[go: up one dir, main page]
Naar inhoud springen

Tupac Shakur

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf 2Pac)
Tupac Shakur
Graffitiwerk van Tupac in Vlasotince, Servië, 2014
Graffitiwerk van Tupac in Vlasotince, Servië, 2014
Algemene informatie
Geboortenaam Lesane Parish Crooks
Alias MC New York, 2Pac
Bijnaam 2Pac
Makaveli
Geboren 16 juni 1971, New York
Geboorteplaats East HarlemBewerken op Wikidata
Overleden 13 september 1996
Overlijdensplaats University Medical Center of Southern NevadaBewerken op Wikidata
Land Vlag van Verenigde Staten Verenigde Staten
Werk
Jaren actief 1988–1996
Genre(s) Hiphop
Beroep rapper, dichter en acteur
Instrument(en) zang, rap
Label(s) Interscope
Death Row
Act(s) Digital Underground, Thug Life, Outlawz
Verwante artiesten Dr. Dre, Notorious B.I.G.
Officiële website
(en) AllMusic-profiel
(en) Discogs-profiel
(en) IMDb-profiel
(en) Last.fm-profiel
(en) MusicBrainz-profiel
Handtekening
Handtekening
Portaal  Portaalicoon   Muziek
Standbeeld van Tupac Shakur voor het MARTa Herford, Duitsland
Graffiti van Tupac Shakur in Lissabon
Graffiti van Tupac Shakur in New York

Tupac Amaru Shakur (New York, 16 juni 1971 – Las Vegas, 13 september 1996), ook bekend als 2Pac en Makaveli, was een Amerikaanse rapper, dichter en acteur. Hij wordt door velen gezien als een van de invloedrijkste rappers aller tijden.[1] Hij is ook een van de bestverkopende rap-artiesten, met meer dan 75 miljoen verkochte platen wereldwijd.[2] In 2023 kreeg hij een postume ster op de Hollywood Walk of Fame.

Levensloop

Jeugd

Tupac werd geboren in East Harlem als kind van twee Black Panther ouders: zijn moeder (Afeni Shakur) zat een groot deel van de zwangerschap in de gevangenis en werd maar enkele weken voor de bevalling vrijgelaten. Zijn geboortenaam was Lesane Parish Crooks. Al op jonge leeftijd werd zijn naam veranderd in Tupac Amaru Shakur, waarmee hij werd vernoemd naar de Inca-revolutionaire vrijheidsstrijder Túpac Amaru, wat Blinkende Afgodslang betekent in het Quechua. Zijn moeder had een boek gelezen over deze strijder en vernoemde haar zoon naar hem. Shakur is een Arabische naam.

Rond zijn twaalfde verjaardag verhuisde Tupac met zijn moeder en zus (zijn stiefvader zat op dat moment een gevangenisstraf uit wegens een gewapende overval) om verschillende redenen naar Baltimore, waar hij kennismaakte met acteren en dansen. Niet veel later verhuisde hij met zijn familie naar Oakland in Californië. Hier kwam Tupac voor het eerst in aanraking met (zoals hij later zelf zei) "verkeerde lui". Hij kwam diverse malen in aanraking met justitie, maar werd niet veroordeeld.

Rapcarrière en succes

Op 15-jarige leeftijd begon Tupac met rappen onder de alias MC New York, en later 2Pac. Na een gastoptreden op de EP This Is an EP Release van de groep Digital Underground uit 1991, bracht hij op 20-jarige leeftijd zijn eerste soloalbum uit, 2Pacalypse Now. Dit album was niet echt een succes. Het album werd zijn aanval op de Amerikaanse hypocrisie genoemd. In 1993 verscheen zijn tweede album Strictly 4 My N.I.G.G.A.Z. Dit album werd een succes, met hits zoals: "Keep Ya Head Up", "I Get Around" en nog veel meer. Ondertussen speelde hij in enkele films, onder meer aan de zijde van Janet Jackson in Poetic Justice. In 1994 raakte 2Pac zwaargewond bij een gewapende overval. Hij overleefde vijf kogels (waarvan twee in het hoofd). Nog tijdens de revalidatie werd hij veroordeeld tot 1,5 tot 4,5 jaar gevangenisstraf, vanwege verscheidene aanklachten van aanranding van een 19-jarige fan. De verkrachting waar hij voor werd aangeklaagd is nooit bewezen; hij is hier dan ook niet voor veroordeeld.

