[go: up one dir, main page]
Wikipedia

Wolf Vostell

Duits kunstschilder (1932–1998)

Wolf Vostell (Leverkusen, 14 oktober 1932 – Berlijn, 3 april 1998) was een vooraanstaand Duits kunstschilder, beeldhouwer en performancekunstenaar, actief in de tweede helft van de twintigste eeuw. Hij wordt gezien als een pionier van de installatie, van de videokunst, van de environmentkunst, van de décollage, van de happening en van de Fluxusbeweging. Hij gebruikte in zijn werk verschillende methoden om tot een beeld te komen, zoals 'Dé-coll/age', Verwischung (vervaging), assemblage en betongieten.

Wolf Vostell
Wolf Vostell in 1980
Wolf Vostell in 1980
Persoonsgegevens
Geboren Leverkusen, 14 oktober 1932
Overleden Berlijn, 3 april 1998
Nationaliteit Vlag van Duitsland Duitsland
Beroep(en) beeldend kunstenaar
Oriënterende gegevens
Jaren actief 1950-1998
Stijl(en) installatie, videokunst, décollage
RKD-profiel
(en) IMDb-profiel
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur
Signatuur
Museo Vostell Malpartida, Malpartida
La Tortuga, 1988, Marl
Ruhender Verkehr 1969, Keulen
Museo Vostell Malpartida: Fiebre de Automóvil, 1973
Figueres: Obelisco de la Television

Levensloop

bewerken

Vostell maakte in 1950 eerst tekeningen en schilderijen. In 1953 begon hij een studie lithografie en bezocht hij de kunstnijverheidsschool in Wuppertal. Na een bezoek aan Parijs vervaardigde hij in 1954 zijn eerste Dé-coll/ages. In 1955/1956 studeerde hij aan de École nationale supérieure des beaux-arts in Parijs en in 1957 aan de Kunstacademie Düsseldorf. In 1958 nam hij deel aan de eerste happening in Europa, die in Parijs plaatsvond en maakte zijn eerste werken met televisietoestellen en auto-onderdelen. Onder invloed van het werk van Karlheinz Stockhausen in de studio van de WDR uit 1954 maakte hij in 1959 ook een aantal elektronische werken die hij TV-Dé-coll/agen noemde. Dit werk gaat al in de richting van Fluxus, een kunststroming waarvan hij begin jaren 60 deel uitmaakt.

De openbare kunstacties van Wolf Vostell intensiveren zich in 1958 met zijn eerste happenings en het gebruik van televisietoestellen in zijn werk. Parallel aan het begin van zijn uitgebreide creatieve loopbaan begon hij in 1959 met zijn archief. Met grote volharding en continuïteit begon Vostell met het verzamelen van fotografische documenten, artistieke teksten, persartikels, uitnodigingen tot artistieke events, evenals persoonlijke correspondentie met kunstenaars zoals Nam June Paik, Joseph Beuys, Dick Higgins en vele anderen, en vooral boeken, die de kunstbewegingen weerspiegelden waarin hij zelf ook wekte.

In het begin van de jaren zestig was Vostell de pionier en essentiële figuur van de happening, de Fluxus en de videokunst, en het Vostell-archief is daarmee een belangrijke bron van documentatie over deze artistieke bewegingen. Een wezenlijk deel van het Vostell-archief is de fotocollectie die zijn omvangrijke en veelzijdige werk documenteert.

Het Vostell-archief bevat ook een algemene bibliotheek van ongeveer 6000 boeken over alle genres van de kunstgeschiedenis. Het totale archief omvat een kleine 50.000 documenten en vormt een belangrijke bron van informatie, onderzoek en inspiratie. Het archief is sinds 2006 gevestigd in het Museo Vostell in Malpartida en is toegankelijk voor belangstellende onderzoekers en publicisten.

Vostell was organisator van vele happenings, onder andere in New York, Berlijn, Keulen, Wuppertal en Ulm. In 1962 nam hij deel aan de voorbereidingen van het Festum Fluxorum in Wiesbaden en had daarvoor contact met Nam June Paik en George Maciunas.

