The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS), Apr 30, 2024
M. Said Ordubadi who started his literary career at the beginning of the 20th century was one of ... more M. Said Ordubadi who started his literary career at the beginning of the 20th century was one of the pioneers of the contemporary Azerbaijani novel. He aimed to reach his readers didactically with his works. Ordubadi who wrote for the benefit of his people, is renowned for historical novels in Azerbaijani literature. However, he started with poetry and continued to write in other genres like short stories and novels too. He also wrote essays for a number of magazines and newspapers.
Some of his dramas were published in little books or journals when he was alive, some of them posthumously for the first time in "Əsərləri" in Baku, in 1964. Two of his dramas published in this book are in verse, and the other four dramas are in prose. "Sevgilər" and "Maral" are verse dramas.
This examination is a stylistic analysis of Ordubadi's poetic drama "Sevgilər". The intrinsic approach has been taken as the basis for this analysis. According to the available data, none of his dramas have ever been examined in terms of stylistics. So, the analysis based on some stylistic devices has aimed to show what sort of personal style Ordubadi tried to use to reach his audience or reader. This examination will provide the readers/audience with some concrete examples with reference to how Ordubadi deliberately used stylistic devices in the drama.
Turkish Studies - Language and Literature, Jun 28, 2020
Jalil Mammadguluzadeh, also known as Mirza Jalil, was one of the most prolific and efficient
writ... more Jalil Mammadguluzadeh, also known as Mirza Jalil, was one of the most prolific and efficient writers in the modernization period of Azerbaijani literature. He created a literary movement with his magazine “Molla Nasraddin” ( ملانصرالدین ) during the modernization process of Azerbaijani literature. He also gained a widespread reputation as the founder of the magazine, in a wide range of areas where Turkish and Muslim peoples lived. Mirza Jalil, except for “Molla Nasraddin”, wrote for some newspapers like “Kaspi”, “Şərqi-rus” (Eastern-Russian) and “Yeni Yol” (New Way). Mirza Jalil was ahead of his time with what he did in Azerbaijani society. He was a writer who questioned and criticized social and political issues in his works. So he sometimes experienced unpleasant and difficult times because of his works. He was rather an intellectual who wrote for society than a literary man who wrote only for art. So since Mirza Jalil was very keen on social improvement the facts of the society he lived in had an important place in his literary works. His works can be classified in two periods: The Tsarist period and The Soviet period. In this article, the dramas of Mirza Jalil have been treated in terms of the moral codes in his society, Azerbaijan. Mirza Jalil was one of the most important figures who criticized traditional morality in Azerbaijan. In this article, sociological and historical criticism have been taken into account. The facts about Mirza Jalil’s life and social situations of his time were examined and the context in which he wrote has been considered and evaluated.
Uzeyir Hajibeyov was known, in Azerbaijani art history, as an important composer, publicist and t... more Uzeyir Hajibeyov was known, in Azerbaijani art history, as an important composer, publicist and teacher during the Soviet period. He was very talented composer who contributed many classical pieces and operas to Azerbaijani art. Hajibeyov received his firs formal education in Shusha. The musical tradition of Shusha influenced Uzeyir Hajibeyov. Then he went go to Gory Pedagogical Seminary, where he acquired music education. He also received a musical education in Petersburg Conservatory. Among all his works, he was also fond of cultural and art writings in the press of Azerbaijan.
Uzeyir Hajibeyov had two main standings: One is intellectual and the other one is artistic. His intellectual standing may be considered as the continuation of the modern enlightenment movement in XIX. century, which began with M. F. Akhundzade. By the time he was writing mostly between 1905-1917, he often criticised some traditional taboo moralities, that prevented the modernization of Azerbaijani society and he always supported the union and collaboration of the people in Azerbaijan and Caucasus for their happiness, with the sense of tolerance and charity. His artistic standing was that he was trying to reach all people by using the traditional Azerbijani folkloric figures and musical instruments. He used to try to focus on his art works and tring to remain out of the political conflicts of the outer world as he was working on his art. Though he composed some works like Koroğlu, that Soviet ideolgy appreciated, he mainly stayed out of politics accusations and conflicts against the previous period of Azerbaijan.
In this paper, the sense of leniency of Hajibeyov was treated. And his works were used for that. The restriction cretaria of this examination is that Hajibeyov’s literary and artistic works were examined, except for his operas. This examination has been mainly based on his critical newspaper articles, think pieces, critical stories and some other theater plays, mainly written in the form of prose. Almost all judgements relating to the sense of leniency and tolerance of Hajibeyov in the article, were based on his works and the memories of his students. So the judgements, should be considered as fallible inferences, depending on historical sourses.
9th RSEP International Social Sciences Conference, 2018
" Molla Nasreddin " was a critical periodical, which was first published in 1906. The magazine wa... more " Molla Nasreddin " was a critical periodical, which was first published in 1906. The magazine was edited by the famous intellectual Azerbaijani writer Jalil Mammadguluzadeh. The magazine was published in three different cities and periods: First in Tbilisi between 1906 and 1917; in Tabriz only in 1921; and lastly in Baku between 1922 and 1931. " Molla Nasreddin " , consisting of critical writings and illustrations managed to reach the large masses, not only in Tbilisi and Azerbaijan, but also all around the Caucasia and Muslims world. " Molla Nasreddin " was extraordinary influential with its severe critical writings and illustrations such as discussions, satiric poems, telegrams, stories, feuilletons, anecdotes, cartoons and caricatures. So " Molla Nasreddin " was the first revolutionary magazine in the press history of Azerbaijan. Hence it also became one of the most important magazines of Turkish press history. The name " Molla Nasreddin " was inspired by Nasreddin Hodja known as the humoristic and wise character of Anatolia in 13th century. So the magazine likewise criticized things with an acerbic sense of humour. It especially criticized the religious hypocrisy and the obscurant movements in the society. The magazine, which satirized the authoritarian governments and leaders in the near east, was also opposed to the colonial policies of the western countries. The magazine " Molla Nasreddin " , which supported rationalization in social and politic problems, often attracted people's attention to the difference between Azerbaijani society and western societies. In this article, it will be evaluated the critical attitude that " Molla Nasreddin " maintained. In this regard it will be examined, in its three terms, how subjects were handled with illustrations and satiric writings like poems or narratives. As a conclusion it will be revealed how the authors managed to satirize things and in what aspects the manner of " Molla Nasreddin " remained as an important magazine for Azerbaijani literature.
The Human Panorama in Elçin Efendiyev's Narrative “Bayraqdar”, Jul 31, 2018
Çağdaş Azerbaycan nesrinde, 1960 kuşağı yazarları arasında yer alan Elçin Efendiyev; öykü, povest... more Çağdaş Azerbaycan nesrinde, 1960 kuşağı yazarları arasında yer alan Elçin Efendiyev; öykü, povest, tiyatro ve roman gibi birçok türde eser kaleme almıştır. Yazarın “Bayraqdar” povestinde, 1992’deki işgalden önce Şuşa’da yaşayan Azerbaycan Türklerinin yaşamlarından kesitler sunulurken, işgalden sonra Bakü’ye göçe zorlanmaları sonucunda yaşadıkları sıkıntı ve buhranlar yansıtılmaktadır. Bakü’de Buzovna kasabasına göçen insanların 1992’de Şuşa’da yaşadıkları siyasi karışıklıkları, Buzovna’daki sosyolojik ve iktisadi durumlarını ve bireysel psikolojilerini kendi penceresinden kurguya aktaran Elçin Efendiyev, bu povestinde yarattığı karakter ve tipler üzerinden okuyucuya “tarihî hikâyeler” sunmaktadır. Yazar bu hikâyelerde, kimi zaman dış dünyadaki olay ve kimliklere de atıfta bulunmuş ve bunlardan istifade etmiştir.
Tarihte Şuşa işgalinin ele alındığı bu povest, Elçin Efendiyev’in kaleminden okuyucuların dikkatine sunulmuştur. Povestte dış dünyadaki birtakım tarihî bilgilerin bilinmesi, ele alınan konunun daha iyi anlamlandırılması açısından önem taşıyabilir. Bununla beraber söz konusu metin, bir tarihî belge olarak değil; yazarın tarihî olaylardan yola çıkmak suretiyle kendi kurgusunu yarattığı edebî bir eser olarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda makalede tarihî ve sosyolojik eleştiri yöntemi kullanılsa da metinin her şeye rağmen bir kurgu olduğu esası temel alınmıştır.