Terwijl hij in de gevangenis zat, kwam zijn derde album Me Against the World uit. Dit album belandde op de eerste plaats in de Amerikaanse hitlijsten en bleef vier weken op de eerste plaats staan. Hiermee was 2Pac de eerste artiest die tegelijkertijd in de gevangenis zat en een nummer 1-album had. Er werden meer dan twee miljoen exemplaren van het album verkocht.

Death Row Records

Een platenlabel, genaamd Death Row Records, wist hem vrij te krijgen uit de gevangenis. De platenbaas Suge Knight betaalde de 1,4 miljoen borg voor de vrijlating van Tupac, in ruil voor een contract van drie albums die Tupac moest doen voor Death Row. Tupac ging hiermee akkoord en op 13 februari 1996 bracht hij zijn Death Row debuutdubbelalbum uit onder de titel All Eyez on Me. Het gold bij Death Row als de eerste twee albums van het contract. Er werden 566.000 exemplaren verkocht in de eerste week, tegen april 1996 waren er al vijf miljoen exemplaren verkocht. All Eyez on Me was het eerste dubbelalbum in de hiphop- en rapgeschiedenis. Deze dubbel-cd wordt gezien als zijn beste album en wordt ook gezien als een van de bestverkochte rap-albums met meer dan negen miljoen verkochte exemplaren.

Moord

Op 7 september 1996 werd Tupac opnieuw beschoten, nadat hij bij een bokspartij van Mike Tyson in Las Vegas (het MGM Grand Hotel) was geweest. Na een week in het ziekenhuis, waar onder meer een long verwijderd werd, overleed Tupac op 25-jarige leeftijd. Tot op heden is de dader van de moordaanslag niet gevonden. Op 29 september 2023 werd een verdachte opgepakt. Hij was al eerder in verband gebracht met de moord op Tupac.[3]

The Don Killuminati: The 7 Day Theory

Twee maanden na zijn dood werd zijn album The Don Killuminati: The 7 Day Theory uitgebracht. Dit was het laatste album dat voor zijn dood werd opgenomen en wordt gezien als een klassiek album, omdat het volledige album klaar was in zeven dagen. (In drie dagen werden alle teksten geschreven en opgenomen en in vier dagen werd het album gemixt). Er werden 664.000 exemplaren verkocht in de eerste week. Hiermee werd Tupac ook de eerste rapper die twee nr. 1-albums had in één jaar. In 1998 waren er al zeven miljoen exemplaren alleen in de Verenigde Staten verkocht en 28 miljoen wereldwijd.

Hologram

Op 15 april 2012 was op het Amerikaanse muziekfestival Coachella een bewegend en rappend hologram te zien van Tupac Shakur.[4] Het rapte het nummer Hail Mary en rapte samen met Snoop Dogg het nummer 2 Of Amerikaz Most Wanted. Na het grote succes van het hologram op Coachella was Dr. Dre zelfs van plan om op tournee te gaan met Snoop Dogg en Tupacs hologram, maar later zag hij daar van af.

Taalgebruik

Tupac Shakur groeide op in New York (oostkust van de Verenigde Staten) en verhuisde op zijn zeventiende naar Californië (westkust). De verandering van omgeving zorgde voor een veranderend taalgebruik van de rapper van Oostkust-Afro-Amerikaans-Engels naar Westkust-Afro-Amerikaans-Engels. Een taalwetenschappelijk onderzoek uit 2015 over het taalgebruik van Tupac en zijn uitspraak van vocalen tussen 1988 en 1996 toont aan dat de rapper zowel lange als korte varianten van de a door elkaar gebruikte, maar geleidelijk werd het aandeel lange varianten steeds groter, na verwerving van het regionale dialect van de westkust. Vanaf 1995 vond er zelfs hypercorrectie plaats, waarbij zijn a langer klonk dan die van westkust-collega's Ice Cube en Dr. Dre. Deze hypercorrectie ontstond in de periode dat de rapper zich extra sterk ging distantiëren van zijn oostkust-identiteit.[5]

