Sharon Dijksma
Sharon Alida Maria Dijksma (Hoogkerk, 16 april 1971) is een Nederlands politica en bestuurster. Ze is lid van de PvdA. Sinds 17 december 2020 is zij burgemeester van Utrecht. Sinds 14 juni 2023 is zij voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).
Sharon Dijksma | ||||
---|---|---|---|---|
Dijksma in 2016
| ||||
Algemeen | ||||
Volledige naam | Sharon Alida Maria Dijksma | |||
Geboren | 16 april 1971 | |||
Geboorteplaats | Hoogkerk | |||
Functie | burgemeester van Utrecht, voorzitter van VNG | |||
Sinds | 17 december 2020, 14 juni 2023 | |||
Partij | PvdA | |||
Alma mater | Rijksuniversiteit Groningen, Universiteit Twente | |||
Functies | ||||
1991–1992 | algemeen secretaris van JS | |||
1992–1994 | voorzitter van JS | |||
1994–2007, 2010–2012, 2017–2018 |
Tweede Kamerlid | |||
2007–2010 | staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap | |||
2012–2015 | staatssecretaris van Economische Zaken | |||
2015–2017 | staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu | |||
2018–2020 | wethouder van Amsterdam | |||
2020–heden | burgemeester van Utrecht | |||
2022–2023 | vicevoorzitter van VNG | |||
2023–heden | voorzitter van VNG | |||
|
Eerder was Dijksma vicevoorzitter van de VNG (2022–2023), wethouder van Amsterdam (2018–2020), staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu (2015–2017), Economische Zaken (2012–2015) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (2007–2010) en Tweede Kamerlid (1994–2007, 2010–2012 en 2017–2018).
Daarvoor was Dijksma voorzitter (1992–1994) en algemeen secretaris (1991–1992) van de Jonge Socialisten (JS).
Studie en Jonge Socialisten
bewerkenNa het behalen van haar vwo-diploma op het Kamerlingh Onnes College studeerde Dijksma achtereenvolgens rechten aan de Rijksuniversiteit Groningen en bestuurskunde aan de Universiteit Twente, maar voltooide beide opleidingen niet.[1] Dijksma begon haar politieke carrière bij de Jonge Socialisten, waar ze van 1991 tot 1992 als algemeen secretaris in het bestuur zat en vervolgens tot 1994 voorzitter was.
Tweede Kamerlid
bewerken1994-2007
bewerkenIn 1994 werd Dijksma als drieëntwintigjarige gekozen als Tweede Kamerlid, op dat moment als jongste ooit (vanaf 2008 werd dat Farshad Bashir).[2][1] Op 17 mei dat jaar werd ze beëdigd. Ze hield haar maidenspeech bij de interpellatie over het gebruik van afvalstoffen als blendmiddel voor mariene dieselolie.[3] In de Tweede Kamer hield ze zich bezig met onderwijs en sociale zaken. Vanaf 2003 was zij woordvoerster verkeer en ontwikkelingssamenwerking.
Na het vertrek van Marijke van Hees als voorzitter van de PvdA, stelde Dijksma zich in 2001 verkiesbaar als partijvoorzitter. Het partijcongres koos evenwel voor Ruud Koole.
Vanaf 26 oktober 2004 was Dijksma de vicefractievoorzitter van de PvdA in de Tweede Kamer, als opvolgster van Jeltje van Nieuwenhoven. In 2005 bracht ze een initiatief-nota uit over de invoering van gratis openbaar vervoer. In maart 2006 kwam ze in het nieuws, toen ze het thuisblijven van een hoogopgeleide vrouw 'kapitaalvernietiging' noemde en ervoor pleitte om deze vrouwen een deel van de kosten van hun opleiding te laten terugbetalen.[4] Nadat hierop kritiek kwam stelde ze in een reactie dat het haar er vooral om ging dat deze vrouwen hun studieschuld aflosten. In hetzelfde interview sprak ze de ambitie uit na nieuwe verkiezingen een plek in het kabinet te krijgen.