Sovyetler Birliği halklarını derinden etkileyen İkinci Dünya Savaşı; şiir, hikâye, roman, tiyatro... more Sovyetler Birliği halklarını derinden etkileyen İkinci Dünya Savaşı; şiir, hikâye, roman, tiyatro gibi türlerle bu halkların edebiyatında geniş bir şekilde işlenmiştir. Sovyetler Birliği cephesinde “Büyük Vatan Muharebesi” olarak adlandırılan bu savaş, Azerbaycan edebiyatında da geniş bir yer tutmuştur. Azerbaycan edebiyatında 1941-1945 yılları arasındaki dönem, tam anlamıyla bir “savaş edebiyatı” portresi çizer. Bu yıllarda Azerbaycan’da edebî faaliyetleriyle en çok tanınan sanatçılardan biri Samed Vurgun’dur. Şiir, poema ve piyesleri yanında dönemin matbuatında da birçok fikir yazısı kaleme almıştır. Romantik bir üslupla yazan sanatçının eserleri, savaş döneminin sosyal ve siyasi konjonktürünün karbon kâğıdı gibidir. Bu çalışmada İkinci Dünya Savaşı’nın Samed Vurgun’un eserlerindeki etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Tarihsel ve sosyolojik eleştiri yöntemlerinin esas alındığı çalışmada, dönemin sosyal ve siyasi koşulları dâhilinde Samed Vurgun cephesinden savaşın edebiyata yansıyan izleri tartışılmıştır.
IV. Uluslararası Çoçuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 2017
İlyas Tapdık, Çağdaş Azerbaycan Edebiyatının çocuk edebiyatı alanında ürünler vermiş önemli sanat... more İlyas Tapdık, Çağdaş Azerbaycan Edebiyatının çocuk edebiyatı alanında ürünler vermiş önemli sanatçılarından biridir. Sovyet Dönemi ve sonrasında yaşamış sanatçı, çeşitli temalarda çocuk şiirleri yazmıştır. Onun önemli özelliklerinden biri de edebî faaliyetlerinde halk edebiyatı ürünlerinden yararlanabilmiş olmasıdır. O, “Demir Ağaç”, “Bir Evim Var”, “Qaçaq Dovşan” gibi şiirlerinde bilmece, tekerleme gibi halk edebiyatının sözlü ürünlerinden esinlenmiş ve edebî faaliyetlerinde bu ürünlerden beslenmiştir.
Bu incelemede çocuk edebiyatı şairi olarak İlyas Tapdık’ın eserlerindeki halk edebiyatı ürünlerinden ne denli etkilendiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca hangi eserlerinde ne gibi folklorik motifler kullanmış olduğu ve çocuk edebiyatında bunlara niçin müracaat ettiği ortaya konulmuştur. Araştırmada tarihsel araştırma metoduyla, şairin etkisinde kaldığı dönemin diğer sanatçılarının eserleri de dikkate alınmıştır. Bu çerçevede İlyas Tapdık’ın günümüz Azerbaycan çocuk edebiyatı açısından da önemi tartışılmıştır.
A Phenomenological Approach To Mehemmed Hadi's Poem "AlƏmi Müsavatdan”, Jul 2017
Azerbaycan edebiyatında 1905 ihtilali, millî farkındalık ve uyanışı hızlandırmakla birlikte, roma... more Azerbaycan edebiyatında 1905 ihtilali, millî farkındalık ve uyanışı hızlandırmakla birlikte, romantik sanatçılar üzerinde derin etkiler yaratmıştır. 1905'ten Bolşevik İhtilali'ne dek Azerbaycan'da ve Türk dünyasında yaşanan sosyal ve siyasi gelişmeler, romantik sanatçıların özellikle şiir alanında beslendiği bir atmosfer yaratmıştır. Millî İçtimai Devir olarak da adlandırılan bu dönemin önemli sanatçılarından biri de Mehemmed Hadi'dir. Bu dönemde yaşanan sosyal ve siyasi gelişmelerin etkisinde kalan Hadi, toplumsal ilerlemenin ve çağdaşlaşmanın ancak " hürriyet " ile gerçekleşebileceği kanaatinde olmuştur. Onun bu dönemde kaleme aldığı " Aləmi Müsavatdan " , dönemin tüm çalkantılarını yaşamış şairin ideal cemiyet tasvirlerini veren önemli poemalarındandır.
Bu çalışmada şairin beş ayrı mektuptan oluşturduğu poeması, fenomenolojik açıdan incelenmiştir. Bu kuramla sanatçının sosyal çevresinin ve biyografisinin dışında metnin düşünsel özüne inilmesi çıkış noktasını oluşturmaktadır. Poemada Hadi'nin tasvir ettiği içtimaî yaşamın, ya da nesnenin özüne inilmesi, fenomenolojik bir indirgemeyle gerçekleştirilecektir. Bu vesileyle metinden dönemin en önemli şairlerinden Hadi'nin, insanlığa ilişkin deneyimlerinin düşünsel özünün ortaya konulması amaçlanmaktadır.
IV. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu , 2017
İkinci Dünya Savaşı, Sovyetler Birliği toplumlarında iktisadi ve içtimaî konularda derin etkiler ... more İkinci Dünya Savaşı, Sovyetler Birliği toplumlarında iktisadi ve içtimaî konularda derin etkiler yaratmıştır. Bu etkilerin edebiyata yansıması, Sovyetler Birliği ideolojisi çerçevesinde yazılan edebî eserlerde kendisini göstermiştir. Bu bağlamda Azerbaycan Sovyet edebiyatının önemli temsilcilerinden Samed Vurgun, Mehdi Hüseyin, İlyas Efendiyev gibi şair ve yazarların eserlerinde, İkinci Dünya Savaşı’nı yaşayan Sovyetler Birliği cephesinden kaleme alınmış çeşitli nazım ve nesir örnekleri mevcuttur.
Azerbaycan Türklerinin 1941-1945 yılları arasında “Büyük Vatan Muharebesi” olarak adlandırdıkları dönem, toplumsal sorunların ve siyasî ideolojilerin edebî eserlerde tezahür ettiği yıllarıdır. 1943’te yazılan İlyas Efendiyev’in “İntizar” adlı eseri, toplum hayatının edebî eserlere olan yansımasının bir örneğidir.
Toplumsal gerçekçilik penceresinden kaleme alınan “İntizar” adlı piyes, muhabere dönemi Azerbaycan’ının arka cephedeki yaşantılarına Sovyet edebiyatı anlayışıyla yer verir. Bu makalede dönemin eserdeki sosyolojik yansımaları, aynı dönemde verilmiş diğer edebî türlerle örneklendirilerek edebiyat - toplum etkileşimi bağlamında ele alınacaktır.
XX. yüzyılın ilk yarısında, Azerbaycan edebiyatında en çok tanınan şairlerden biri olan Samed Vur... more XX. yüzyılın ilk yarısında, Azerbaycan edebiyatında en çok tanınan şairlerden biri olan Samed Vurgun, sanat hayatı boyunca Sovyetler Birliği döneminin siyasi koşulları çerçevesinde pek çok manzum eser yazar. 1920’li yılların sonuna kadar Azerbaycan romantik edebi ekolünden ve Türkiye sahası şairlerinden etkilenen Samed Vurgun, 1930’lu yıllarda sosyalist-realizm akımı içinde eserler vermeye başlar ve bu eserlerinde Azerbaycan şiirinin Sovyetler Birliği dönemindeki gür sesli isimlerinden olur. Diğer dram eserlerinde olduğu gibi Samed Vurgun “Vaqif” adlı eserinde de “Sovyet tiyatrosu”nun siyasî ölçütlerine paralel olarak epik ve didaktik unsurlara ağırlık verir. Bu eser, etkisinde kaldığı XVIII. yy. şairi Molla Penah Vakıf’ın kimliğinde yarattığı halk kahramanını, sosyalist-realizm akımı çerçevesinde, coşkulu bir üslupla kaleme aldığı tarihi bir dramdır. Samed Vurgun, “Vaqif” dramını kaleme alırken yarattığı tarihî ve hayalî pek çok karakter üzerinden Azerbaycan’ın milli değerlerine de değinir. Bu makalede Molla Penah Vakıf’ın Samed Vurgun üzerindeki etkileri ve bunun yanı sıra Vurgun’un Molla Penah Vakıf başta olmak üzere pek çok tarihi kimlikte kurmaca gerçeklik üzerinden yansıtmaya çalıştığı vatan yani Azerbaycan sevgisi ele alınmış ve Samed Vurgun’un “Vaqif” piyesinde tarihî olayları, olduğu gibi vermekten çok, edebî tahayyülün bir sonucu olarak istediği gibi işlediği ve bu süreçte devrin siyasi konjonktürünün sanatçı üzerinde etkili olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır. Eserin farklı basımları ve eser hakkında daha önce ortaya konan çalışmalar incelenmiş; kanıtlar üzerinden sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
Kuzey Azerbaycan, XIX yüzyılda Rusya aracılığıyla Batı ile temasa geçmeye başlamıştır. Bu dönemd... more Kuzey Azerbaycan, XIX yüzyılda Rusya aracılığıyla Batı ile temasa geçmeye başlamıştır. Bu dönemde Azerbaycanlı sanatçılar üzerinde demokrasi ve özgürlük gibi kavramlar etkili olmaya başlamıştır. Batılılaşma sürecinde Azerbaycanlı sanatçılar arasında çeşitli fikir ayrılıkları görülse de Modern Azerbaycan Edebiyatı, XIX. yüzyılın ikinci yarısından sonra Rusya etkisiyle başlamıştır.
