Osmose: Skilnad mellom versjonar
s robot la til: ca:Osmosi |
Inkje endringssamandrag |
||
| Line 2: | Line 2: | ||
'''Osmose''' er [[diffusjon]]en av ei [[væske]] gjennom ein halvgjennomtrengeleg [[membran]] frå eit område med ei løysing av høg [[konsentrasjon]] til eit område med ei løysing av låg konsentrasjon. |
'''Osmose''' er [[diffusjon]]en av ei [[væske]] gjennom ein halvgjennomtrengeleg [[membran]] frå eit område med ei løysing av høg [[konsentrasjon]] til eit område med ei løysing av låg konsentrasjon. |
||
Væske som kan trenge gjennom membranen vil gå frå den sida som har låg konsentrasjon av stoff som ikkje kan trenge gjenom membranen |
|||
Over tid vil dermed områda på begge sidene av membranen ha lik konsentrasjon av stoff som kan gå gjennom han. Større [[molekyl]] kan derimot bli stengd ute. [[Celle]]veggar er døme på halvgjennomtrengelege membranar der det føregår osmose. |
|||
til den sida som har høg konsentrajon av slike stoff. Dette vil halde fram til det er lik konsentrajon på begge sider av membranen. |
|||
Flyten av væske kan stoppast med mottrykk på den sida som har høg konsentrasjon av stoff som ikkje kan passere membranen. Trykket |
|||
som trengs for å holde tilbake flyten av væske til området men høg konsentrajon kallast osmotisk trykk. |
|||
[[Celle]]veggar er døme på halvgjennomtrengelege membranar der det føregår osmose. |
|||
Dersom ein har eit trykk som er større enn det osmotiske trykket på den sida av membranen med høg konsentrasjon, vil flyten |
|||
gå mot sida med låg konsentrajon av ugjenomtrengeleg stoff, og kallast omvendt eller revers osmose. Dette er viktig i industrien, |
|||
som brukar det til å desalinere vatn (lage ferskvatn av saltvatn), i renseanlegg og for å lage alkoholfrie variantar av øl og vin. |
|||
[[Statkraft]] utviklar kraftverk som er basert på osmose, dei kallar [[saltkraft]] som utnyttar det osmotske trykket mellom |
|||
ferskvatn og saltvatn. Dersom ein lar ferskvatn gå gjenom ein membran, vil det oppstå trykk på saltvassida av membranen som kan brukast til å drive ein turbin. |
|||
==Sjå og== |
==Sjå og== |
||
Versjonen frå 1. mai 2008 kl. 11:11
Osmose er diffusjonen av ei væske gjennom ein halvgjennomtrengeleg membran frå eit område med ei løysing av høg konsentrasjon til eit område med ei løysing av låg konsentrasjon.
Væske som kan trenge gjennom membranen vil gå frå den sida som har låg konsentrasjon av stoff som ikkje kan trenge gjenom membranen til den sida som har høg konsentrajon av slike stoff. Dette vil halde fram til det er lik konsentrajon på begge sider av membranen. Flyten av væske kan stoppast med mottrykk på den sida som har høg konsentrasjon av stoff som ikkje kan passere membranen. Trykket som trengs for å holde tilbake flyten av væske til området men høg konsentrajon kallast osmotisk trykk.
Celleveggar er døme på halvgjennomtrengelege membranar der det føregår osmose.
Dersom ein har eit trykk som er større enn det osmotiske trykket på den sida av membranen med høg konsentrasjon, vil flyten gå mot sida med låg konsentrajon av ugjenomtrengeleg stoff, og kallast omvendt eller revers osmose. Dette er viktig i industrien, som brukar det til å desalinere vatn (lage ferskvatn av saltvatn), i renseanlegg og for å lage alkoholfrie variantar av øl og vin.
Statkraft utviklar kraftverk som er basert på osmose, dei kallar saltkraft som utnyttar det osmotske trykket mellom ferskvatn og saltvatn. Dersom ein lar ferskvatn gå gjenom ein membran, vil det oppstå trykk på saltvassida av membranen som kan brukast til å drive ein turbin.
