de vastas monoculturas de l'Hevea brasiliensis remplaçan sempre mai la sèlva tropicala[3],[4], e tanben dins de païses e sus de continents ont l'evea existissiá pas. La cultura industriala de l'evea aumentèt mai en Asia continentala del Sud e Sud-Oèst (mai de 2 milions d'ectaras de 2000 a 2010), çò qu'enduch de trebolums environamentals e socioeconomics, l'evea venent alara tanben una menaça suplementària per la biodiversitat[5],[6]. En una generacion (en 29 ans, de 1983 a 2012), la superfícia de plantacion passèt de 5,5 milions d'ectaras a 9,9 milions (57 % de la superfícia dedicada al palmièr d'òli), mas amb un taus qu'atenguèt 71 % en Asia del sud-èst en 2015. Coma per l'eucaliptus o l'òli de palma[7], la tendéncia s’accelèra: pendnet los ans 2000, l'industria del cauchó causèt la plantacion cada annada de près de 219 000 ectaras suplementaris d'eveas (mai del doble dels 108 000 ectaras/an de las 2 decenniás precedentas),[8].

Amb lo desvelopament de l'automobila individuala en China, fòrça expèrts crenhon que l'explosion de las culturas d'eveas contunha, amb d'efièch creissents sus la biodiversitat e las populacions autoctònas, comparables a aquelas de las culturas d'òlo de palma[9], subretot dins las zonas tropicalas del sud-èst asiatic (Indonesia, Malàisia, Laos, Cambòtja, Vietnam, sud-oèst de la China e Filipinas), al prejudici de la sèlva primària, de sa biodiversitat[10] e dels grands equilibris ecologics (d'airals protegits an ja estat sacrificats per de plantacions). Per exemple, la resèrva naturala Snol (Cambòtja) foguèt en 4 ans (de 2009 a 2013) cobèrta a mai de 70 % per 75 000 ectaras d'eveas emalgrat la preséncia de nombrosass espècias menaçadas (banteng, cerf d'Eldi e de monardss carnivòrs).

La demanda asiatica en cauchó encora grandiguèt[11] (de 3,5 %/an dins los années 2010-2015), e + 5,3 % al subjècte dels pneumatics. Un estudi prospectiu d'Eleanor Warren-Thomas estima que de 2015 a 2024, 4,3 nòus milions d’ectaras d'eveas riscan de remplaçar de la sèlva tropicala (la superfícia de cultura d'evea poiriá alara aténher 86 % sul periòde 2012-2024, çò que seriá catastrofic per la biodiversitat d'aquestas regions ja domatjada, per exemple pels gibons e d'autras espècias dependentas de la sèlva primària, que poiràn pas que desapareisser, mas tanben per fòrça espècias aviaras, de ratapenadas e escarabats (declin podent aténher 75 %). L'erosion dels sòls, l'aument de la pollucion et de la turbiditat de l'aiga aumentariá tanben[12]. Dins unes païses coma lo Vietnam, la cultura de l'evea ganha tanben lo gradient altitudinal, alara que la biodiversitat aviá sovent trobat refugi suls fòrts penjals e monts[13], e en condicion de monocultura, lo risc d'apareisson d'una malautiá capabla de decimar los eveas aumenta tanben. Globalament, los servicis ecosistemics provesits per la sèlva son tanben plan degradats[14].

Nòtas e referéncias

modificar
  1. Connaissance des végétaux - Hévéa (Hevea brasiliensis) Description statique
  2. ANRPC. (2010). Natural Rubber Trends & Statistics. A monthly bulletin of market trends and statistics. Volume 2 No. 12. December 2010. Association of Natural Rubber Producing Countries, Kuala Lumpur, Malaysia
  3. Li, Z. & Fox, J.M. (2012). Mapping rubber tree growth in mainland Southeast Asia using time - series MODIS 250 m NDVI and statistical data. Appl. Geogr. , 32 , 420 – 432
  4. FAO. (2013). FAOSTAT Online Statistical Service
  5. Joshi, L., Wibawa, G., Beukema, H., Williams, S., van Noordwijk, M., Used, S., & Tolerated, S. (2000). Technological change and biodiversity in the rubber agroecosystem of Sumatra. in Tropical Agroecosystem, 133-155.
  6. Fox, J. & Castella, J. - C. (2013). Expansion of rubber (Hevea brasiliensis) in Mainland Southeast Asia: what are the prospects for smallholders ? J. Peasant Stud. , 40 , 155 – 170
  7. Harris, N.L., Brown, K., Netzer, M., Killeen, T.J. & Gunarso, P. (2013). Projections of oil palm expansion in Indonesia, Malaysia and Papua New Guinea from 2010 to 2050. Reports from the Technical Panels of the 2nd Greenhouse Gas Working Group of the Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO). Roundtable on Sustainable Palm Oil (RSPO
  8. Article du Journal de l'environnement, intitulé Après l'huile de palme, le caoutchouc hévéa caoutchouc Le caoutchouc va-t-il à son tour saigner la forêt ?, publié 17/04/2015
  9. Koh, L.P. & Wilcove, D.S. (2008). Is oil palm agriculture really destroying tropical biod iversity? Conserv. Lett. , 1 , 60 – 64
  10. Li, H., Aide, T.M., Ma, Y., Liu, W. & Cao, M. (2007). Demand for rubber is causing the loss of high diversity rain forest in SW China. Biodivers. Conserv. , 16 , 1731 – 1745
  11. Rubberworld. (2014). IRSG Offers Latest World Rubber Industry Outlook. RubberWorld, Rubberworld.com
  12. Warren‐Thomas, E., Dolman, P. M., & Edwards, D. P. (2015). Increasing Demand for Natural Rubber Necessitates a Robust Sustainability Initiative to Mitigate Impacts on Tropical Biodiversity. Conservation Letters (résumé).
  13. Nguyen, B.T. (2013) Large-scale altitudinal gradient of natural rubber production in Vietnam. Ind. Crops Prod. , 41 , 31 – 40
  14. Hansen, K.K. & Top, N. (2006) Natural forest benefits and economic analysis of natural forest conversion in Cambodia - Working Paper 33. Cambodia Development Resource Institute, Phnom Penh, Cambodia

Vejatz tanben

modificar

Articles connèxes

modificar

Ligams extèrnes

modificar

Bibliografia

modificar