XX. yüzyılda Rusya’da pek çok siyasi olay yaşanmış, bunların Azerbaycan edebiyatına da yansımaları olmuştur. 1905’ten sonra çeşitli kollardan gelişimi sürdüren Azerbaycan edebiyatı, 1920’den sonra Sovyetler Birliği hâkimiyetine girmiş ve bu dönemde belirli kalıplarla da olsa edebî edebi çalışmalarını sürdürebilmiştir.
Azerbaycan Sovyet Dönemi edebiyatının en etkili isimlerinden biri olan Samed Vurgun, hayatı boyunca pek çok temada eserler vermiştir. Bir şair olarak Samed Vurgun, eserleriyle Azerbaycan halkını derinden etkilemiş, aynı zamanda Sovyet Dönemi Azerbaycan şiirinin 1950’lere dek en güçlü temsilcilerinden biri haline gelmiştir.
Bu makalede Modern Azerbaycan Edebiyatında pek çok sanatçı tarafından önemli bir sorun olarak değerlendirilen kadın algısı, XIX. yüzyılın ikinci yarısından, XX. yüzyılın ikinci yarısına dek genel hatlarıyla ele alınmıştır. Sovyet Dönemi Azerbaycan Edebiyatı’ndaki kadın algısı bölümü, dönemin güçlü şairi Samed Vurgun’un penceresinden incelenmiştir.
XX. yüzyılın ilk yarısında, Azerbaycan edebiyatında en çok tanınan şairlerden biri olan Samed Vur... more XX. yüzyılın ilk yarısında, Azerbaycan edebiyatında en çok tanınan şairlerden biri olan Samed Vurgun, sanat hayatı boyunca Sovyetler Birliği döneminin siyasi koşulları çerçevesinde pek çok eser verir. 1920’li yılların sonuna kadar Azerbaycan romantik edebî ekolünden ve Türkiye sahası edebiyatından etkilenen Samed Vurgun, 1930’lu yıllarda sosyalist-realizm akımı içinde eserler vermeye başlar.
Azerbaycan sahasının en önemli şairlerinden olan Samed Vurgun, bazı incelemecilere göre döneminde sosyalizme arka çıkmakla birlikte millî benliğini kaybetmeden edebi faaliyetlerini sürdürebilmiş; bazılarına göre ise Sovyet Komünizmine inanan Marksist bir şair olmuştur. Bu çalışmada siyasî dönemlere göre araştırmacıların, hakkında farklı fikirler beyan ettiği Samed Vurgun’un, (Türkiye sahası) Türk edebiyatından ne denli etkilendiği ortaya konacak ve onun Türk edebiyatıyla ilişkisi irdelenecektir.
XX. yüzyıl Azerbaycan Muhaceret edebiyatı şairlerinden biri olan
Alazan Baycan, 1933’te Sovyetler... more XX. yüzyıl Azerbaycan Muhaceret edebiyatı şairlerinden biri olan Alazan Baycan, 1933’te Sovyetler Birliği’ndeki siyasî baskılar nedeniyle tıp eğitimini yarım bırakıp ülkesi Azerbaycan’ı terk etmek durumunda kalmış; önce İran’a, kısa bir süre sonra da Türkiye’ye gitmiştir. Türkiye’deki tıp eğitimini tamamladıktan kısa bir süre sonra Almanya’ya göçen Alazan Baycan, 1943’te Berlin Üniversitesi’nde çalışmaya başlamış; bir yandan da edebî faaliyetlerini sürdürmüştür.
Azerbaycanlı diğer muhacir şairler gibi, Alazan Baycan da ana vatanından ayrı yaşamak durumunda kalmış ve bu ayrılık temasını şiirlerinde geniş bir şekilde işlemiştir. Muhacir bir şair olarak yaşamı hakkında çok fazla bilginin henüz mevcut olmadığı Baycan, şiirlerinde dünyaya bakış açısını ve felsefesini açıkça yansıtmıştır. Daha çok toplumsal temalarda şiirler yazan şair, iki şiir kitabı yayımlamıştır. Bunlardan “Gönül Sazından” kitabı 1983 yılında; “Dağ Çiçekleri” adlı kitabı ise 1987 yılında Ankara’da yayımlanmıştır. Kitapta bulunan şiirlerde hem Azerbaycan, hem Türkiye Türkçesi özellikleri görülmektedir.
Bu çalışmada Alazan Baycan’ın Azerbaycan Muhaceret edebiyatındaki yeri irdelenerek şiirlerinde yer verdiği bağımsızlık arzusu, ana vatan özlemi ve özellikle ana diline olan düşkünlüğü gibi temalar üzerinden hem üslup özellikleri, hem de mücadelesini verdiği dünya görüşü ele alınmıştır. Şairin dünyasındaki sosyal ve siyasi gelişmelerin eserlerine olan yansımalarını ortaya koyabilmek için, şiirleri sosyolojik ve tarihî boyutları ile değerlendirilmiştir. Dolayısıyla Baycan’ın sanat anlayışı edebiyat – toplum ilişkisi içinde değerlendirilmiştir.
I. Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Sempozyumu, 2017
Bolşeviklerin 1920’de Bakü’ye girmesiyle Azerbaycan da komünist rejim altına girmiştir. Dolayısıy... more Bolşeviklerin 1920’de Bakü’ye girmesiyle Azerbaycan da komünist rejim altına girmiştir. Dolayısıyla 1920’den sonra Azerbaycan’da yavaş yavaş kendisini hissettirmeye başlayan Sovyet döneminin siyasi koşulları, sanatçıların edebî faaliyetlerinde de görülmüş; hatta devrim önceside eserler vermeye başlamış bazı sanatçıları edebî faaliyetlerinde tavır değişikliğine zorlamıştır. Şiir, hikâye, tiyatro ve edebiyata ikişkin makaleler de kaleme alan Cabbarlı, Azerbaycan edebiyatında romantik ekolün önemli sanatçılarından biridir. 1915 -1934 yılları arasında aktif olarak edebî faaliyetlerini sürdürmüş üretken bir dramaturgdur. Özellikle Bakü’de “Gənc Tamaşaçılar Teatrı” (1930) ve Gence’de “Dövlət Dram Teatrı”(1932)nın kurulmasıyla Azerbaycan’da tiyatro faaliyetlerinin hızla arttığı bu dönemde, Cafer Cabbarlı Azerbaycan tiyatrosunun en önemli isimlerden biri olmuştur. “Od Gəlini”, “Sevil”, “Almaz”, “1905-ci ildə”, “Yaşar” ve “Dönüş” gibi piyesleri, bu dönmede yazılmış dikkate değer piyesleridir. Bu incelemede Sovyet ihtilalinin Azerbaycan edebiyat dünyasına olan etkileri ve buna paralel olarak, Azerbaycan millî dramaturgu Cafer Cabbarlı’nın ilk dönem piyesleri ile 1928’den ölümüne dek yazdığı piyeslerindeki tavır değişiklikleri irdelenecektir. İçtimai ve siyasi konjonktür esas alındığından incelemede sosyolojik ve tarihsel bir eleştiri söz konusudur.