In 1963 werd Vostell met zijn installatie 6 TV Dé-coll/age nu in Museum Reina Sofia in Madrid een voorloper in de videokunst en de installatie. In 1967 gaf hij zijn commentaar op de Vietnam-oorlog in de happening Miss Vietnam. Hij was in 1958 de eerste kunstenaar die een tv-toestel in zijn werk integreerde. Dit werk met de titel Das schwarze Zimmer is tegenwoordig opgenomen in de verzameling van de Berlinische Galerie. Andere vroege werken met TV's zijn Transmigratie I-III, (1958) en het environment Elektronischer dé-coll/age Happening Raum (1968). Vostell wordt soms ook gezien als een vertegenwoordiger van het kapitalistisch realisme. Hij richtte een aantal treinwagons in met zijn werk, de Fluxus Zug, die in 1981 in vijftien steden in Noordrijn-Westfalen te zien was.

In 1992 presenteerde de gemeente Keulen een grote retrospectieve tentoonstelling van Wolf Vostell, die in zes musea te zien was: Stadtmuseum Köln, Kunsthalle Köln, Reinisches Landesmuseum Bonn, Kunsthalle Mannheim, Museum Morsbroich in Leverkusen en Städtisches Museum Mülheim Ruhr. David Vostell maakte over deze retrospectieve een documentaire onder de titel Vostell 60 – Rückblick 92.

Er staan in beton gegoten auto-sculpturen van zijn hand in Keulen Ruhender Verkehr (1969), in Berlijn Zwei Beton Cadillacs in Form der nackten Maja (1987) en in Museo Vostell Malpartida VOAEX (1976) in Spanje en in Chicago Concrete Traffic (1970).

Citaten (selectie)

bewerken
  • „Kunst ist Leben, Leben ist Kunst“, 1961
  • „Ich erkläre den Frieden zum größten Kunstwerk“, 1979
  • „Jeder Mensch ist ein Kunstwerk“, 1985

Eerbetoon (selectie)

bewerken
  • 1981: Dozent, Internationale Sommerakademie Salzburg
  • 1982: Premio Pablo Iglesias, Madrid
  • 1990: Medaille de Paris
  • 1992: Ereprofessoraat, Berlijn
  • 1996: Berliner Bär, (B.Z.-Kulturpreis)
  • 1997: Hannah Höch-prijs
  • 1998: Medalla de Extremadura, Spanje (postuum)
  • 1998: Paseo Wolf Vostell, Malpartida de Cáceres, Spanje (postuum)
  • 1998: Ehrenbürger von Malpartida de Cáceres, Spanje (postuum)
  • 2001: Wolf Vostell Straße, Leverkusen (postuum)

Oeuvre (selectie)

