Auteursrecht
Auteursrecht (ok bekend as copyright [kopierecht]) is et recht van de maker van een wark van literetuur, wetenschap, fotografie of kunst um te bepaolen hoe, woar en wanneer zien wark epubliceerd of vermenigvuldigd wordt. Dit recht ontsteet vanzelf bi-j et maken van zo'n wark.
In et begin was et auteursrecht bedoeld veur beuke, moar tegenswoordigs ok veur völle andere zaken, zoas pregrammatuur, films, op-enommen meziek, foto's en beeldende kunstwarken en journalistiek wark (met uutzondering van ni-js).
Schending van et auteursrecht is in völ gevallen een misdrief en kan met gevangenisstraf worden bestraft. Bi-j schending van auteursrecht kan bi-j de politie angifte edoan worden (bi-j misdrieven kan de politie angifte neet weigeren).
De Auteurswet 1912 definieert et as volgt:
- Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld.
Vake wordt iets wat auteursrechtelek bescharmd is an-egeven met et teken ©. Dit is um dudelek te maken, dat bi-jveurbeeld een foto met et auteursrecht bescharmd wordt. Dat betekent neet, dat wark wat neet met 't teken © epubliceerd wordt, vanzelf ok neet auteursrechtelek beschermd zol waen. Gien enkel auteursrechtelek bescharmd wark mag zonder de toestemming van de maker ekopieerd worden of openbaor emaakt worden deur iemand anders.