The Journal of Turkic Language and Literature Surveys (TULLIS), Apr 30, 2024
M. Said Ordubadi who started his literary career at the beginning of the 20th century was one of ... more M. Said Ordubadi who started his literary career at the beginning of the 20th century was one of the pioneers of the contemporary Azerbaijani novel. He aimed to reach his readers didactically with his works. Ordubadi who wrote for the benefit of his people, is renowned for historical novels in Azerbaijani literature. However, he started with poetry and continued to write in other genres like short stories and novels too. He also wrote essays for a number of magazines and newspapers.
Some of his dramas were published in little books or journals when he was alive, some of them posthumously for the first time in "Əsərləri" in Baku, in 1964. Two of his dramas published in this book are in verse, and the other four dramas are in prose. "Sevgilər" and "Maral" are verse dramas.
This examination is a stylistic analysis of Ordubadi's poetic drama "Sevgilər". The intrinsic approach has been taken as the basis for this analysis. According to the available data, none of his dramas have ever been examined in terms of stylistics. So, the analysis based on some stylistic devices has aimed to show what sort of personal style Ordubadi tried to use to reach his audience or reader. This examination will provide the readers/audience with some concrete examples with reference to how Ordubadi deliberately used stylistic devices in the drama.
Turkish Studies - Language and Literature, Jun 28, 2020
Jalil Mammadguluzadeh, also known as Mirza Jalil, was one of the most prolific and efficient
writ... more Jalil Mammadguluzadeh, also known as Mirza Jalil, was one of the most prolific and efficient writers in the modernization period of Azerbaijani literature. He created a literary movement with his magazine “Molla Nasraddin” ( ملانصرالدین ) during the modernization process of Azerbaijani literature. He also gained a widespread reputation as the founder of the magazine, in a wide range of areas where Turkish and Muslim peoples lived. Mirza Jalil, except for “Molla Nasraddin”, wrote for some newspapers like “Kaspi”, “Şərqi-rus” (Eastern-Russian) and “Yeni Yol” (New Way). Mirza Jalil was ahead of his time with what he did in Azerbaijani society. He was a writer who questioned and criticized social and political issues in his works. So he sometimes experienced unpleasant and difficult times because of his works. He was rather an intellectual who wrote for society than a literary man who wrote only for art. So since Mirza Jalil was very keen on social improvement the facts of the society he lived in had an important place in his literary works. His works can be classified in two periods: The Tsarist period and The Soviet period. In this article, the dramas of Mirza Jalil have been treated in terms of the moral codes in his society, Azerbaijan. Mirza Jalil was one of the most important figures who criticized traditional morality in Azerbaijan. In this article, sociological and historical criticism have been taken into account. The facts about Mirza Jalil’s life and social situations of his time were examined and the context in which he wrote has been considered and evaluated.
Uzeyir Hajibeyov was known, in Azerbaijani art history, as an important composer, publicist and t... more Uzeyir Hajibeyov was known, in Azerbaijani art history, as an important composer, publicist and teacher during the Soviet period. He was very talented composer who contributed many classical pieces and operas to Azerbaijani art. Hajibeyov received his firs formal education in Shusha. The musical tradition of Shusha influenced Uzeyir Hajibeyov. Then he went go to Gory Pedagogical Seminary, where he acquired music education. He also received a musical education in Petersburg Conservatory. Among all his works, he was also fond of cultural and art writings in the press of Azerbaijan.
Uzeyir Hajibeyov had two main standings: One is intellectual and the other one is artistic. His intellectual standing may be considered as the continuation of the modern enlightenment movement in XIX. century, which began with M. F. Akhundzade. By the time he was writing mostly between 1905-1917, he often criticised some traditional taboo moralities, that prevented the modernization of Azerbaijani society and he always supported the union and collaboration of the people in Azerbaijan and Caucasus for their happiness, with the sense of tolerance and charity. His artistic standing was that he was trying to reach all people by using the traditional Azerbijani folkloric figures and musical instruments. He used to try to focus on his art works and tring to remain out of the political conflicts of the outer world as he was working on his art. Though he composed some works like Koroğlu, that Soviet ideolgy appreciated, he mainly stayed out of politics accusations and conflicts against the previous period of Azerbaijan.
In this paper, the sense of leniency of Hajibeyov was treated. And his works were used for that. The restriction cretaria of this examination is that Hajibeyov’s literary and artistic works were examined, except for his operas. This examination has been mainly based on his critical newspaper articles, think pieces, critical stories and some other theater plays, mainly written in the form of prose. Almost all judgements relating to the sense of leniency and tolerance of Hajibeyov in the article, were based on his works and the memories of his students. So the judgements, should be considered as fallible inferences, depending on historical sourses.
9th RSEP International Social Sciences Conference, 2018
" Molla Nasreddin " was a critical periodical, which was first published in 1906. The magazine wa... more " Molla Nasreddin " was a critical periodical, which was first published in 1906. The magazine was edited by the famous intellectual Azerbaijani writer Jalil Mammadguluzadeh. The magazine was published in three different cities and periods: First in Tbilisi between 1906 and 1917; in Tabriz only in 1921; and lastly in Baku between 1922 and 1931. " Molla Nasreddin " , consisting of critical writings and illustrations managed to reach the large masses, not only in Tbilisi and Azerbaijan, but also all around the Caucasia and Muslims world. " Molla Nasreddin " was extraordinary influential with its severe critical writings and illustrations such as discussions, satiric poems, telegrams, stories, feuilletons, anecdotes, cartoons and caricatures. So " Molla Nasreddin " was the first revolutionary magazine in the press history of Azerbaijan. Hence it also became one of the most important magazines of Turkish press history. The name " Molla Nasreddin " was inspired by Nasreddin Hodja known as the humoristic and wise character of Anatolia in 13th century. So the magazine likewise criticized things with an acerbic sense of humour. It especially criticized the religious hypocrisy and the obscurant movements in the society. The magazine, which satirized the authoritarian governments and leaders in the near east, was also opposed to the colonial policies of the western countries. The magazine " Molla Nasreddin " , which supported rationalization in social and politic problems, often attracted people's attention to the difference between Azerbaijani society and western societies. In this article, it will be evaluated the critical attitude that " Molla Nasreddin " maintained. In this regard it will be examined, in its three terms, how subjects were handled with illustrations and satiric writings like poems or narratives. As a conclusion it will be revealed how the authors managed to satirize things and in what aspects the manner of " Molla Nasreddin " remained as an important magazine for Azerbaijani literature.
The Human Panorama in Elçin Efendiyev's Narrative “Bayraqdar”, Jul 31, 2018
Çağdaş Azerbaycan nesrinde, 1960 kuşağı yazarları arasında yer alan Elçin Efendiyev; öykü, povest... more Çağdaş Azerbaycan nesrinde, 1960 kuşağı yazarları arasında yer alan Elçin Efendiyev; öykü, povest, tiyatro ve roman gibi birçok türde eser kaleme almıştır. Yazarın “Bayraqdar” povestinde, 1992’deki işgalden önce Şuşa’da yaşayan Azerbaycan Türklerinin yaşamlarından kesitler sunulurken, işgalden sonra Bakü’ye göçe zorlanmaları sonucunda yaşadıkları sıkıntı ve buhranlar yansıtılmaktadır. Bakü’de Buzovna kasabasına göçen insanların 1992’de Şuşa’da yaşadıkları siyasi karışıklıkları, Buzovna’daki sosyolojik ve iktisadi durumlarını ve bireysel psikolojilerini kendi penceresinden kurguya aktaran Elçin Efendiyev, bu povestinde yarattığı karakter ve tipler üzerinden okuyucuya “tarihî hikâyeler” sunmaktadır. Yazar bu hikâyelerde, kimi zaman dış dünyadaki olay ve kimliklere de atıfta bulunmuş ve bunlardan istifade etmiştir.
Tarihte Şuşa işgalinin ele alındığı bu povest, Elçin Efendiyev’in kaleminden okuyucuların dikkatine sunulmuştur. Povestte dış dünyadaki birtakım tarihî bilgilerin bilinmesi, ele alınan konunun daha iyi anlamlandırılması açısından önem taşıyabilir. Bununla beraber söz konusu metin, bir tarihî belge olarak değil; yazarın tarihî olaylardan yola çıkmak suretiyle kendi kurgusunu yarattığı edebî bir eser olarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda makalede tarihî ve sosyolojik eleştiri yöntemi kullanılsa da metinin her şeye rağmen bir kurgu olduğu esası temel alınmıştır.