bewerken
  • Korea Massaker, 1953[1]
  • Zyklus Guadalupe, 1958
  • Das schwarze Zimmer, 1958, Berlinische Galerie, Berlin
  • Transmigracion, I-III, 1958[2]
  • Das Theater ist auf der Straße, 1958 (happening)
  • Rue de Buci, 1960 (Dé-coll/age)
  • Ihr Kandidat, 1961, Haus der Geschichte der Bundesrepublik Deutschland (Dé-coll/age)
  • Coca-Cola, 1961, Museum Ludwig, Keulen (Dé-coll/age)
  • Cityrama, 1961 (happening)
  • Wochenspiegel Beatles, 1961, Saarlandmuseum (Dé-coll/age)
  • Marilyn Monroe, 1962,[3] (Dé-coll/age / Verwischung)
  • Zyklus Kleenex, 1962, [Verwischung]
  • Marilyn Monroe Idolo, 1963, (Dé-coll/age)
  • 9-Nein-dé-coll/agen, Wuppertal, 1963 (happening)
  • 6 TV Dé-coll/age, 1963, Installatie, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía, Madrid
  • You, 1964 (happening)
  • Phaenomene, Berlijn, 1964 (happening)
  • Miss Vietnam, Keulen, 1967 (happening)
  • Goethe Heute, 1967, Sprengel Museum Hannover
  • Hommage an Henry Ford und Jaqueline Kennedy, 1967, Ludwig Museum (installatie)
  • Elektronischer Dé-coll/age Happening Raum, Installatie, 1968, Neue Nationalgalerie, Berlin
  • Hours of fun, 1968,[4] Dé-coll/age und Verwischung, Berlinische Galerie, Berlijn
  • Miss America, 1968,[5] Verwischung Museum Ludwig, Keulen
  • Jetzt sind die Deutschen wieder Nr.1 in Europa, 1968, Germanisches Nationalmuseum
  • B-52 - statt Bomben, 1968[6]
  • Ruhender Verkehr, 1969, Keulen (betonnen beeld)
  • Concrete Traffic, 1970, Chicago
  • Heuschrecken, 1970, Museum Moderner Kunst Stiftung Ludwig Wien, MUMOK
  • Auto-Fieber, 1973,[7] Museo Vostell Malpartida, Malpartida de Cáceres
  • VOAEX, 1976, (Viajes de (H)ormigon por la Alta Extremadura), Museo Vostell Malpartida
  • Meine Kämme sind aus Zucker, 1980[8]
  • Die Winde, 1981[9][10]
  • Die Steine, 1981
  • Taxistand, 1983
  • Beton Tango, 1985
  • Zyklus Milonga, 1986
  • Zyklus Majas, 1986
  • Mythos-Berlin, 1987, Museo Vostell Malpartida
  • Zwei Beton Cadillacs in Form der nackten Maja, 1987, Rathenauplatz, Berlijn
  • La Tortuga, 1988, Marl
  • Schule von Athen, 1988, Rheinisches Landesmuseum Bonn, Bonn
  • Tauromaquia mit BMW-Teil, 1988
  • Zyklus Der Fall der Berliner Mauer, 1989
  • 9. November 1989, 1989
  • Berlin, 1990
  • Le Choc, 1990
  • Tauromaquia mit Geige, 1991
  • Auto-TV-Hochzeit, 1991[11], Zentrum für Kunst und Medientechnologie
  • Kafkas Boot[12] , 1991
  • Zyklus Weinende, Hommage an Anne Frank, 1992
  • Arc de Triomphe N°1, 1993
  • A-Z, 1995, Museo Extremeño e Iberoamericano de Arte Contemporáneo
  • Drei Grazien auf dem Weg zum Ende des XX. Jahrhunderts, 1995
  • Jesus mit TV Herz, 1996
  • Shoah, 1997
  • Blaue Maja I, 1997
  • Ritz, 1998

Tentoonstellingen (selectie)

bewerken
  • 1966: Bilder, Verwischungen, Happening-Notationen 1961-1966, Kölnischer Kunstverein, Keulen
  • 1970: happening & fluxus, Kölnischer Kunstverein, Keulen
  • 1974: Retrospektive, Neue Nationalgalerie, Berlijn
  • 1974: Retrospektive, Musée d’art moderne de la Ville de Parijs
  • 1977: documenta 6, Kassel
  • 1978: Bilder 1959–1974, Museo de Arte Contemporaneo, Madrid
  • 1980: Bilder 1959–1979, Kunstverein Braunschweig
  • 1980: Fluxus Zug in Nordrhein-Westfalen
  • 1982: Die gesamte Druckgrafik, Bibliothèque nationale de France, Parijs
  • 1992: Retrospektive, Rheinisches Landesmuseum Bonn, Josef-Haubrich-Kunsthalle, Keulen, Kölnisches Stadtmuseum, Museum Morsbroich Leverkusen, Städtische Kunsthalle Mannheim
  • 2006: Die gesamte Druckgrafik, Kunsthalle Bremen
  • 2007: Wolf Vostell Meine Kunst ist der ewige Widerstand gegen den Tod,[13] Rheinisches Landesmuseum Bonn
  • 2008: Wolf Vostell Mon art est la résistance éternelle à la mort, Carré d'Art-Musée d'Art Contemporain de Nîmes
  • 2010: Das Theater ist auf der Straße, Die Happenings von Wolf Vostell, Museum Morsbroich, Leverkusen
  • 2010: Wolf Vostell Artista Europeo, Fondazione Mudima, Milaan
  • 2014: Beuys Brock Vostell. Aktion Demonstration Partizipation 1949-1983. ZKM - Zentrum für Kunst und Medientechnologie, Karlsruhe.
  • 2022: Boris Lurie & Wolf Vostell: Kunst na Auschwitz. Kunstmuseum Den Haag

