Beleg van Zevenbergen

Het Beleg van Zevenbergen vond plaats gedurende de Hoekse en Kabeljauwse twisten. De strijdende partijen tijdens het beleg waren de stad Zevenbergen onder leiding van Gerrit II van Strijen tegen het Bourgondische leger van Filips de Goede, die het beleg in november (slachtmaand) 1426 begon, waarbij R. Vaughan 14 april 1427 als overgave datum noemt en J. Wagenaar 16 april 1427 beschrijft.

Beleg van Zevenbergen
Onderdeel van de Hoekse en Kabeljauwse twisten
Zevenbergen nog als ommuurde (smal)stad
Datum	november 1426 - 14 of 16 april 1427
Locatie	Zevenbergen, Brabant
Resultaat	Zevenbergen werd ingenomen na 14 weken van beleg.
Strijdende partijen
Hoeken stad Zevenbergen Kabeljauwen Bourgondië
Leiders en commandanten
Gerrit van Strijen, heer van Zevenbergen Filips de Goede
Troepensterkte
onbekend ca. 10.000

Oorlog tussen de Hoeken en Kabeljauwen tussen 1350 - 1490 Eerste stroming Slag bij Naarden · Kabeljauwse verbondsakte (1350) · Hoekse verbondsakte · Slag bij Veere (1351) · Slag bij Zwartewaal (1351) · Kastelen Veroveringstocht (1351-53) · Beleg van Medemblik (1351) · Beleg van Geertruidenberg (1351-1352) · Slag bij Soest (1356) · Beleg van Heusden (1358) · Beleg van Heemskerk (1358) · Beleg van Delft (1359) · Beleg van Kasteel Altena (1393) · Arkelse Oorlogen (1401-1412) Tweede stroming Beleg van IJsselstein (1416-17) · Beleg van Gorinchem (1417) · Beleg van Dordrecht (1418) · Inname van Rotterdam (1418) · Zoen van Woudrichem (1419) · Beleg van Leiden (1420) · Beleg van Geertruidenberg (1420) · Inname van Henegouwen (1424) · Beleg van Schoonhoven (1425) · Slag bij Alphen aan den Rijn (1425) · Slag bij Brouwershaven (1426) · Kennemer opstand (1426) · Beleg van Haarlem (1426) · Slag bij Hoorn (1426) · Beleg van Amersfoort (1427) · Slag bij Wieringen (1427) · Beleg van Zevenbergen (1427) · Beleg van Gouda (1428) · Zoen van Delft (1428) Derde stroming Utrechts Schisma (1423-1449) · Utrechtse Burgeroorlog (1456-1458)· Beleg van Deventer (1456) · Plundering van IJsselstein (1466) · Inname van Den Haag (1479) · Stichtse Oorlog (1481-1483) · Beleg van Leiden (1481) · Slag bij Scherpenzeel (1481) · Inname van Dordrecht (1481) · Slag bij Vreeswijk (1481) · Plundering van Naarden (1481) · Inname van Eemnes (1481) · Slag bij Westbroek (1481) · Inname van Vianen (1482) · Inname van Hoorn (1482) · Beleg van IJsselstein (1482) · 2e Slag bij Vreeswijk · Beleg van Rhenen (1483) · Beleg van Montfoort (1483) · Beleg van Utrecht (1483) Vierde stroming (Jonker Fransenoorlog) Inname van Rotterdam (1488) · Mislukte invallen van Schiedam (1488-90) · Bestorming van Schoonhoven (1488) · Inname van Woerden (1488) · inname van Geertruidenberg (1489) · Aanslag op Delft (1489) · Slag op de Lek (1489) · Aanslag op Gouda (1489) · Slag bij Overschie (1489) · Beleg van Rotterdam (1489) · Slag bij Moordrecht (1490) · Beleg van Montfoort (1490) · Slag bij Brouwershaven (1490)

Achtergrond

Na de nederlaag van de Slag bij Wieringen, kon Jacoba van Beieren en haar Hoeksgezinde achterban alleen nog steunen op haar vestingsdriehoek Gouda-Oudewater-Schoonhoven en leek het niet lang meer te duren voordat haar neef Filips de Goede haar terrein kwam belegeren. Alleen in de vestingstad Zevenbergen, gelegen in Brabant was de Hoekse steun onvoorwaardelijk voor Jacoba gebleven. Filips kon dan ook niet eerder optrekken naar Gouda voordat hij deze vestiging ook had onderworpen.

Beleg

De poorters van Zevenbergen vielen op een bepaald moment de vrachtvaarders en kooplieden zelfs lastig op het Hollands Diep om hun tol te laten betalen of een deel van hun handel afhandig te maken zodat ze daarna door konden varen. De Hertog van Bourgondië vond dat de stad onder zijn controle moest komen en marcheerde in het najaar van 1426 naar Zevenbergen toe.

Na vier weken van belegeringen kon Filips van Bourgondië niet ontkennen dat hij moeite had om de muren te slechten en vooral van het slot veel hinder had. Hij kwam dan ook met een aanbod met de volgende voorwaarden: Gerrit van Strijen kon een hoeveelheid geld verkrijgen als hij niet langer de zijde van Jacoba koos en zich neutraal toonde, maar het liefst de Bourgondische zijde koos. Als hij zich op open terrein zou vertonen kon hij nog eenmaal de keuze krijgen aan welke zijde hij zou gaan staan. Dit zeer goede voorstel verwierp Gerrit, mede omdat hij nog op steun hoopte van Jacoba van Beieren en in het bijzonder van keizer Sigismund.

Na deze beslissing voerde Filips de druk op en werden er dagenlang beschietingen gedaan, op de muren gebeukt met stormrammen en met stormladders een weg naar boven gebaand. Na 14 weken gaf Gerrit van Strijen het op, mede door de voedselschaarste maar vooral de vermoeidheid die de verdedigers ondervonden. De enige voorwaarden die de heer van Zevenbergen nu kon stellen was dat zijn leven gespaard werd en hij zich op 11 april 1427 overgaf.

Gerrit van Strijen, werd tijdens het beleg bijgestaan door de Zeeuwse edelen Floris van Haamstede, Jan van Oostende, Jan van Kruiningen en de ridders Jan van Haamstede en Pieter van Botland, die net als de heer van Zevenbergen naar Lille werden afgevoerd in gevangenschap

Nasleep

Het kasteel en de stadsmuren werden onder de voorwaarden van overgave grotendeels afgebroken. Na 1450 werden alsnog de muren opnieuw aangebracht, alleen het kasteel werd nooit meer opgebouwd.

Volgens volksvertellingen werd heer Gerrit van Strijen, afgevoerd naar Rijsel waar hij in de gevangenis moest blijven zitten totdat gravin Jacoba overleden was, zij overleed in 1436 maar van de heer van Strijen werd niks meer vernomen.

Vier maanden later begon Filips de Goede met het beleg van Gouda dat hij won, waarna de Hoekse vestigingsdriehoek aan hem werd onderworpen. Het resulteerde in de Zoen van Delft waar Jacoba van Beieren, Filips erkende als haar heerser.

Referenties

• Jan Baptiste David, Vaderlandse historie, deel 6^{[dode link]}
• J. A. M. Y. Bos-Rops, Graven op zoek naar geld: de inkomsten van de graven van Holland en Zeeland
• Thomas Salmon, Jan Wagenaar, Matthias Van Gochen, Hedendaegsche historie...

Bronnen, noten en/of referenties