2010-2012
bewerkenNa de uitslag van de verkiezingen voor het Europees Parlement in 2009, waar de PvdA vier van de zeven zetels verloor, gaf Dijksma leiding aan een werkgroep die onderzoek verrichtte naar de oorzaak van het zetelverlies. Op 2 juli 2009 publiceerde ze haar conclusies. Haar kritiek op de campagne was hard. Dijksma kwam tot de conclusie dat het ongeveer aan alles ontbrak in de campagne: een heldere boodschap, een goede strategie, een gevoel van urgentie, geld, politieke sturing en overtuiging.[5] In hetzelfde rapport stelde zij voor om de lijsttrekker voortaan te kiezen volgens het Amerikaanse model van primaries. Op bijeenkomsten zouden mensen die op een bepaalde partij willen stemmen, inspraak krijgen bij het aanwijzen van de lijsttrekker. De kandidaat-lijsttrekkers zouden hun programma dan moeten verdedigen op openbare bijeenkomsten.[6]
Dijksma werd op 17 juni 2010 opnieuw lid van de Tweede Kamer. Op 17 januari 2012 verliet Dijksma tijdelijk de Tweede Kamer vanwege zwangerschapsverlof. Zij werd in eerste instantie vervangen door Myrthe Hilkens, die echter na het vertrek uit de Tweede Kamer van Job Cohen een vaste zetel kreeg. John Leerdam nam haar plaats in, maar werd later vervangen door Margot Kraneveldt. Dijksma nam op 8 mei 2012 haar plaats als Kamerlid weer in.
Dijksma was in 2012 kandidaat om burgemeester van Nijmegen te worden.[1] Hoewel de voordrachtscommissie haar bovenaan de voorkeurslijst zette, koos de gemeenteraad voor de CDA'er Hubert Bruls.[7][8] Op 26 april 2012 maakte Dijksma aan haar fractie bekend dat ze zich niet verkiesbaar stelde voor de Tweede Kamerverkiezingen 2012.[9] Bij haar afscheid als Kamerlid op 20 september 2012 was Dijksma de jongste nestor ooit van de Tweede Kamer.
Na haar Kamerlidmaatschap was zij van september tot haar staatssecretariaat in december 2012 zelfstandig adviseur op het gebied van strategie en management.[10]
2017-2018
bewerkenVoor de Tweede Kamerverkiezingen 2017 stond Dijksma als vierde op de kandidatenlijst en werd ze verkozen voor een derde periode. Op 1 juni 2018 nam zij afscheid van de Tweede Kamer.[11]
Staatssecretaris van Onderwijs
bewerkenDijksma verruilde op 22 februari 2007 haar Tweede Kamerlidmaatschap voor dat van staatssecretaris van Onderwijs in het kabinet-Balkenende IV (belast met primair onderwijs en kinderopvang). Zij bleef in functie tot 23 februari 2010, toen het PvdA-smaldeel het vertrouwen in het kabinet opzegde. In 2007 presenteerde ze de Kwaliteitsagenda Primair Onderwijs Scholen voor morgen. Daarin stond vooral verbetering van het taal- en rekenonderwijs centraal. Ook wijzigde zij de Wet kinderopvang, waardoor er een nieuw stelsel van gastouderopvang kwam. De subsidie voor thuisopvang werd geschrapt, maar gastouderschap op het adres van de gastouder of het adres van de ouders van het kind bleef bestaan. Gastouders moesten wel voortaan aan een opleidingseis en kwaliteitseisen voldoen. De maximumprijs werd verhoogd van vier naar vijf euro per uur.