Sovyetler Birliği halklarını derinden etkileyen İkinci Dünya Savaşı; şiir, hikâye, roman, tiyatro... more Sovyetler Birliği halklarını derinden etkileyen İkinci Dünya Savaşı; şiir, hikâye, roman, tiyatro gibi türlerle bu halkların edebiyatında geniş bir şekilde işlenmiştir. Sovyetler Birliği cephesinde “Büyük Vatan Muharebesi” olarak adlandırılan bu savaş, Azerbaycan edebiyatında da geniş bir yer tutmuştur. Azerbaycan edebiyatında 1941-1945 yılları arasındaki dönem, tam anlamıyla bir “savaş edebiyatı” portresi çizer. Bu yıllarda Azerbaycan’da edebî faaliyetleriyle en çok tanınan sanatçılardan biri Samed Vurgun’dur. Şiir, poema ve piyesleri yanında dönemin matbuatında da birçok fikir yazısı kaleme almıştır. Romantik bir üslupla yazan sanatçının eserleri, savaş döneminin sosyal ve siyasi konjonktürünün karbon kâğıdı gibidir. Bu çalışmada İkinci Dünya Savaşı’nın Samed Vurgun’un eserlerindeki etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Tarihsel ve sosyolojik eleştiri yöntemlerinin esas alındığı çalışmada, dönemin sosyal ve siyasi koşulları dâhilinde Samed Vurgun cephesinden savaşın edebiyata yansıyan izleri tartışılmıştır.
IV. Uluslararası Çoçuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu, 2017
İlyas Tapdık, Çağdaş Azerbaycan Edebiyatının çocuk edebiyatı alanında ürünler vermiş önemli sanat... more İlyas Tapdık, Çağdaş Azerbaycan Edebiyatının çocuk edebiyatı alanında ürünler vermiş önemli sanatçılarından biridir. Sovyet Dönemi ve sonrasında yaşamış sanatçı, çeşitli temalarda çocuk şiirleri yazmıştır. Onun önemli özelliklerinden biri de edebî faaliyetlerinde halk edebiyatı ürünlerinden yararlanabilmiş olmasıdır. O, “Demir Ağaç”, “Bir Evim Var”, “Qaçaq Dovşan” gibi şiirlerinde bilmece, tekerleme gibi halk edebiyatının sözlü ürünlerinden esinlenmiş ve edebî faaliyetlerinde bu ürünlerden beslenmiştir.
Bu incelemede çocuk edebiyatı şairi olarak İlyas Tapdık’ın eserlerindeki halk edebiyatı ürünlerinden ne denli etkilendiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca hangi eserlerinde ne gibi folklorik motifler kullanmış olduğu ve çocuk edebiyatında bunlara niçin müracaat ettiği ortaya konulmuştur. Araştırmada tarihsel araştırma metoduyla, şairin etkisinde kaldığı dönemin diğer sanatçılarının eserleri de dikkate alınmıştır. Bu çerçevede İlyas Tapdık’ın günümüz Azerbaycan çocuk edebiyatı açısından da önemi tartışılmıştır.
A Phenomenological Approach To Mehemmed Hadi's Poem "AlƏmi Müsavatdan”, Jul 2017
Azerbaycan edebiyatında 1905 ihtilali, millî farkındalık ve uyanışı hızlandırmakla birlikte, roma... more Azerbaycan edebiyatında 1905 ihtilali, millî farkındalık ve uyanışı hızlandırmakla birlikte, romantik sanatçılar üzerinde derin etkiler yaratmıştır. 1905'ten Bolşevik İhtilali'ne dek Azerbaycan'da ve Türk dünyasında yaşanan sosyal ve siyasi gelişmeler, romantik sanatçıların özellikle şiir alanında beslendiği bir atmosfer yaratmıştır. Millî İçtimai Devir olarak da adlandırılan bu dönemin önemli sanatçılarından biri de Mehemmed Hadi'dir. Bu dönemde yaşanan sosyal ve siyasi gelişmelerin etkisinde kalan Hadi, toplumsal ilerlemenin ve çağdaşlaşmanın ancak " hürriyet " ile gerçekleşebileceği kanaatinde olmuştur. Onun bu dönemde kaleme aldığı " Aləmi Müsavatdan " , dönemin tüm çalkantılarını yaşamış şairin ideal cemiyet tasvirlerini veren önemli poemalarındandır.
Bu çalışmada şairin beş ayrı mektuptan oluşturduğu poeması, fenomenolojik açıdan incelenmiştir. Bu kuramla sanatçının sosyal çevresinin ve biyografisinin dışında metnin düşünsel özüne inilmesi çıkış noktasını oluşturmaktadır. Poemada Hadi'nin tasvir ettiği içtimaî yaşamın, ya da nesnenin özüne inilmesi, fenomenolojik bir indirgemeyle gerçekleştirilecektir. Bu vesileyle metinden dönemin en önemli şairlerinden Hadi'nin, insanlığa ilişkin deneyimlerinin düşünsel özünün ortaya konulması amaçlanmaktadır.
IV. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu , 2017
İkinci Dünya Savaşı, Sovyetler Birliği toplumlarında iktisadi ve içtimaî konularda derin etkiler ... more İkinci Dünya Savaşı, Sovyetler Birliği toplumlarında iktisadi ve içtimaî konularda derin etkiler yaratmıştır. Bu etkilerin edebiyata yansıması, Sovyetler Birliği ideolojisi çerçevesinde yazılan edebî eserlerde kendisini göstermiştir. Bu bağlamda Azerbaycan Sovyet edebiyatının önemli temsilcilerinden Samed Vurgun, Mehdi Hüseyin, İlyas Efendiyev gibi şair ve yazarların eserlerinde, İkinci Dünya Savaşı’nı yaşayan Sovyetler Birliği cephesinden kaleme alınmış çeşitli nazım ve nesir örnekleri mevcuttur.
Azerbaycan Türklerinin 1941-1945 yılları arasında “Büyük Vatan Muharebesi” olarak adlandırdıkları dönem, toplumsal sorunların ve siyasî ideolojilerin edebî eserlerde tezahür ettiği yıllarıdır. 1943’te yazılan İlyas Efendiyev’in “İntizar” adlı eseri, toplum hayatının edebî eserlere olan yansımasının bir örneğidir.
Toplumsal gerçekçilik penceresinden kaleme alınan “İntizar” adlı piyes, muhabere dönemi Azerbaycan’ının arka cephedeki yaşantılarına Sovyet edebiyatı anlayışıyla yer verir. Bu makalede dönemin eserdeki sosyolojik yansımaları, aynı dönemde verilmiş diğer edebî türlerle örneklendirilerek edebiyat - toplum etkileşimi bağlamında ele alınacaktır.
