Mèksiko

Mexihco Tlacetililli Tlahtohcayotl
Gendéra Aditamèng
Motto: —
Gunagita: Mexicanos, al grito de guerra
Kuthagara lan Kutha paling gedhé	Ciudad de México
Jawatbasa	Sepanyol
Papréntahan	Républik fédheral
Kamardikan
• Banyu (%)	2,5%
Population
• Pikira-kira 2006	107.127.013 (11)
• Cacahjiwa 2004	104.959.590
GKK  (ITK)	Pikira-kira 2005
• Gunggung	US$1.005 miliar (13)
• Saben wong	US$9.666 (66)
Artacihna	Peso (MXN)
Laladan wektu	UTC-8 nganti-6
• Mangsa ketiga (AKK)	UTC-7 nganti-5
Kodhé bèl	52
TLD internèt	.mx

Piramid ing kuil Maya, Yukatan

Nagara-Nagara Mèksiko Sarékat utawa Mèksiko (basa Aztec Mexihco Tlacetililli Tlahtohcayotl; basa Sepanyol: Estados Unidos Mexicanos utawa Mexihco, México) iku nagara kang dumunung ing Amérika Lèr, wewatesan karo Amérika Sarékat, Guatemala lan Belize ing sisih kidul-wétan, Samodra Pasifik ing sisih kulon, lan Lempongan Mèksiko lan Sagara Karibia ing sisih wétan. Nagara iki minangka nagara paing gedhé katelu ing Amérika Latin lan uga nagara kang paling akèh nagnggo basa Sepanyol. Jeneng nagara iki dijupuk saka jeneng kutha krajané, kang asalé saka jeneng kutha krajan kuna Aztec yaiku Mexico-Tenochtitlan. Mexi iku sapérangan jeneng Mexitli, yaiku jeneng déwa perang, déné co tegesé panggonan lan ca tegesé wong.

Sajarah

Sajeroning amèh 3.000 taun, Mèksiko dadi panggonan sawatara peradaban maju kaya déné peradaban Amerindian, Maya lan Aztec. Tekané panjajah Sepanyol pimpinan Hernan Cortes ing wiwitan abad angka 16, lan kamenangané saka kaum Aztec ing taun 1521, nandhani wiwité éra koloni Mèksiko minangka Sepanyol Anyar.

Tanggal 15 September 1810, kamardikan saka Sepanyol dinyatakaké déning Miguel Hidalgo y Costilla ing Dolores yaiku kutha cilik. Bab iki dadi titik wiwitan paprangan kamardikan kang dikenali minangka Perang Kamardikan Mèksiko kang rampung kanthi asil kamardikan ing taun 1821 lan pambentukan Kamaharajan Mèksiko kang sepisanan.

Laladan

Mèksiko dumadi saka 31 nagari utawa estados lan Laladan Persekuthuan Meksiko utawa Distrito Federal. Kawasan Metropolitan Kutha Mèksiko, kalebu ing Laladan Persekuthuan lan kawasan tapel watesé, minangka kutha kang kang ndunungi palin padhet ing donya.

Aguascalientes Baja California Baja California Sur Campeche Chiapas Chihuahua Coahuila Colima

Durango Federal District Guanajuato Guerrero Hidalgo Jalisco México Michoacán

Morelos Nayarit Nuevo León Oaxaca Puebla Querétaro Quintana Roo San Luis Potosí

Sinaloa Sonora Tabasco Tamaulipas Tlaxcala Veracruz Yucatán Zacatecas

Kutha-kutha gedhé

Ing ngisor iki pratélan kutha gedhé ing Mèksiko diurut miturut populasiné:

1. Mexico City, Distrito Federal (22 yuta)
2. Guadalajara, Jalisco (4,7 yuta)
3. Monterrey, Nuevo León (3,6 yuta)
4. Puebla, Puebla (2,6 yuta)
5. Ciudad Juárez, Chihuahua (1,8 yuta)
6. Tijuana, Baja California (1,5 yuta)
7. León, Guanajuato (1,2 yuta)
8. Toluca, México (1,2 yuta)
9. Torreón, Coahuila (1,1 yuta)
10. Mexicali, Baja California (0,9 yuta)
11. San Luis Potosí, San Luis Potosí (0,8 yuta)
12. Mérida, Yucatán (0,8 yuta)
13. Santiago de Querétaro, Querétaro (0,8 yuta)
14. Aguascalientes, Aguascalientes (0,7 yuta)
15. Cuernavaca, Morelos (0,7 yuta)
16. Chihuahua, Chihuahua (0,7 yuta)

Peta Meksiko

Pranala njaba

• (ing basa Spanyol) Situs resmi
• Situs resmi pariwisata Archived 2011-09-02 at the Wayback Machine.
• (ing basa Spanyol) México Travel Archived 2014-12-22 at the Wayback Machine.