Roma in Roemenië

Roma in Roemenië ; Romii din România
	Roma van de subgroep Gabor in Transsylvanië, Roemenië
Totale bevolking	officieel 569.477 (1 dec. 2021) tot 1.850.000 (schatting)
Verspreiding	verspreid over het hele land
Taal	Roemeens, Romani, Hongaars, Turks
Geloof	meerderheid: Roemeens-Orthodoxe Kerk minderheid: Pinkstergemeente, Rooms-Katholieke Kerk, Grieks-Katholieke Kerk, Baptisme, Islam
Verwante groepen	Roma
Portaal	Landen & Volken

De Roma in Roemenië (Roemeens: Romii din România) zijn in Roemenië wonende Roma. In de Roemeense volkstelling van 2011 werden er 621.573 etnische Roma geregistreerd (oftewel 3,25% van de bevolking). Hiermee vormen de Roma, na de Roemenen en Hongaren, de derde bevolkingsgroep in het land.^[2]

In Roemenië worden de Roma meestal Țigani genoemd, een exoniem dat voor sommige Roma als pejoratief geldt. Het endoniem voor Roma is Romii in het Roemeens.

Geschiedenis

Het Roma-volk is vermoedelijk afkomstig uit India en met name de noordwestelijke deelstaten Rajasthan en Punjab. Het taalkundig bewijs heeft onbetwistbaar aangetoond dat de wortels van het Romani in India liggen: de taal heeft veel grammaticale kenmerken met de Indo-Arische talen. De Roma vestigden zich tijdens de Mongoolse invasies in 1243 in Roemenië. Tot 1856 werden de meeste Roma in Walachije en Bessarabië als slaven gehouden.

Tussen 1941 en 1942 stuurde de collaborerende regering van Roemenië ongeveer 26.000 Roma naar kampen in het gouvernement Transnistrië, waarbij minimaal 11.000 kwamen te overlijden.^[3] Gedurende de Porajmos stierven naar schatting 36.000 Roma, hetgeen gelijk is aan 12% van het aantal Roma destijds.^[4]

Geografische verspreiding

De Roma wonen verspreid over heel Roemenië. In absolute aantallen wonen de meeste Roma in het district Mureș (46.947 personen), gevolgd door district Bihor (34.640 personen), district Dolj (29.839 personen), district Dambovita (27.355 personen) en in de hoofdstad Boekarest (23.973 personen).^[5] Vooral de wijk Ferentari in Sector 5 is een beruchte getto van de Roemeense Roma. In de districten Mureș en Călărași vormen de Roma echter meer dan 8% van de bevolking, waarmee deze district de hoogste concentratie Roma in Roemenië hebben.

Verspreiding van de Roma per district (2011)
Percentage van de Roma die het Romani als moedertaal gebruiken (2011)
Verspreiding van de Roma per district (2002)
Gemeenten met een hoger aandeel Roma dan gemiddeld (2,46%) zijn zwart ingekleurd
Verspreiding van de Roma in Transsylvanië (1850)

Van de 621.573 Roemeense Roma woonden er in 2011 230.670 in steden (37%) en 390.903 in dorpen op het platteland (63%).

Bevolkingsontwikkeling

Vrouwen van de subgroep Gabor in Transsylvanië, Roemenië

Dansers van Romani komaf in Mociu

De volkstelling van 2011 registreerde officieel 621.573 Roma in Roemenië, hetgeen gelijk staat aan 3,25% van de Roemeense bevolking. De Raad van Europa schatte het aantal Roemeense Roma echter op 1,85 miljoen personen, oftewel 8,32% van de Roemeense bevolking.^[6] Tussen de volkstelling van 1966 en 2011 is het aantal geregistreerde Roma in Roemenië bijna vertienvoudigd.

Aantal geregistreerde Roma per volkstelling

Op 1 december 2021 noemden ongeveer 570.000 personen zichzelf Roma, wat ongeveer 3% van de Roemeense bevolking is (3,44% indien alleen respondenten op de volkstelling worden meegeteld).

Religie

Twee christelijke zigeunervrouwen in Cluj-Napoca, Roemenië

Volgens de volkstelling van 2011 was ongeveer 76,36% van de Roma in Roemenië aanhanger van de Roemeens-Orthodoxe Kerk, 11,46% behoorde tot de pinksterbeweging, 3,35% was lid van de Katholieke Kerk in Roemenië, 2,65% bestond uit aanhangers van de Roemeense Hervormde Kerk, 1,42% was lid van het baptisme, 1,09% hing het adventisme aan, 1,05% was aanhanger van de Grieks-Katholieke Kerk, 0,54% was islamitisch, 0,35% was ongelovig of atheïstisch en 1,77% behoorde tot een andere religie (zie: onderstaand tabel). Tussen de tellingen van 2002 en 2011 is het aantal leden van de pinksterbeweging (van 34.449 naar 71.262 gelovigen), het baptisme (van 4.749 naar 8.815 gelovigen) en de islam (van 805 naar 3.356 gelovigen) relatief snel gegroeid. De islamitische Roma wonen vooral in de gemeente Babadag (Tulcea).

