Vanda-elva
| Vanda, Vantaa | |||
| elv | |||
 Vanda å, hausten 2007
| |||
| Land |  Finland
| ||
|---|---|---|---|
| Lengd | 101 km | ||
| Middelvassføring | 15,5 m³/s | ||
| Kjelde | Erkylänjärvi i Hausjärvi | ||
| Munning | Finskebukta ved Helsingfors | ||
 Vanda-elva 60°13′00″N 24°59′00″E / 60.216666666667°N 24.983333333333°E | |||
| Wikimedia Commons: Vantaanjoki | |||
Vanda-elva (svensk Vanda å, finsk Vantaanjoki) er ei elv i Södra Finlands län. Ho blei tidlegare kalla Helsingeån, etter Helsinge sokn. Vanda er ein by i landskapet Nyland.
Vanda-elva har kjelde i Hausjärvi ved Salpausselkäåsen og munnar ut i Gammelstadsfjärden i Helsingfors. Elva er 101 kilometer lang og nedslagsfeltet dekker 1685 km² i kommunane Helsingfors, Vanda, Tusby, Nurmijärvi, Hyvinge, Riihimäki, Hausjärvi, Loppis, Mäntsälä, Vichtis, Träskända, Kervo, Sibbo og Esbo. Viktige sideelvar er Palojoki frå venstre, Luhtabackaån frå høgre, Tusby å frå venstre og Kervo å frå venstre.
Fossar mellan Vanda og Helsingfors er Långfossen, Nackbölefossen og Grotens fors. I Helsigfors ligg Lillfossen og Gammelstadfossen. Sistnemnde har gjeve nammn til byen Helsingfors. I Vanda ligg Vandafossen. Fossar i Hyvinge er Vanhanmyllynkoski, Vakkurinkoski, Koskipirtinvirta, Åvikinkoski og Kittelänkosket.
Vanda-elva blei tidlegare brukt som drikkevasstilførsel i hovudstadsregionen i Finland fram til 1982, då ein tok i bruk Päijännetunnelen. Ein kan framleis bruka elvevatnet ved reparsjonsarbeid i tunnellen. På 1700-talet låg det flere sagbruk langs elva. Frå 1960-åra byrja ein setja ut fisk i elva, og i 1984 blei det bygd ei laksetrapp her. Ho er no mykje brukt av fritidsfiskarar.
Sjå òg
[endre | endre wikiteksten]Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Vanda å Arkivert 2013-12-11 ved Wayback Machine. i Uppslagsverket Finland
- Denne artikkelen bygger på «Vanda å» frå Wikipedia på bokmål, og «Vanda å» frå Wikipedia på svensk den 1. desember 2013.