Kana
Kana (Iaponice 仮名) duo sunt genera litterarum Iaponicorum, per quae syllabas scribuntur. Origo signorum horum sunt Sinica signa, de quibus orta sunt Katakana et Hiragana atque variantia Hentaigana (quod sibi enim vult Kana variantia) dicta.
Solet scribi hiraganis verba Iaponicae originis, sicut particulae grammaticae vel auxilia ad recte pronuntiandum. Auxilia haec scribuntur super signa Kanji? dicta (quae signa Sinica sunt, aliquibus differentibus) et vocantur furigana. Solet scribi katakanis omnia alia verba, quae enim non Iaponicae sunt originis, atque onomatopoeiae. Transcriptio kanorum vocatur Rōmaji (litterae Romanae).
Ecce omnia kana. Primum signum est hiragana, secundum est katakana, subter approximatio soni secundum linguam Latinam.
| ø | k | s | t | n | h | m | y | r | w | n | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| a | あア a |
かカ ca |
さサ sa |
たタ ta |
なナ na |
はハ fa |
まマ ma |
やヤ ia |
らラ ra |
わワ va | |
| i | いイ i |
きキ ci |
しシ si |
ちチ ti |
にニ ni |
ひヒ fi |
みミ mi |
(ii non exstat) | りリ ri |
ゐヰ vi (sed vere legitur i) | |
| u | うウ u |
くク cu |
すス su |
つツ tu |
ぬヌ nu |
ふフ fu |
むム mu |
ゆユ iu |
るル ru |
(vu non exstat) | んン n |
| e | えエ e |
けケ ce |
せセ se |
てテ te |
ねネ ne |
へヘ fe |
めメ me |
(ie non exstat) | れレ re |
ゑヱ ve (sed vere legitur e) | |
| o | おオ o |
こコ co |
そソ so |
とト to |
のノ no |
ほホ fo |
もモ mo |
よヨ io |
ろロ ro |
をヲ vo (sed vere legitur o) |
Addita sunt et signum geminationis consonantis (ッ) ante syllabam atque signum geminationis vocalis (ー) post syllabam.
Duo sunt signa diacritica litterae Iaponicae, dakuten atque handakuten. Dakuten videtur sicut signa citationes ("), handakuten sicut anulus (°). Quibus signis, mutatur qualitas soni consontantis. Ecce exempla:
- か (ca) fitur が (ga) et, rarius, か゚ (gna)
- さ (sa) fitur ざ (za)
- た (ta) fitur だ (da)
- は (ha) fitur ば (ba) et ぱ (pa)
- ら (ra) rare fitur ら゚ (la), nam in lingua Iaponica abest sonum /l/
- わ (va /wa/) rare fitur わ゙ (va /va/), nam in lingua Iaponica abest sonum /v/
Digrapha et scribuntur linguae Iaponicae, parvo secundo signo. Exempli gratia:
- きや (ciïa), si digraphum scribitur きゃ (cia)
Per digraphis transcribuntur in linguam Iaponicam aliqui soni alieni, exempli gratia ファ (fa) quod digraphum est フ (fu) et ア (a). Absentibus in lingua Iaponica consonantibus sine vocali, semper additur in transcriptionem saepe u, sed aliquando o si sonum consonantis cum u mutatum fuisset, exempli gratia d sine vocali non transcribitur ヅ (dzu) sed ド (do).
Transcriptio e lingua Latina in Iaponicam deinde cavet has leges:
- Consonans V scribitur per digraphum ウ (u) cum vocale. Exempli gratia: ミネルウァ Minerva
- Aspiratio Graeca non transcribitur. Exempli gratia: アキレース Achilles
- Nasalis finalis Latina per syllaba ム (mu) transcribitur. Exempli gratia: アトリウム atrium
- Consonantes L et R non geminantur. Exempli gratia: ガリア Gallia
- Licet scribi L cum handakuten, sed citius sine. Exempli gratia: カリグラ/カリ゚グラ Caligula
- I consonantica per syllaba sua transcribitur tantum si in verbi initio seu intervocalica. Exempli gratia: トラーヤーヌス Traianus
- Y Graeca transcribitur saepe per vocalem i, rare per syllabam iu. Exempli gratia: オリュンポス/オリンポス Olympus
- Syllabae Latinae si et zi scribuntur スィ et ズィ
- Syllabae Latinae ti, tu, di, du scribuntur ティ, トゥ, ディ, ドゥ
- F semper scribitur digraphis, exempli gratia ファ (fa)
Deinde, ex nomine Gaius Iulius Caesar scribitur Iaponice ガイウス·ユーリ゚ウス·カエサル. Scilicet, nulla declinationi in lingua Iaponica, semper nominativo transscribuntur.