Literatuur (selectie)

bewerken
  • Vostell. Retrospektive 1958 – 1974. Neue Nationalgalerie Berlin, Staatliche Museen Preußischer Kulturbesitz, Berlin, 1974.
  • Vostell. Environments / Happenings 1958-1974, Arc2, Musée d'art Moderne de la Ville de Paris, 1974.
  • Wilhelm Salber, Das Ei als Mediengrammatik zum Documenta-Projekt von Vostell, Kassel, 1977.
  • Vostell. Fluxus-Zug. Das mobile Museum. 7 Environments über Liebe Tod Arbeit, Berlin, 1981.
  • Vostell. Das Plastische Werk 1953-87. Mult(H)ipla, Milano, 1987.
  • Vostell. Galerie Lavignes-Bastille, Paris, 1990, ISBN 2908783002
  • Vostell. Retrospektive 92, Rolf Wedewer, Edition Braus, 1992, ISBN 3925520449
  • Vostell. Extremadura. Asamblea de Extremadura, 1992, ISBN 8487622070
  • Wolf Vostell. Leben = Kunst = Leben, Kunstgalerie Gera, E. A. Seemann, 1993, ISBN 3363006055
  • Wolf Vostell in nordrheinwestfälischen Sammlungen, Kulturabteilung Bayer AG, Leverkusen, 1997.
  • Wolf Vostell. Automobile Herausgegeben von Pablo J. Rico. Wasmuth Verlag, 1999, ISBN 3803030935
  • Vostell. I disastri della pace / The Disasters of Peace. Varlerio Dehò, Edizioni Charta, Milano, 1999, ISBN 8881582538
  • Wolf Vostell. The Fall of the Berlin Wall. Museo Vostell Malpartida, 2000, ISBN 8476715838
  • 10 Happenings de Wolf Vostell. José Antonio Agúndez García, Editora Regional de Extremadura, 2001, ISBN 8476715102
  • Wolf Vostell. Television Galeria Miejska Arsenal w Poznania, Polonia, 2002, ISBN 8388947052
  • Wolf Vostell. Museo Vostell Malpartida, MVM, Catalogo, 2002, ISBN 8476716974
  • Wolf Vostell. Giacomo Zaza, La Nuova Pesa, Roma, 2004, ISBN 2951985843
  • Wolf Vostell. Maria del Mar Lozano Bartolozzi, Editorial Nerea, Serie Arte Hoy, 2005, ISBN 9788489569386
  • Wolf Vostell. Die Druckgrafik. von Dr. Wolfgang Vomm, Prof. Dr. Wulf Herzogenrath u. José Antonio Agúndez García, Hrsg.: Städtische Galerie Villa Zanders in Zusammenarbeit mit dem Galerie + Schloßverein e.V. Bergisch Gladbach 2006, ISBN 3981040104
  • sediment: Wolf Vostell. auf Straßen und Plätzen durch die Galerien Mitteilungen zur Geschichte des Kunsthandels, Heft 14/2007. Zentralarchiv des internationalen Kunsthandels, Verlag für moderne Kunst, Nürnberg, ISBN 9783939738619
  • Wolf Vostell. Meine Kunst ist der ewige Widerstand gegen den Tod. LVR-LandesMuseum Bonn, 2007, ISBN 9783981183405
  • Wolf Vostell. Mon art est la résistance éternelle à la mort. Carré d'Art-Musée d'Art Contemporain de Nîmes, 2008, ISBN 9782915639889
  • Wolf Vostell. Dé-coll/age, Editorial Pintan Espadas No.10, 2008, ISBN 9788477961659
  • Das Theater ist auf der Straße, Die Happenings von Wolf Vostell. Museum Morsbroich Leverkusen. Kerber Verlag, 2010, ISBN 9783866784314
  • Wolf Vostell. Artista Europeo, Mudima Edizioni, Milano, 2010, ISBN 9788896817049
  • Dé-coll/age und Happening. Zum Werk des Aktions- und Videokünstlers Wolf Vostell, Ludwig, Kiel, 2012, ISBN 9783869351452
  • Beuys Brock Vostell. Aktion Demonstration Partizipation 1949-1983. ZKM - Zentrum für Kunst und Medientechnologie, Hatje Cantz, Karlsruhe, 2014, ISBN 978-3-7757-3864-4
  • Dick Higgins, Wolf Vostell. Fantastic Architecture. Primary Information, 2015, ISBN 978-0990-6896-07
  • Vostell. Stills. Rooster Gallery New York, The Wolf Vostell Estate, 2016
  • Boris Lurie and / und Wolf Vostell. Art after the Shoah / Kunst nach der Shoah. Hatte Cantz, Berlin, 2022, ISBN 978-3-7757-5216-9