Discografie

Albums

Album met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Album Top 100 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		 Hoogste
positie		 Aantal
weken		 Opmerkingen
The Don Killuminati: The 7 Day Theory 1996 16-11-1996 45 15 Als Makaveli
R U Still Down? (Remember Me) 1997 06-12-1997 30 29
Greatest Hits 1998 05-12-1998 1(3wk) 44 Verzamelalbum
Still I Rise 1999 08-01-2000 24 13 met Outlawz
Until the End of Time 2001 07-04-2001 10 20
Better Dayz 2002 14-12-2002 36 12
Loyal to the Game 2004 18-12-2004 44 9
Album met hitnotering(en) in de Vlaamse Ultratop 200 albums Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		 Hoogste
positie		 Aantal
weken		 Opmerkingen
All Eyez on Me 1996 23-03-1996 44 4
Greatest Hits 1998 13-02-1999 3 35 Verzamelalbum
Until the End of Time 2001 21-04-2001 6 21
Loyal to the Game 2004 27-08-2005 100 1

Singles

Single met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Top 40 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		 Hoogste
positie		 Aantal
weken		 Opmerkingen
No Nose Job ('Mack for Life') 1992 23-05-1992 tip - als Digital Underground
Trapped 1993 -
Dear Mama 1995 30-09-1995 37 2
California Love 1996 30-03-1996 10 8 met Dr. Dre & Roger Troutman
I Ain't Mad at Cha 1996 14-12-1996 16 9 met Danny Boy
Runnin' 1997 08-11-1997 tip4 - met The Notorious B.I.G.
I Wonder If Heaven Got a Ghetto 1998 10-01-1998 tip19 -
Do for Love 1998 06-06-1998 17 12 met Eric Williams
Changes 1999 13-02-1999 1(3wk) 14 Alarmschijf
Dear Mama 1999 01-05-1999 tip2 -
Baby Don't Cry (Keep Ya Head Up II) 2000 12-02-2000 22 6 met Outlawz
Until the End of Time 2001 19-05-2001 13 11
Letter 2 My Unborn 2001 13-10-2001 tip1 -
Worldwide 2002 23-02-2002 tip7 - met Outlawz
Thugz Mansion 2003 01-02-2003 tip2 - met Nas & J. Phoenix
Runnin' (Dying to Live) (remix) 2004 10-01-2004 15 7 met The Notorious B.I.G.
Single met hitnotering(en) in de Vlaamse Ultratop 50 Datum van
verschijnen		 Datum van
binnenkomst		 Hoogste
positie		 Aantal
weken		 Opmerkingen
California Love 1996 13-04-1996 21 12 met Dr. Dre & Roger Troutman
Changes 1999 27-02-1999 2 17
Until the End of Time 2001 26-05-2001 3 13
Letter 2 My Unborn 2001 17-11-2001 tip2 -
Thugz Mansion 2003 08-02-2003 tip7 - met Nas & J. Phoenix
Ghetto Gospel 2005 27-08-2005 25 8

Radio 2 Top 2000

Nummer(s) met noteringen in de NPO Radio 2 Top 2000 '99 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 '14 '15 '16 '17 '18 '19 '20 '21 '22 '23
California Love - - - - - - - - - - - - - - - - - 1523 1574 1163 1561 1516 1355 1067 1048
Changes - - - - - - - - - - - - - - - - 585 582 691 551 715 594 555 560 583
Dear Mama - - - - - - - - - - - - - - - - 1248 1336 1196 1137 1306 1302 1365 1431 1321

Filmografie

Literatuur

  • (en) Tupac Shakur & Nikki Giovanni, Leila Steinberg (inleiding): Rose That Grew From Concrete, SIMO, 2003, 149 p. ISBN 9780671028442
  • (en) Tupac Shakur, Afeni Shakur, Jacob Hoye, Karolyn Ali, Walter Einenkel: Tupac : resurrection, 1971-1996 Atria Books, New York, 2003, 258 p. ISBN 9780743248273
  • (en) Tupac Shakur, Angela Ardis: Inside A Thug's Heart, Dafina Books, 2017, 256 p. ISBN 9781496718679
  • (en) Cathy Scott: The Killing of Tupac Shakur Plexus, London, 2009, 221 p. ISBN 9780859654371
  • (en) Fred Johnson: Tupac Shakur, The Life and Times of an American Icon Da Capo Press, Cambridge, 2010, 276 p. ISBN 9781568583877
Zie de categorie Tupac Shakur van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tupac_Shakur&oldid=68014267"