1801
1801 (MDCCCI) waor e gewoen jaor wat begós op 'nen donderdaag op de Gregoriaanse kalender.
Gebäörtenisse
bewirk
- 1 jannewarie - Door de Act of Union waere Groat-Brittannië en Ierlandj vereinigd tot 't Vereinigd Keuninkriek.
- 1 jannewarie - De astronoom Giuseppe Piazzi óntdèk de eësjte, en taeves groatste, planetoïde Ceres (diamaeter 687 kilomaeter). Doordat Piazzi krank wirt, raak me de planetoïde weer kwiet.
- 9 fibberwarie - Vreje van Lunéville, tösje Oasteriek en Frankriek.
- 2 miert - Sjpanje verklaort Portugal de aorlog.
- 4 miert - In de V.S. wirt Thomas Jefferson beëdigd es 3e president.
- 21 miert - Verdraag van Aranjuez (1801) bevestigt 't Derde verdraag van San Ildefonso.
- 23 miert - Tsaar Paul I van Ruslandj wirt vermaord. Hae wirt opgevolg door ziene zoon Alexander I van Ruslandj.
- 2 april - Zeësjlaag van Kopenhage door de Britse viceadmiraal Horatio Nelson gewónne van de Dene.
- 6 juni - Sjpaans-Portugese aorlog beëindigd mèt 't verdraag van Badajoz.
- 27 juni - Britte verovere Caïro op de Franse.
- 6 juli - Sjlaag van Algeciras: De Franse vloot versjleit de Britse vloot.
- 15 juli - Sjloeting van 't Concordaat tösje Paus Pius VII en Frankriek (Napoleon Bonaparte) wodoor de paus soevereiniteit krit euver ein beperk gróndjgebeed.
- 18 juli - Napoleon teikent 't Concordaat van 1801 mèt de Paus.
- 12 september - Ruslandj annexeert Georgië.
- 29 september - Biej 't Verdraag van Madrid mót Portugal de kolonie Guyana euverdrage aan Frankriek.
- 12 oktober - Turkije krit Egypte truk van Frankriek.
- De nao de Bataafse ómwentjeling ingesjtèlde departemente waere weer aafgesjaf. De provincies van vreuger waere hersjtèld. 't Nog zelfstendig Amelandj wirt biej Frieslandj gevoog.
- zónger datum
- De nuuj provinciebesjture waere samegesjtèld veur 40 % oet awt-regente, en orangiste en veur 30 % oet Moderate.
- Aoke wirt officieel geannexeerd door Frankriek.
- Ultraviolet sjtraling wirt óntdèk door Johann Wilhelm Ritter.
Gebore
bewirk- 3 jannewarie - Gijsbert Haan, Nederlands-Amerikaans religieus leijer (gesjtorve in 1874)
- 29 jannewarie - Johannes Bernardus van Bree, Nederlandse componist (gesjtorve 1857)
- 21 fibberwarie - John Henry Newman, Èngelsje theoloog en kardinaal, bekeërling pès dat 't katholiek geluif (gesjtorve 1890)
- 12 april - Hendrik de Cock, Nederlandse dominee (gesjtorve 1842)
- 16 juni - Julius Plücker, Duutsje wis- en natuurkundige (gesjtorve 1868)
- 30 juni - Frédéric Bastiat, Franse econoom en filosoof (gesjtorve 1850)
- 21 augustus - Guillaume Groen van Prinsterer, Nederlandse politicus (ARP) (gesjtorve 1876)
- 28 augustus - Antoine Cournot, Franse wiskundige, econoom en filosoof (gesjtorve 1877)
- 21 september - Moritz Hermann von Jacobi, Duutsje natuurkundige en ingenieur (gesjtorve 1874)
- 12 oktober - Carl August von Steinheil, Duutsje natuurkundige (gesjtorve 1870)
- 14 oktober - Joseph Plateau, Belzje natuur- en wiskundige (gesjtorve 1883)
- 23 oktober - Albert Lortzing, Duutsje componist (gesjtorve 1851)
- 3 november - Karl Baedeker, Duutsje sjriever en publicist (gesjtorve 1859)
- 3 november - Vincenzo Bellini, Italiaanse componist (gesjtorve 1835)
- 11 december - Christian Dietrich Grabbe, Duutsje sjriever (gesjtorve 1836)
Gesjtorve
bewirk- 11 jannewarie - Domenico Cimarosa (51), Italiaanse componist
- 16 miert - Alexandra Paulowna van Ruslandj (17)
- 21 miert - Andrea Luchesi (60), Italiaanse componist
- 23 miert - Paul I van Ruslandj (46), vermaord
- 14 mei - Johann Ernst Altenburg (66), Duutsje componist, organist en trompettist
- 14 juni - Benedict Arnold (60), Amerikaanse militair
- 9 november - Karel Filip Stamic (56), Boheemse componist en violist