Audiovisueel (selectie)

bewerken
  • 1966: Kunst und Ketchup (über das 24-Stunden-Happening). Südwestfunk, regie: Elmar Hügler.
  • 1967: Wolf Vostell und Hansjoachim Dietrich - Hommage an Henry Ford. Autohaus Maletz. Keulen, regie: Manfred Montwé.
  • 1968: Wolf Vostell. WDR. Köln und Wuppertal, regie: Paul Karalus.
  • 1969. Vostell und andere oder Lippenstifte für Vietnam. WDR, regie: Paul Karalus.
  • 1973: Wolf Vostell - Berlin Fieber, documentaire over happening, regie: Ulrike Ottinger
  • 1980: Endogen Depression, documentaire, regie: David Vostell.
  • 1982: Elektronischer dé-coll/age Happening Raum. In der Ausstellung Kunst wird Material. Neue Nationalgalerie Berlin, 1982, regie: David Vostell.
  • 1982: Wolf Vostell - Mitten am Rande der Welt. NDR, regie: Jürgen Böttcher.
  • 1982: Reisewege zur Kunst, Extremadura. SFB, regie: Jürgen Böttcher.
  • 1983: Wolf Vostell - Miss America. NDR, regie: Hannelore Schäfer.
  • 1986: Wolf Vostell. Miss America (1968). WDR, 1000 Meisterwerke.
  • 1988: Wolf Vostell - Kunst ist Leben, Leben ist Kunst. NDR. Menschengesichte, regie: Rudij Bergmann.
  • 1991: Der Ruhende Verkehr - Wolf Vostell und das Auto. WDR, regie: Doris Netenjakob.
  • 1992: Wolf Vostell, Vostell 60 - Rückblick 92. WDR, documentaire over Wolf Vostell Retrospektive in NRW 1992.
  • 1992: Vostell 60 - Rückblick 92, regie: David Vostell
  • 1994: Traumziele. Zwischen Berlin und Malpartida-auf den Spuren von Wolf Vostell. WDR, regie: Werner Filmer.
  • 1997: Wolf Vostell. SDR. BergmannsArt, regie: Rudij Bergmann.
  • 2015: Malpartida Fluxus Village, regie: María Pérez.

Afbeeldingen

bewerken
  •  
    Wolf Vostell, Zwei Beton Cadillacs in Form der nackten Maja, 1987, Rathenauplatz, Berlijn
  •  
    Wolf Vostell, La Tortuga, 1988, Marl
  •  
    Wolf Vostell, VOAEX, 1976, Museo Vostell Malpartida, Malpartida de Caceres, Spanje

Zie ook

bewerken
Zie de categorie Wolf Vostell van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wolf_Vostell&oldid=67861461"