XX. yüzyılın ilk yarısında, Azerbaycan edebiyatında en çok tanınan şairlerden biri olan Samed Vur... more XX. yüzyılın ilk yarısında, Azerbaycan edebiyatında en çok tanınan şairlerden biri olan Samed Vurgun, sanat hayatı boyunca Sovyetler Birliği döneminin siyasi koşulları çerçevesinde pek çok manzum eser yazar. 1920’li yılların sonuna kadar Azerbaycan romantik edebi ekolünden ve Türkiye sahası şairlerinden etkilenen Samed Vurgun, 1930’lu yıllarda sosyalist-realizm akımı içinde eserler vermeye başlar ve bu eserlerinde Azerbaycan şiirinin Sovyetler Birliği dönemindeki gür sesli isimlerinden olur. Diğer dram eserlerinde olduğu gibi Samed Vurgun “Vaqif” adlı eserinde de “Sovyet tiyatrosu”nun siyasî ölçütlerine paralel olarak epik ve didaktik unsurlara ağırlık verir. Bu eser, etkisinde kaldığı XVIII. yy. şairi Molla Penah Vakıf’ın kimliğinde yarattığı halk kahramanını, sosyalist-realizm akımı çerçevesinde, coşkulu bir üslupla kaleme aldığı tarihi bir dramdır. Samed Vurgun, “Vaqif” dramını kaleme alırken yarattığı tarihî ve hayalî pek çok karakter üzerinden Azerbaycan’ın milli değerlerine de değinir. Bu makalede Molla Penah Vakıf’ın Samed Vurgun üzerindeki etkileri ve bunun yanı sıra Vurgun’un Molla Penah Vakıf başta olmak üzere pek çok tarihi kimlikte kurmaca gerçeklik üzerinden yansıtmaya çalıştığı vatan yani Azerbaycan sevgisi ele alınmış ve Samed Vurgun’un “Vaqif” piyesinde tarihî olayları, olduğu gibi vermekten çok, edebî tahayyülün bir sonucu olarak istediği gibi işlediği ve bu süreçte devrin siyasi konjonktürünün sanatçı üzerinde etkili olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır. Eserin farklı basımları ve eser hakkında daha önce ortaya konan çalışmalar incelenmiş; kanıtlar üzerinden sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
Kuzey Azerbaycan, XIX yüzyılda Rusya aracılığıyla Batı ile temasa geçmeye başlamıştır. Bu dönemd... more Kuzey Azerbaycan, XIX yüzyılda Rusya aracılığıyla Batı ile temasa geçmeye başlamıştır. Bu dönemde Azerbaycanlı sanatçılar üzerinde demokrasi ve özgürlük gibi kavramlar etkili olmaya başlamıştır. Batılılaşma sürecinde Azerbaycanlı sanatçılar arasında çeşitli fikir ayrılıkları görülse de Modern Azerbaycan Edebiyatı, XIX. yüzyılın ikinci yarısından sonra Rusya etkisiyle başlamıştır.
XX. yüzyılda Rusya’da pek çok siyasi olay yaşanmış, bunların Azerbaycan edebiyatına da yansımaları olmuştur. 1905’ten sonra çeşitli kollardan gelişimi sürdüren Azerbaycan edebiyatı, 1920’den sonra Sovyetler Birliği hâkimiyetine girmiş ve bu dönemde belirli kalıplarla da olsa edebî edebi çalışmalarını sürdürebilmiştir.
Azerbaycan Sovyet Dönemi edebiyatının en etkili isimlerinden biri olan Samed Vurgun, hayatı boyunca pek çok temada eserler vermiştir. Bir şair olarak Samed Vurgun, eserleriyle Azerbaycan halkını derinden etkilemiş, aynı zamanda Sovyet Dönemi Azerbaycan şiirinin 1950’lere dek en güçlü temsilcilerinden biri haline gelmiştir.
Bu makalede Modern Azerbaycan Edebiyatında pek çok sanatçı tarafından önemli bir sorun olarak değerlendirilen kadın algısı, XIX. yüzyılın ikinci yarısından, XX. yüzyılın ikinci yarısına dek genel hatlarıyla ele alınmıştır. Sovyet Dönemi Azerbaycan Edebiyatı’ndaki kadın algısı bölümü, dönemin güçlü şairi Samed Vurgun’un penceresinden incelenmiştir.
XX. yüzyılın ilk yarısında, Azerbaycan edebiyatında en çok tanınan şairlerden biri olan Samed Vur... more XX. yüzyılın ilk yarısında, Azerbaycan edebiyatında en çok tanınan şairlerden biri olan Samed Vurgun, sanat hayatı boyunca Sovyetler Birliği döneminin siyasi koşulları çerçevesinde pek çok eser verir. 1920’li yılların sonuna kadar Azerbaycan romantik edebî ekolünden ve Türkiye sahası edebiyatından etkilenen Samed Vurgun, 1930’lu yıllarda sosyalist-realizm akımı içinde eserler vermeye başlar.
Azerbaycan sahasının en önemli şairlerinden olan Samed Vurgun, bazı incelemecilere göre döneminde sosyalizme arka çıkmakla birlikte millî benliğini kaybetmeden edebi faaliyetlerini sürdürebilmiş; bazılarına göre ise Sovyet Komünizmine inanan Marksist bir şair olmuştur. Bu çalışmada siyasî dönemlere göre araştırmacıların, hakkında farklı fikirler beyan ettiği Samed Vurgun’un, (Türkiye sahası) Türk edebiyatından ne denli etkilendiği ortaya konacak ve onun Türk edebiyatıyla ilişkisi irdelenecektir.
XX. yüzyıl Azerbaycan Muhaceret edebiyatı şairlerinden biri olan
Alazan Baycan, 1933’te Sovyetler... more XX. yüzyıl Azerbaycan Muhaceret edebiyatı şairlerinden biri olan Alazan Baycan, 1933’te Sovyetler Birliği’ndeki siyasî baskılar nedeniyle tıp eğitimini yarım bırakıp ülkesi Azerbaycan’ı terk etmek durumunda kalmış; önce İran’a, kısa bir süre sonra da Türkiye’ye gitmiştir. Türkiye’deki tıp eğitimini tamamladıktan kısa bir süre sonra Almanya’ya göçen Alazan Baycan, 1943’te Berlin Üniversitesi’nde çalışmaya başlamış; bir yandan da edebî faaliyetlerini sürdürmüştür.
Azerbaycanlı diğer muhacir şairler gibi, Alazan Baycan da ana vatanından ayrı yaşamak durumunda kalmış ve bu ayrılık temasını şiirlerinde geniş bir şekilde işlemiştir. Muhacir bir şair olarak yaşamı hakkında çok fazla bilginin henüz mevcut olmadığı Baycan, şiirlerinde dünyaya bakış açısını ve felsefesini açıkça yansıtmıştır. Daha çok toplumsal temalarda şiirler yazan şair, iki şiir kitabı yayımlamıştır. Bunlardan “Gönül Sazından” kitabı 1983 yılında; “Dağ Çiçekleri” adlı kitabı ise 1987 yılında Ankara’da yayımlanmıştır. Kitapta bulunan şiirlerde hem Azerbaycan, hem Türkiye Türkçesi özellikleri görülmektedir.
Bu çalışmada Alazan Baycan’ın Azerbaycan Muhaceret edebiyatındaki yeri irdelenerek şiirlerinde yer verdiği bağımsızlık arzusu, ana vatan özlemi ve özellikle ana diline olan düşkünlüğü gibi temalar üzerinden hem üslup özellikleri, hem de mücadelesini verdiği dünya görüşü ele alınmıştır. Şairin dünyasındaki sosyal ve siyasi gelişmelerin eserlerine olan yansımalarını ortaya koyabilmek için, şiirleri sosyolojik ve tarihî boyutları ile değerlendirilmiştir. Dolayısıyla Baycan’ın sanat anlayışı edebiyat – toplum ilişkisi içinde değerlendirilmiştir.
I. Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Sempozyumu, 2017
Bolşeviklerin 1920’de Bakü’ye girmesiyle Azerbaycan da komünist rejim altına girmiştir. Dolayısıy... more Bolşeviklerin 1920’de Bakü’ye girmesiyle Azerbaycan da komünist rejim altına girmiştir. Dolayısıyla 1920’den sonra Azerbaycan’da yavaş yavaş kendisini hissettirmeye başlayan Sovyet döneminin siyasi koşulları, sanatçıların edebî faaliyetlerinde de görülmüş; hatta devrim önceside eserler vermeye başlamış bazı sanatçıları edebî faaliyetlerinde tavır değişikliğine zorlamıştır. Şiir, hikâye, tiyatro ve edebiyata ikişkin makaleler de kaleme alan Cabbarlı, Azerbaycan edebiyatında romantik ekolün önemli sanatçılarından biridir. 1915 -1934 yılları arasında aktif olarak edebî faaliyetlerini sürdürmüş üretken bir dramaturgdur. Özellikle Bakü’de “Gənc Tamaşaçılar Teatrı” (1930) ve Gence’de “Dövlət Dram Teatrı”(1932)nın kurulmasıyla Azerbaycan’da tiyatro faaliyetlerinin hızla arttığı bu dönemde, Cafer Cabbarlı Azerbaycan tiyatrosunun en önemli isimlerden biri olmuştur. “Od Gəlini”, “Sevil”, “Almaz”, “1905-ci ildə”, “Yaşar” ve “Dönüş” gibi piyesleri, bu dönmede yazılmış dikkate değer piyesleridir. Bu incelemede Sovyet ihtilalinin Azerbaycan edebiyat dünyasına olan etkileri ve buna paralel olarak, Azerbaycan millî dramaturgu Cafer Cabbarlı’nın ilk dönem piyesleri ile 1928’den ölümüne dek yazdığı piyeslerindeki tavır değişiklikleri irdelenecektir. İçtimai ve siyasi konjonktür esas alındığından incelemede sosyolojik ve tarihsel bir eleştiri söz konusudur.