	Aantal			Percentage (%)
	2002 ^[7]	2011 ^[8]	2021	2002	2011	2021
Totaal	535.140	621.573	569.477	100,00	100,00	100,00
Roemeens-Orthodoxe Kerk	438.162	474.603	401.997	81,88	76,36	70,59
Rooms-Katholieke Kerk	20.310	20.821	16.103	3,80	3,35	2,83
Roemeense Hervormde Kerk	16.385	16.487	12.612	3,06	2,65	2,21
Pinksterbeweging	34.449	71.262	95.772	6,44	11,46	16,82
Roemeense Grieks-Katholieke Kerk	6.148	6.511	5.122	1,15	1,05	0,90
Baptisme	4.749	8.815	12.044	0,89	1,42	2,11
Adventisme	4.622	6.793	5.900	0,86	1,09	1,04
Evangelisch christendom (tezamen)	3.594	3.966	6.498	0,67	0,64	1,14
Islam	805	3.356	4.166	0,15	0,54	0,73
Hongaarse Unitarische Kerk	682	796	506	0,13	0,13	0,09
Jodendom	16	12	26	0,00	0,00	0,00
Servisch-Orthodoxe Kerk			1.304			0,23
Armeens-Apostolische Kerk			8			0,00
Overig	2.055	3.313	1.528	0,38	0,53	0,27
Ongelovig	1.573	1.938	4.383	0,29	0,31	0,77
Atheïsme	329	285	149	0,06	0,05	0,03
Agnosticisme			52			0,01
Ongespecificeerd	1.261	2.615	1.307	0,24	0,42	0,23

Onderwijs

Een Romafamilie in West-Roemenië

Het analfabetisme onder de Roma in Roemenië is vrij hoog. In de volkstelling van 2002 bleek dat 25,6% van de Roma niet konden lezen of schrijven.^[9] Onder vrouwen (30,8%) is het percentage analfabeten significant hoger dan onder mannen (20,6%). Vooral Roma in de districten Harghita (42,4%), Galați (40,5%) en Braila (39,2%) kampten destijds met hoge analfabetismecijfers.

De volkstelling van 2011 registreerde een daling in het aantal analfabeten van Romani afkomst. In 2011 werden er 477.715 Roma ouder dan 10 jaar geregistreerd, waarvan 67.480 niet konden lezen of schrijven (14,1%).^[10] De Roma vormen 27,7% van het totale aantal analfabeten in Roemenië, terwijl zij slechts 3,3% van de totale bevolking vormen. Minder dan 1% van de Roma hebben een universitaire diploma.

Economie

Volgens een onderzoek van de Raad van Europa was het werkloosheidspercentage onder Roemeense Roma ongeveer 48,6%, hetgeen ruim zes keer hoger is dan het Roemeense gemiddelde van 7,4%.^[11] De relatieve armoede onder Roma bedraagt 54%.

Politiek

De Sociaaldemocratische Partij van Roma in Roemenië behartigt de belangen van de Roma.

Referenties

Bron

Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Roms de Roumanie op de Franstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.

Voetnoten

Zie de categorie Romani people in Romania van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] (ro) Primele date provizorii pentru Recensământul Populației și Locuințelor, runda 2021. Institutul Naţional de Statisticăwww.insse.ro.

[2] (ro) Tab8. Populația stabilă după etnie – județe, municipii, orașe, comune

[3] United States Holocaust Memorial Museum Genocide of European Roma (Gypsies), 1939–1945

[4] Right to Remember: A Handbook for Education with Young People on the Roma Genocide

[5] Ethnic composition of Romania 2011

[6] Roma integration in Romania

[7] (ro) Populatia după etnie şi religie, pe medii

[8] Rezultate definitive_RPL_2011

[9] Analfabetisme onder etnische groepen in Roemenië

[10] Knowing “the Roma”: Visual technologies of sorting populations and the policing of mobility in Europe

[11] Roma integration in Romania

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Meerderheid	Roemenen (89,5%)
>100.000 personen:	Hongaren (6,1%) - Roma (3,1%)
>10.000 personen:	Duitsers - Oekraïners - Russen/Lipovanen - Serviërs - Slowaken - Tataren - Turken
>1.000 personen:	Bulgaren - Joden - Grieken - Italianen - Kroaten - Polen - Tsjechen
Migrantengroepen	Chinezen