Staatssecretariaten in kabinet-Rutte II
bewerkenHaar afscheid in de politiek bleek slechts van korte duur. Op 18 december 2012 werd Dijksma staatssecretaris van Economische Zaken, als opvolger van Co Verdaas, die opstapte door een affaire omtrent declaraties. Dijksma hield zich als staatssecretaris vooral bezig met landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Volgens dagblad Trouw was voor belangenorganisaties zoals Dierenbescherming, duidelijk te merken dat er sinds de komst van Dijksma op dit terrein een andere wind waaide.[12] Nadat Wilma Mansveld op 28 oktober 2015 aftrad als staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, werd Dijksma op 3 november 2015 haar opvolgster.[13]
Wethouder van Amsterdam
bewerkenOp 30 mei 2018 werd Dijksma wethouder in Amsterdam. Haar portefeuille werd verkeer, vervoer, water en luchtkwaliteit. Voor deze functie verhuisde zij met haar gezin van Enschede naar de hoofdstad.[14][15] Als wethouder van Amsterdam kreeg Dijksma te maken met jarenlange achterstallig onderhoud aan kades en bruggen. Er werd 450 miljoen euro gereserveerd voor de renovatie hiervan.[16] Naast wethouder was ze ook voorzitter van de Vervoerregio Amsterdam.[17]
Burgemeester van Utrecht
bewerkenOp 10 november 2020 werd Dijksma door de gemeenteraad van Utrecht voorgedragen als 332e burgemeester van deze gemeente.[18][19][20] Op 4 december 2020 werd bekendgemaakt dat de ministerraad op voorstel van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties de voordracht heeft overgenomen zodat Dijksma middels koninklijk besluit per 17 december 2020 benoemd kon worden.[21][22] Dijksma werd op 16 december 2020 geïnstalleerd en beëdigd.[23][24]
In haar portefeuille heeft Dijksma openbare orde en veiligheid (inclusief mensenhandel en drugscriminaliteit), handhaving, ombudszaken, burgerzaken en internationale zaken en regionale samenwerking.[25] Als burgemeester van Utrecht is zij regioburgemeester van de Regionale Eenheid Midden-Nederland, voorzitter van de Veiligheidsregio Utrecht, auditeur van rekening van de Fundatie van Renswoude, bestuurslid van De Winter-Heijnsiusstichting, superintendent van het Evert Zoudenbalchhuis en voorzitter van de Economic Board Utrecht.[10]
In juni 2022 werd Dijksma benoemd tot speciaal gezant voor het stedelijk adviesorgaan van de Verenigde Naties.[26] Daarnaast is zij bestuurslid van Stichting MIND Us.[27] Verder is zij ambassadeur, beschermvrouwe en lid van comité's van aanbeveling van diverse organisaties.[10]
Eind oktober 2022 werd Dijksma voorgedragen als kandidaat-voorzitter van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) vanaf juni 2023 voor een termijn van 4 jaar als opvolger van Jan van Zanen. Tijdens de algemene ledenvergadering (ALV) op 2 december dat jaar werd hiermee ingestemd door de leden. In de tussentijd fungeerde zij van 2 december 2022 tot 14 juni 2023 als vicevoorzitter van de VNG als opvolger van Hubert Bruls.[28][29] Op 14 juni dat jaar werd zij voorzitter van de VNG. Mark Boumans volgde haar op als vicevoorzitter van de VNG.[30]
Persoonlijk
bewerkenDijksma is getrouwd en heeft een zoon en twee dochters.
- ↑ a b c Tjerk Gualthérie van Weezel; Marcel van Lieshout, Sharon Dijksma heeft altijd iets in de achterzak om weg te geven. de Volkskrant (15 december 2020). Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ Sharon Dijksma jongste volksvertegenwoordiger. Trouw (7 mei 1994). Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ Handelingen Tweede Kamer 1994-1995 27 oktober 1994. Overheid.nl (27 oktober 1994). Geraadpleegd op 11 november 2020.
- ↑ “Geen baan na studie is kapitaalvernietiging'. NRC (22 maart 2006). Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ 'Alles ging fout in PvdA-campagne'. Nu.nl (2 juli 2009). Geraadpleegd op 11 november 2020.
- ↑ Hans Wansink, Ploumen: mogelijk primaries bij PvdA. de Volkskrant (2 juli 2009). Geraadpleegd op 11 november 2020.
- ↑ Gijs Herderscheê; Rik Nijland, PvdA-Kamerlid Dijksma belangrijkste kandidaat burgemeesterschap Nijmegen. de Volkskrant (20 februari 2012). Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ Paul van der Steen, Bruls, niet Dijksma wordt burgemeester. NRC (2 maart 2012). Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ David Haakman, Sharon Dijksma stopt als Kamerlid. NRC Handelsblad (26 april 2012). Geraadpleegd op 11 november 2020.