Uploads
Some of his dramas were published in little books or journals when he was alive, some of them posthumously for the first time in "Əsərləri" in Baku, in 1964. Two of his dramas published in this book are in verse, and the other four dramas are in prose. "Sevgilər" and "Maral" are verse dramas.
This examination is a stylistic analysis of Ordubadi's poetic drama "Sevgilər". The intrinsic approach has been taken as the basis for this analysis. According to the available data, none of his dramas have ever been examined in terms of stylistics. So, the analysis based on some stylistic devices has aimed to show what sort of personal style Ordubadi tried to use to reach his audience or reader. This examination will provide the readers/audience with some concrete examples with reference to how Ordubadi deliberately used stylistic devices in the drama.
writers in the modernization period of Azerbaijani literature. He created a literary movement with his
magazine “Molla Nasraddin” ( ملانصرالدین ) during the modernization process of Azerbaijani literature. He also
gained a widespread reputation as the founder of the magazine, in a wide range of areas where Turkish and
Muslim peoples lived. Mirza Jalil, except for “Molla Nasraddin”, wrote for some newspapers like “Kaspi”,
“Şərqi-rus” (Eastern-Russian) and “Yeni Yol” (New Way). Mirza Jalil was ahead of his time with what he
did in Azerbaijani society. He was a writer who questioned and criticized social and political issues in his
works. So he sometimes experienced unpleasant and difficult times because of his works. He was rather an
intellectual who wrote for society than a literary man who wrote only for art. So since Mirza Jalil was very
keen on social improvement the facts of the society he lived in had an important place in his literary works.
His works can be classified in two periods: The Tsarist period and The Soviet period. In this article, the
dramas of Mirza Jalil have been treated in terms of the moral codes in his society, Azerbaijan. Mirza Jalil
was one of the most important figures who criticized traditional morality in Azerbaijan. In this article,
sociological and historical criticism have been taken into account. The facts about Mirza Jalil’s life and social
situations of his time were examined and the context in which he wrote has been considered and evaluated.
Uzeyir Hajibeyov had two main standings: One is intellectual and the other one is artistic. His intellectual standing may be considered as the continuation of the modern enlightenment movement in XIX. century, which began with M. F. Akhundzade. By the time he was writing mostly between 1905-1917, he often criticised some traditional taboo moralities, that prevented the modernization of Azerbaijani society and he always supported the union and collaboration of the people in Azerbaijan and Caucasus for their happiness, with the sense of tolerance and charity. His artistic standing was that he was trying to reach all people by using the traditional Azerbijani folkloric figures and musical instruments. He used to try to focus on his art works and tring to remain out of the political conflicts of the outer world as he was working on his art. Though he composed some works like Koroğlu, that Soviet ideolgy appreciated, he mainly stayed out of politics accusations and conflicts against the previous period of Azerbaijan.
In this paper, the sense of leniency of Hajibeyov was treated. And his works were used for that. The restriction cretaria of this examination is that Hajibeyov’s literary and artistic works were examined, except for his operas. This examination has been mainly based on his critical newspaper articles, think pieces, critical stories and some other theater plays, mainly written in the form of prose. Almost all judgements relating to the sense of leniency and tolerance of Hajibeyov in the article, were based on his works and the memories of his students. So the judgements, should be considered as fallible inferences, depending on historical sourses.
Tarihte Şuşa işgalinin ele alındığı bu povest, Elçin Efendiyev’in kaleminden okuyucuların dikkatine sunulmuştur. Povestte dış dünyadaki birtakım tarihî bilgilerin bilinmesi, ele alınan konunun daha iyi anlamlandırılması açısından önem taşıyabilir. Bununla beraber söz konusu metin, bir tarihî belge olarak değil; yazarın tarihî olaylardan yola çıkmak suretiyle kendi kurgusunu yarattığı edebî bir eser olarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda makalede tarihî ve sosyolojik eleştiri yöntemi kullanılsa da metinin her şeye rağmen bir kurgu olduğu esası temel alınmıştır.
Azerbaycan edebiyatında 1941-1945 yılları arasındaki dönem, tam anlamıyla bir “savaş edebiyatı” portresi çizer. Bu yıllarda Azerbaycan’da edebî faaliyetleriyle en çok tanınan sanatçılardan biri Samed Vurgun’dur. Şiir, poema ve piyesleri yanında dönemin matbuatında da birçok fikir yazısı kaleme almıştır. Romantik bir üslupla yazan sanatçının eserleri, savaş döneminin sosyal ve siyasi konjonktürünün karbon kâğıdı gibidir. Bu çalışmada İkinci Dünya Savaşı’nın Samed Vurgun’un eserlerindeki etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Tarihsel ve sosyolojik eleştiri yöntemlerinin esas alındığı çalışmada, dönemin sosyal ve siyasi koşulları dâhilinde Samed Vurgun cephesinden savaşın edebiyata yansıyan izleri tartışılmıştır.
Bu incelemede çocuk edebiyatı şairi olarak İlyas Tapdık’ın eserlerindeki halk edebiyatı ürünlerinden ne denli etkilendiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca hangi eserlerinde ne gibi folklorik motifler kullanmış olduğu ve çocuk edebiyatında bunlara niçin müracaat ettiği ortaya konulmuştur. Araştırmada tarihsel araştırma metoduyla, şairin etkisinde kaldığı dönemin diğer sanatçılarının eserleri de dikkate alınmıştır. Bu çerçevede İlyas Tapdık’ın günümüz Azerbaycan çocuk edebiyatı açısından da önemi tartışılmıştır.
Bu çalışmada şairin beş ayrı mektuptan oluşturduğu poeması, fenomenolojik açıdan incelenmiştir. Bu kuramla sanatçının sosyal çevresinin ve biyografisinin dışında metnin düşünsel özüne inilmesi çıkış noktasını oluşturmaktadır. Poemada Hadi'nin tasvir ettiği içtimaî yaşamın, ya da nesnenin özüne inilmesi, fenomenolojik bir indirgemeyle gerçekleştirilecektir. Bu vesileyle metinden dönemin en önemli şairlerinden Hadi'nin, insanlığa ilişkin deneyimlerinin düşünsel özünün ortaya konulması amaçlanmaktadır.
Azerbaycan Türklerinin 1941-1945 yılları arasında “Büyük Vatan Muharebesi” olarak adlandırdıkları dönem, toplumsal sorunların ve siyasî ideolojilerin edebî eserlerde tezahür ettiği yıllarıdır. 1943’te yazılan İlyas Efendiyev’in “İntizar” adlı eseri, toplum hayatının edebî eserlere olan yansımasının bir örneğidir.
Toplumsal gerçekçilik penceresinden kaleme alınan “İntizar” adlı piyes, muhabere dönemi Azerbaycan’ının arka cephedeki yaşantılarına Sovyet edebiyatı anlayışıyla yer verir. Bu makalede dönemin eserdeki sosyolojik yansımaları, aynı dönemde verilmiş diğer edebî türlerle örneklendirilerek edebiyat - toplum etkileşimi bağlamında ele alınacaktır.
Diğer dram eserlerinde olduğu gibi Samed Vurgun “Vaqif” adlı eserinde de “Sovyet tiyatrosu”nun siyasî ölçütlerine paralel olarak epik ve didaktik unsurlara ağırlık verir. Bu eser, etkisinde kaldığı XVIII. yy. şairi Molla Penah Vakıf’ın kimliğinde yarattığı halk kahramanını, sosyalist-realizm akımı çerçevesinde, coşkulu bir üslupla kaleme aldığı tarihi bir dramdır.
Samed Vurgun, “Vaqif” dramını kaleme alırken yarattığı tarihî ve hayalî pek çok karakter üzerinden Azerbaycan’ın milli değerlerine de değinir.
