Socio
Socio esas ensemblo, duroza, ek homi qui vivas obedie di legi komuna. Socio aludas anke ula sorti di animali qui vivas ensemble: abeli, formiki, edc.
La opiniono pri bona socio dependas de la valori e de la kulturo. En ocidento la bazala valori di la socio cherpesabis de Antiquo, de Kristanismo e de racion-epoko. Kande on pensas la strukturi e la funcionomanieri di la socio, on mustas respondar inter altri questioni pri la povo-uzo, pri la yuri e devi homala ed anke pri la organizado di la sociala relati. Relate ekonomiko en omna socii on mustas ponderar la problemo di la pokeso, pro ke homi deziras preske senlimite vari, servi e libera tempo, ma la socio havas limitoza posiblesi realigar lia deziri.
Sube kelka punti qui posible relatas a dezirinda socio homala:
- Stato yurala
Individui e societi havas yurala sekureso. La tribunali esas nedependanta e la politikala decidado respektas la lego-dekretado. La ekonomikala agado esas desfacila, se on ne povas fidar la legi e protekto di la proprieto.
- Libereso individuala
La libereso povas esas negativa (altre: libereso de ulo) o pozitiva (altre: libereso ad ulo). La homala yuri kontenas la yuro a vivo ed a personala netushebleso, la libereso di la vorti e la opinioni, la libereso di la religio e la libereso di la kunvenado. La homi mustas havar libereso a la edukado ed a la su-expresado.
- Demokratio
Pro ke la demokratio funcionez, la divido di la povi en la socio mustas esar distinta ed on mustas surveyar la uzo di la povo. La egala yuro a votado donas a la omna statani la povo elektar la dezirata decidigeri e la povo chanjar la decidigeri per elekti.
- Efikiveso ekonomikala
Kande la employeso e la produktiveso esas granda, anke la produkto po homo esas granda. La sociala krizi e la nestabila cirkonstanci desfaciligas la efikiva funcionado di la ekonomiko.
- Equitato sociala
En la ocidento la komencopunto esas la egaleso inter la homi. Tamen pri la konteno e la realigo di la sociala equitato esas diferanta opinioni.
- Durebleso ekologiala
La "verda" idei havas nune vasta suporto inter homi. La klimatala chanjo, la vundebleso di la medio e la limitala durebleso di la Tero centraligis la ekologiala pensado.