1869
1869 (MDCCCLXIX) waor e gewoen jaor wat begós op 'ne vriedag op de Gregoriaanse kalender.
Gebäörtenisse
bewirk
- 17 fibberwarie - Dmitri Mendeleev haet ein lumineus idee en sjtèlt 't periodiek systeem same.
- 18 fibberwarie - Eësjte complete oetveuring van Ein deutsches Requiem door Johannes Brahms.
- 22 mieërt - Ingebruukname van 't houtdok in de have van Antwerpe.
- 6 april - Celluloid wirt es eësjte plastic gepatenteerd.
- 10 mei - In Utah wirt de Transcontinental Railroad voltoajd – de sjpoarlien tösje de oas- en de weskus van de Verenigde Sjtate.
- 1 juli - In Nederlandj wirt 't daagblaadzegel aafgesjaf. Gezètte waere de hèlf goodkouper en dus veur ein groat pebliek bereikbaar.
- 17 november - 't Suezkanaal wirt feëstelik geäöpend.
- zónger datum
- Zénobe Gramme, eine Belzje elektro-ingenieur vundj de dynamo oet.
Gebore
bewirk
gebaore in 1869
gebaore in 1869
- 31 jannewarie - Henri Carton de Wiart, Belzje politicus (gesjtórve 1951)
- 12 fibberwarie - Kien Phuc, regerend keizer van Vietnam (gesjtórve 1884)
- 14 fibberwarie - Karel de Bazel, Nederlandse architec (gesjtórve 1923)
- 3 mieërt - Henry Wood, Brits componist en dirigent (gesjtórve 1944)
- 8 mieërt - Frans Jozef Bolsius, Nederlandse advocaat en politicus (gesjtórve 1951)
- 22 mieërt - Emilio Aguinaldo, Filipijnse president (1899-1901; gesjtórve 1964)
- 8 april - Harvey Cushing, Amerikaanse neurochirurg, besjreef de ziekte van Cushing (gesjtórve 1939)
- 23 april - Boris Rosing, Russische natuurkundige en televisiepioneer (gesjtórve 1933)
- 25 april - Henri-Désiré Landru, Franse seriemaordenaer (gesjtórve 1922)
- 5 mei - Hans Pfitzner, Duutsje componis en dirigen (gesjtórve 1949)
- 18 mei - Rupprecht van Beieren, lètste kroanprins van Beiere (gesjtórve 1955)
- 11 juni - Lodewijk Thomson, Nederlandse militair (gesjtórve 1914)
- 14 juni - Edgar Chadwick, Èngelsje voetballer en trainer (gesjtórve 1942)
- 14 juni - Hendrikus Colijn, Nederlandse sjtaatsman (gesjtórve 1944)
- 7 juli - Frank Bunker Gilbreth, Amerikaanse weitesjapper (gesjtórve 1924)
- 10 juli - Kálmán Kandó, Hongaarse elektrotechnicus en oetvènjer (gesjtórve 1931)
- 2 augustus - Louis Marie Rollin Couquerque, Nederlandse juris (gesjtórve 1960)
- 3 september - Fritz Pregl, Oasteriekse chemicus en Nobelprieswinnaer (gesjtórve 1930)
- 21 september - Carlo Airoldi, Italiaanse atleet (gesjtórve 1929)
- 24 september - John Stone Stone, Amerikaanse elektrotechnicus en oetvènjer (gesjtórve 1943)
- 2 oktober - Mahatma Gandhi, Indiase pacifis en politicus (gesjtórve 1948)
- 15 oktober - Francisco Largo Caballero, Sjpaanse politicus (gesjtórve 1946)
- 23 oktober - J.H. Speenhoff, Nederlandse kleinkunstenaer (gesjtórve 1945)
- 26 oktober - Washington Luís Pereira de Sousa, Braziliaanse politicus (gesjtórve 1957)
- 22 november - André Gide, Franse sjriever (gesjtórve 1951)
- 23 november - Valdemar Poulsen, Deense ingenieur en oetvènjer (gesjtórve 1942)
- 24 december - Henriette Roland Holst, Nederlandse dichteres en socialiste (gesjtórve 1952)
- 26 december - Mathieu Cordang, Nederlandse fitserenner (gesjtórve 1942)
- 30 december - Adolphe Max, Belzje politicus (gesjtórve 1939)
- 31 december - Henri Matisse, Franse kunssjilder (gesjtórve 1954)
Gesjtórve
bewirk
gesjtórve in 1869
- 9 jannewarie - Paul Huet (65), Franse kunssjilder
- 22 jannewarie - Kroanprins Leopold van België (9)
- 13 fibberwarie - Robert Braithwaite Martineau (43), Èngelsje kunssjilder
- 28 fibberwarie - Alphonse de Lamartine (78), Franse dichter en sjtaatsman
- 8 mieërt - Hector Berlioz (65), Franse componis
- 20 april - Carl Loewe (72), Duutsje componis, organis, pianis en zanger
- 26 september - Frederick Bakewell (68), Èngelsje natuurkundige en oetvènjer
- 8 oktober - Franklin Pierce (64), veërtieënde president van de Verenigde Sjtate
- 13 oktober - Charles Augustin Sainte-Beuve (64), Franse sjriever en criticus
Literatuur
bewirk- Victor Hugo sjrief L'Homme qui rit
Beeldende Kuns
bewirk-
La Grenouillère (1869) Claude Monet, Metropolitan Museum