- ↑ a b c Cv en nevenfuncties Sharon Dijksma, Gemeente Utrecht, geraadpleegd op 26 oktober 2024. Gearchiveerd op 26 oktober 2024.
- ↑ Afscheid Sharon Dijksma (PvdA), Tweede Kamer, 1 juni 2018. Gearchiveerd op 26 oktober 2024.
- ↑ Bart Zuidervaart, De kleine revolutie van Sharon Dijksma. Trouw (27 oktober 2014). Geraadpleegd op 11 november 2020.
- ↑ Dinsdagavond beëdiging Dijksma als staatssecretaris IenM. OVPro.nl. Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ PvdA-Kamerlid Sharon Dijksma kandidaat-wethouder Amsterdam. NOS (17 mei 2018). Geraadpleegd op 11 november 2020.
- ↑ Michiel Couzy; Ruben Koops, Sharon Dijksma: 'In mijn hoofd is Amsterdam een vrouw'. Het Parool (23 juni 2018). Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ Wethouder Dijksma: toestand bruggen en kades 'nog slechter dan we dachten'. AT5 (20 juni 2020). Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ Marcel van Lieshout, ‘Ook na corona wordt het openbaar vervoersysteem nooit meer zoals het was.’ En Sharon Dijksma vindt dat prima. de Volkskrant (28 september 2020). Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ Sharon Dijksma (PvdA) nieuwe burgemeester van Utrecht: 'Humor en nuchtere volksaard trekken me aan'. RTV Utrecht (10 november 2020). Geraadpleegd op 11 november 2020.
- ↑ Sharon Dijksma wordt de nieuwe burgemeester van Utrecht. Nederlandse Omroep Stichting (NOS) (10 november 2020). Geraadpleegd op 11 november 2020.
- ↑ Gemeenteraad beveelt Sharon Dijksma aan als burgemeester van Utrecht, Nieuwsbericht Gemeente Utrecht d.d. 10 november 2020.
- ↑ Benoeming burgemeester Utrecht, Nieuwsbericht Rijksoverheid d.d. 4 december 2020.
- ↑ Diane Hoekstra; Richard Hoving, Sharon Dijksma mag éindelijk aan de slag als burgemeester. ‘Ik zag de vacature en dacht: wauw, dat ben ik!’. Algemeen Dagblad (16 december 2020). Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ Marcel van Lieshout, Sharon Dijksma: ‘Stap naar Utrecht is geen keuze tegen Amsterdam’. de Volkskrant (16 december 2020). Geraadpleegd op 31 augustus 2021.
- ↑ Gemeenteraad, Gemeente Utrecht d.d. 16 december 2020.
- ↑ Burgemeester en wethouders, Gemeente Utrecht, geraadpleegd d.d. 4 mei 2021.
- ↑ Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma benoemd tot speciaal gezant voor de VN. De Utrechtse Internet Courant (30 juni 2022). Geraadpleegd op 26 augustus 2022.
- ↑ Bestuur, MIND Us, geraadpleegd d.d. 4 oktober 2022.
- ↑ Sharon Dijksma kandidaat-voorzitter VNG, VNG d.d. 28 oktober 2022.
- ↑ Leden stemmen in met nieuw bestuur en commissies, VNG d.d. 2 december 2022.
- ↑ Dijksma en Boumans nieuwe voorzitter en vicevoorzitter, VNG d.d. 14 juni 2023.
Voorganger: Mark de Koning |
Voorzitter van de JS 1992–1994 |
Opvolger: Tjeerd van Dekken |
Voorganger: Bruno Bruins |
Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap 2007–2010 |
Opvolger: Halbe Zijlstra |
Voorganger: Co Verdaas |
Staatssecretaris van Economische Zaken 2012–2015 |
Opvolger: Martijn van Dam |
Voorganger: Wilma Mansveld |
Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu 2015–2017 |
Opvolger: Stientje van Veldhoven |
Voorganger: Peter den Oudsten (wnd.) |
Burgemeester van Utrecht 2020–heden |
Opvolger: – |
Voorganger: Jan van Zanen |
Voorzitter van de VNG 2023–heden |
Opvolger: – |