Harold Walter Kroto

Sir Harold Walter Kroto KBE (* 7. Oktober 1939 in Wisbech, Cambridgeshire; † 30. April 2016) weer en britisch Chemiker mit düütsch Wuddels.

Harold Kroto (2011)

För sien Arbeit to Fullerene, en nee Form vun den Köhlenstoff mit kugelförmig Molekülen, kreeg he 1996 tosommen mit Robert Floyd Curl un Richard Errett Smalley den Nobelpries för Chemie. He weer eng befrüend mit den in' August 2005 storven Sir Józef Rotblat, den eenzigen Wetenschapler vun dat Manhattan-Projekt, de vör den Bau vun de Atombomb ut dat Projekt utsteegen is.

Leven

Kroto wurr as Harold Krotoschiner boren. De Nahnaam is vun schlesisch Oorsprung. De Familie vun den Vader stamm ut Bojanowo, Polen, de vun de Moder ut Berlin. Beid Öllern wurrn in Berlin boren un sünd in de 1930er Johren vör den Nazis nah England flücht, wiel sien Vader jöödsch weer. 1955 wurr de Familiennaam to Kroto verkört.

He is in Bolton, dormals Lancashire, upwussen. He hett dor de Bolton School besöcht, ünner annern tosommen mit den Schauspeler Sir Ian McKellen. As Schöler fung he an, sück för Chemie, Physik un Mathematik to interesseeren. Sien Chemiemester Harry Heaney (de later Perfesser för Orgaansch Chemie wurr) hett hüm dorto raaden, en Chemiestudium in Sheffield antofangen.

1963 hett Kroto Margaret Henrietta Hunter heiraadt mit de he twee Kinner hett.

Studium un Arbeit

1961 kreeg Kroto den Bachelor of Science un 1964 den Doktertitel (Ph.D.) in Chemie an de University of Sheffield. Sien Forschung in' Rahmen vun de Dokterarbeit harr dat Thema vun hoochuplööst Elektronenspektren vun free Radikale nah Blitzlichtphotolyse.

He hett sück ok mit de Herstellung de eersten Phosphoalkene (Verbinnen mit Köhlenstoff-Phosphor-Düppelbindungen) befaat. Dör sien (nich bekannt maakt) Forschung an Köhlenstoffsuboxid fung he an, sück för Moleküle mit Köhlenstoffketten un Mehrfackbinnen to interesseeren. Oorsprünglich mit Orgaansch Chemie befaat, wessel he immer mehr to de Quantenchemie.

Nah sien Dokterarbeit hett he an dat National Research Council in Kanada un an den Bell Laboratories in den USA arbeit. Af 1967 lehr un forsch he an de University of Sussex in England. He wurr 1985 Perfesser un weer van 1991 bit 2001 Royal Society Research Professor.

In den 1970er Johren hett hee in Sussex mit en Forschungsprogramm to de Söök vun Köhlenstoffketten in' interstellaren Ruum anfungen; in fröheren Studien weer dor Cyanoacetylen, H−C≡C−C≡N, opdeckt wurrn. Sien Arbeitsgrupp kunn tüschen 1975 un 1978 Cyanobutadiin, H−C≡C−C≡C−C≡N, un Cyanohexatriin, H−C≡C−C≡C−C≡C−C≡N, spektral nahwiesen.

Tosommen mit Richard Errett Smalley un Robert Floyd Curl vun de Rice University (Texas) hett he versöcht, de Chemie vun en Köhlenstoffsteern to simuleeren. Dorbi entstunnen nich blots de baben upführt Kettenstrukturen, de Experimente hemm 1985 ok to dat Opdecken vun dat C₆₀-Molekül (Buckminsterfulleren, kiek Fullerene) führt. De dree Wetenschapler kreegen dorför 1996 den Nobelpries för Chemie.

Kroto hett siet 2004 an de Florida State University in Tallahassee arbeit un forsch in den Beriek Nanotechnologie.

Siet 1995 hett he in' Rahmen vun den vun hüm mitgrünnten Vega Science Trust an mehr as 100 wetenschaplich Filmen mitarbeit, vun de mehr as 50 vun de BBC autstrahlt wurrn. Up de britisch Websteed www.vega.org.uk könnt de Filme kostenlos rünnerladen wurrn.

Utteknungen un Ehrungen

• 1990 Liddmaat vun de Royal Society
• 1995 Ehrendokterwürde vun sien Alma Mater, de University of Sheffield
• 1996 Verleehn vun den Titel Sir
• 1996 Nobelpries för Chemie
• 2001 Michael Faraday Prize vun de Royal Society
• 2002 Wahl to'n Präsidenten vun de Royal Society of Chemistry, deren Liddmaat he weer. Dat Amt vun den Präsidenten harr he bit 2005.
• 2002 Erasmus Medal vun de Academia Europaea
• 2004 hett Kroto ankünnigt, de Ehrendokterwürde vun de University of Exeter torüchtogeven, wiel dat dortige chemische Institut dicht maakt wurrn sull.
• 2004 Copley Medal vun de Royal Society
• 2005 Ehrendokterwürde vun de University of Surrey
• 2005 hett de University of Sheffield den Kroto Research Campus mit dat Kroto Research Institute un dat Nanoscience and Technology Centre apen maakt.
• 2007 Emanuel Merck-lectureship
• 2008 Ehrendokterwürde vun de Keiō-Universität
• 2011 Ehrendokterwürde vun de Universität Tel Aviv

Weblenken

Harold Walter Kroto. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.

• up de Sieden vun den Nobelpries (engelsch)