Kilder
Kilder is een dorp in de gemeente Montferland, gelegen in de Gelderse streek de Liemers. Het was onderdeel van de voormalige gemeente Bergh en heeft 1.505 inwoners (1 januari 2023), waarvan 545 in het buitengebied.[1] Kilder ligt op vijf kilometer ten zuidwesten van Doetinchem en op een kleine tien kilometer ten noorden van 's-Heerenberg, vlak bij het natuur- en bosgebied Bergherbos.
Plaats in Nederland 
| |||
|---|---|---|---|
  | |||
| Situering | |||
| Provincie |  Gelderland
| ||
| Gemeente |  Montferland
| ||
| Coördinaten | 51° 56′ NB, 6° 14′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 6[1] km² | ||
| - land | 6[1] km² | ||
| - water | 0[1] km² | ||
| Inwoners (2023-01-01) |
1.505[1] (251 inw./km²) | ||
| Woningvoorraad | 621 woningen[1] | ||
| Overig | |||
| Woonplaatscode | 2207 | ||
| |||
Geschiedenis
bewerkenDe eerste vermelding van Kilder dateert uit 1340 als het als Killer vermeld wordt in het 'Register op de leenen van het huis Bergh'.[2] In 1397 wordt ten Brync, erf, als boerderijnaam genoemd.[3] Kilder lag in een omgeving met bossen en heidevelden. In 1453 komt het in de leenakten voor als Kylre.
In de 17de eeuw bezat Kilder een landgoed met een huis dat de naam 't Loo droeg, of Arend Sommelingsgoed genoemd werd naar de eerste pachter. Men noemde het wel een havezate of kasteel. In de eerste helft achttiende eeuw was Johan van Marie, een broer van de landdrost van Bergh, heer van de havezate't Loo; hij was landschrijver van het graafschap Bergh. Het huis is in 1856 gesloopt. Het landgoed is in in 1921 geveild en versnipperd.[4][5]
Kilder behoorde oorspronkelijk tot het kerspel Zeddam. In 1886 werd het met de bouw van de St. Janskerk een zelfstandige parochie. In 1891 kreeg het zijn eerste school.
Bezienswaardigheden
bewerken- De kerk van Sint-Jan de Doper in Kilder is een neogotisch gebouw uit 1885-1886, ontworpen door Alfred Tepe. De glas-in-loodramen van de kerk zijn ontworpen door de franciscaanse pater Humbert Randag. Voor de kerk staat een Heilig Hartbeeld uit 1926.
- Van de openbare lagere school die in 1893 is ontworpen door Hendrik Ovink uit Doetinchem resteert alleen het woonhuis. Dit is een gemeentelijk monument.
- De Rembrandtmolen.
- Hagelkruis van Kilder
Foto's
bewerkenRijksmonumenten
bewerkenKilder telt twee objecten ingeschreven in het rijksmonumentenregister:
-
Kilder, de Rembrandtmolen -
Hagelkruis bij splitsing Zeddam-Doetinchem-Beek - Kilder (1965)
Gemeentelijke monumenten
bewerkenKilder kent vijf gemeentelijke monumenten:
-
Kilder, Johannes de Doperkerk -
Kilder, r.k. pastorie
Overige bezienswaardigheden
bewerken-
-
Mariabeeld bij de St. Jan de Doperkerk -
Kilder, oorlogsgraven r.k. kerkhof -
Kilder, Mariakapel achter de r.k. kerk
Verenigingsleven
bewerken- Muziekvereniging - Sint Jan
- Schutterij - Sint Jan Kilder
- Sportvereniging - s.v. Wilskracht
- Toneelvereniging - Vrolijk
- Voetbalclub - SV Kilder
- Carnavalsvereniging - De Dolbotters
Zie ook
bewerken- Slicher van Bath, B.H. (1944) Mensch en land in de middeleeuwen Deel II (Gijsbers & Van Loon, Arnhem, 1977)
- Graaf, de J.A. e.a. (2009), Erfenis voor vandaag en morgen. R.-K. Kerken in Oost-Nederland ) Uitgeverij Fagus, IJzerlo)
- Actule Monumentenlijst Montferland
- ↑ a b c d e f Tabel: Bevolking; maandcijfers per gemeente en overige regionale indelingen, 1 januari 2023, Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen
- ↑ Schilfgaarde, van A.P. (1929) Register op de leenen van het huis Bergh
- ↑ Regentenlijst van oorkonden, dl. I - II, Huis Bergh, 1932
- ↑ Hofman, J.H. 'De landdrosten van den Bergh' in: Bijdragen en mededelingen Gelre Deel III (1900)
- ↑ Heemkunde.nl Kasteel 't Loo