Kristeleg Folkeparti

Kristeleg Folkeparti (KrF) er eit norsk politisk parti skipa i 1933.

Kristeleg Folkeparti
Land	Noreg
Partileiar(ar)	Ingebrigt Bjørø
Grunnleggjarar	Nils Lavik
Grunnlagt	4. september 1933
Hovudkvarter	Oslo (Kirkegata 32)
Partiavis	Folkets Framtid
Ungdomsorg.	Kristeleg Folkepartis Ungdom
Donasjonar	4 561 500 (2021)
Medlemstal	27 122 (2016)
Ideologi	kristendemokrati
Religion	kristendom
Internasjonal tilknyting	Den kristeleg- demokratiske internasjonale
Farge
Ordførarar	17 / 428
Kommunestyre- representantar	623 / 10 620
Fylkestings- representantar	46 / 777
Stortings- representantar	8 / 169

Partiet sat i regjering frå 1997 til 2000 i regjeringa Bondevik I (med Senterpartiet og Venstre) og frå 2001 til 2005 i Regjeringa Bondevik II saman med partia Høgre og Venstre. Statsministeren Kjell Magne Bondevik var frå KrF. Sidan 2019 har partiet vore del av regjeringa Solberg.

Knut Arild Hareide var partileiar frå 2011 til 2019.

Partiet har ein eigen ungdomsorganisasjon som heiter Kristeleg Folkepartis Ungdom (KrFU).

Historie

Kristeleg Folkeparti vart fyrst skipa i Hordaland fylke. Mange, særleg i partiet Venstre såg med uro på at det vart lagt mindre og mindre vekt på kristne verdiar. Den 4. september 1933 vart avgjerda teken om å skipa eit nytt parti. Det nye partiet fekk gjennomslag allereie ved valet til Stortinget i 1933. Bibelskulestyrar Nils Lavik vart fyrste stortingsrepresentanten til Kristeleg Folkeparti.

Ved valet i 1945 kom det store gjennombrotet til Kristeleg Folkeparti. Partiet stod utan eige organisasjonsapparat sentralt og lokalt, utan partiavis og med berre nokre få røynde politikarar. Kristeleg Folkeparti fekk likevel 117 000 røyster eller knappe 8 % av røystene. Det gav partiet åtte stortingsrepresentantar. Resultatet var ei stor overrasking. Partiet steig fram som eit verkeleg landsdekkjande parti.

Knut Arild Hareide var partileiar frå 2011 til 2019, og gjekk av som følgje av at partiet, etter eit ekstraordinært landsmøte, bestemte at partiet skulle søkje å bli ein del av Solberg-regjeringa. Hareide sjølv rådde partiet og landsmøtet til å søkja regjeringsmakt med Senterpartiet og Arbeidarpartiet. Nestleiar Olaug Bollestad sat som konstituert leiar fram til landsmøtet i april 2019, då Kjell Ingolf Ropstad vart vald til leiar i KrF.

Stortingsval 1933-2017

Oppslutninga om Kristeleg Folkeparti i dei ulike fylka ved stortingsvalet 2005

Årstal	Prosent av røystene	Stortingsrepresentantar
1933	0,8 %	1
1936	1,3 %	2
1945	7,9 %	8
1949	8,5 %¹	9
1953	10,5 %	14
1957	10,2 %	12
1961	9,6 %¹	15
1965	8,1 %¹	13
1969	9,4 %¹	14
1973	12,2 %¹	20
1977	12,4 %¹	22
1981	9,4 %¹	15
1985	8,3 %	16
1989	8,5 %	14
1993	7,9 %	13
1997	13,7 %	25
2001	12,4 %	22
2005	6,8 %	11
2009	5,5 %	10
2013	5,6 %	10
2017	4,2 %	8

¹ Ved desse vala stilte Kristeleg Folkeparti felleslister med eitt eller fleire av partia Det Nye Folkepartiet/Det Liberale Folkepartiet, Høgre, Senterpartiet eller Venstre, dette talet er eit overslag med røystene til felleslistene fordelt på dei einskilde partia.

Bakgrunnsstoff

• Offisiell nettstad
• Samling om verdier; en studie av Kristelig Folkeparti 1969-2001
• Valresultat for KrF i kommune- og fylkestingsvalet 2007 (NRK)

Litteratur

• Olav Garvik (red): Kristelig folkeparti; mellom tro og makt, Oslo 1983. ISBN 82-02-09071-7
• Odd Jostein Sæter (red.): Kristelig folkepartis historie 1933-1983; samling om verdier, Oslo 1985. ISBN 82-991256-1-8

Denne samfunnsartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.