Bu makalede Molla Penah Vakıf’ın Samed Vurgun üzerindeki etkileri ve bunun yanı sıra Vurgun’un Molla Penah Vakıf başta olmak üzere pek çok tarihi kimlikte kurmaca gerçeklik üzerinden yansıtmaya çalıştığı vatan yani Azerbaycan sevgisi ele alınmış ve Samed Vurgun’un “Vaqif” piyesinde tarihî olayları, olduğu gibi vermekten çok, edebî tahayyülün bir sonucu olarak istediği gibi işlediği ve bu süreçte devrin siyasi konjonktürünün sanatçı üzerinde etkili olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır. Eserin farklı basımları ve eser hakkında daha önce ortaya konan çalışmalar incelenmiş; kanıtlar üzerinden sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
XX. yüzyılda Rusya’da pek çok siyasi olay yaşanmış, bunların Azerbaycan edebiyatına da yansımaları olmuştur. 1905’ten sonra çeşitli kollardan gelişimi sürdüren Azerbaycan edebiyatı, 1920’den sonra Sovyetler Birliği hâkimiyetine girmiş ve bu dönemde belirli kalıplarla da olsa edebî edebi çalışmalarını sürdürebilmiştir.
Azerbaycan Sovyet Dönemi edebiyatının en etkili isimlerinden biri olan Samed Vurgun, hayatı boyunca pek çok temada eserler vermiştir. Bir şair olarak Samed Vurgun, eserleriyle Azerbaycan halkını derinden etkilemiş, aynı zamanda Sovyet Dönemi Azerbaycan şiirinin 1950’lere dek en güçlü temsilcilerinden biri haline gelmiştir.
Bu makalede Modern Azerbaycan Edebiyatında pek çok sanatçı tarafından önemli bir sorun olarak değerlendirilen kadın algısı, XIX. yüzyılın ikinci yarısından, XX. yüzyılın ikinci yarısına dek genel hatlarıyla ele alınmıştır. Sovyet Dönemi Azerbaycan Edebiyatı’ndaki kadın algısı bölümü, dönemin güçlü şairi Samed Vurgun’un penceresinden incelenmiştir.
Azerbaycan sahasının en önemli şairlerinden olan Samed Vurgun, bazı incelemecilere göre döneminde sosyalizme arka çıkmakla birlikte millî benliğini kaybetmeden edebi faaliyetlerini sürdürebilmiş; bazılarına göre ise Sovyet Komünizmine inanan Marksist bir şair olmuştur. Bu çalışmada siyasî dönemlere göre araştırmacıların, hakkında farklı fikirler beyan ettiği Samed Vurgun’un, (Türkiye sahası) Türk edebiyatından ne denli etkilendiği ortaya konacak ve onun Türk edebiyatıyla ilişkisi irdelenecektir.
Alazan Baycan, 1933’te Sovyetler Birliği’ndeki siyasî baskılar nedeniyle
tıp eğitimini yarım bırakıp ülkesi Azerbaycan’ı terk etmek durumunda
kalmış; önce İran’a, kısa bir süre sonra da Türkiye’ye gitmiştir.
Türkiye’deki tıp eğitimini tamamladıktan kısa bir süre sonra Almanya’ya
göçen Alazan Baycan, 1943’te Berlin Üniversitesi’nde çalışmaya
başlamış; bir yandan da edebî faaliyetlerini sürdürmüştür.
Azerbaycanlı diğer muhacir şairler gibi, Alazan Baycan da ana
vatanından ayrı yaşamak durumunda kalmış ve bu ayrılık temasını
şiirlerinde geniş bir şekilde işlemiştir. Muhacir bir şair olarak yaşamı
hakkında çok fazla bilginin henüz mevcut olmadığı Baycan, şiirlerinde
dünyaya bakış açısını ve felsefesini açıkça yansıtmıştır. Daha çok
toplumsal temalarda şiirler yazan şair, iki şiir kitabı yayımlamıştır.
Bunlardan “Gönül Sazından” kitabı 1983 yılında; “Dağ Çiçekleri” adlı
kitabı ise 1987 yılında Ankara’da yayımlanmıştır. Kitapta bulunan
şiirlerde hem Azerbaycan, hem Türkiye Türkçesi özellikleri
görülmektedir.
Bu çalışmada Alazan Baycan’ın Azerbaycan Muhaceret
edebiyatındaki yeri irdelenerek şiirlerinde yer verdiği bağımsızlık arzusu,
ana vatan özlemi ve özellikle ana diline olan düşkünlüğü gibi temalar
üzerinden hem üslup özellikleri, hem de mücadelesini verdiği dünya
görüşü ele alınmıştır. Şairin dünyasındaki sosyal ve siyasi gelişmelerin
eserlerine olan yansımalarını ortaya koyabilmek için, şiirleri sosyolojik ve
tarihî boyutları ile değerlendirilmiştir. Dolayısıyla Baycan’ın sanat
anlayışı edebiyat – toplum ilişkisi içinde değerlendirilmiştir.
tavır değişiklikleri irdelenecektir. İçtimai ve siyasi konjonktür esas alındığından incelemede sosyolojik ve tarihsel bir eleştiri söz konusudur.
Some of his dramas were published in little books or journals when he was alive, some of them posthumously for the first time in "Əsərləri" in Baku, in 1964. Two of his dramas published in this book are in verse, and the other four dramas are in prose. "Sevgilər" and "Maral" are verse dramas.
This examination is a stylistic analysis of Ordubadi's poetic drama "Sevgilər". The intrinsic approach has been taken as the basis for this analysis. According to the available data, none of his dramas have ever been examined in terms of stylistics. So, the analysis based on some stylistic devices has aimed to show what sort of personal style Ordubadi tried to use to reach his audience or reader. This examination will provide the readers/audience with some concrete examples with reference to how Ordubadi deliberately used stylistic devices in the drama.
writers in the modernization period of Azerbaijani literature. He created a literary movement with his
magazine “Molla Nasraddin” ( ملانصرالدین ) during the modernization process of Azerbaijani literature. He also
gained a widespread reputation as the founder of the magazine, in a wide range of areas where Turkish and
Muslim peoples lived. Mirza Jalil, except for “Molla Nasraddin”, wrote for some newspapers like “Kaspi”,
“Şərqi-rus” (Eastern-Russian) and “Yeni Yol” (New Way). Mirza Jalil was ahead of his time with what he
did in Azerbaijani society. He was a writer who questioned and criticized social and political issues in his
works. So he sometimes experienced unpleasant and difficult times because of his works. He was rather an
intellectual who wrote for society than a literary man who wrote only for art. So since Mirza Jalil was very
keen on social improvement the facts of the society he lived in had an important place in his literary works.
His works can be classified in two periods: The Tsarist period and The Soviet period. In this article, the
dramas of Mirza Jalil have been treated in terms of the moral codes in his society, Azerbaijan. Mirza Jalil
was one of the most important figures who criticized traditional morality in Azerbaijan. In this article,
sociological and historical criticism have been taken into account. The facts about Mirza Jalil’s life and social
situations of his time were examined and the context in which he wrote has been considered and evaluated.
Uzeyir Hajibeyov had two main standings: One is intellectual and the other one is artistic. His intellectual standing may be considered as the continuation of the modern enlightenment movement in XIX. century, which began with M. F. Akhundzade. By the time he was writing mostly between 1905-1917, he often criticised some traditional taboo moralities, that prevented the modernization of Azerbaijani society and he always supported the union and collaboration of the people in Azerbaijan and Caucasus for their happiness, with the sense of tolerance and charity. His artistic standing was that he was trying to reach all people by using the traditional Azerbijani folkloric figures and musical instruments. He used to try to focus on his art works and tring to remain out of the political conflicts of the outer world as he was working on his art. Though he composed some works like Koroğlu, that Soviet ideolgy appreciated, he mainly stayed out of politics accusations and conflicts against the previous period of Azerbaijan.
In this paper, the sense of leniency of Hajibeyov was treated. And his works were used for that. The restriction cretaria of this examination is that Hajibeyov’s literary and artistic works were examined, except for his operas. This examination has been mainly based on his critical newspaper articles, think pieces, critical stories and some other theater plays, mainly written in the form of prose. Almost all judgements relating to the sense of leniency and tolerance of Hajibeyov in the article, were based on his works and the memories of his students. So the judgements, should be considered as fallible inferences, depending on historical sourses.
Tarihte Şuşa işgalinin ele alındığı bu povest, Elçin Efendiyev’in kaleminden okuyucuların dikkatine sunulmuştur. Povestte dış dünyadaki birtakım tarihî bilgilerin bilinmesi, ele alınan konunun daha iyi anlamlandırılması açısından önem taşıyabilir. Bununla beraber söz konusu metin, bir tarihî belge olarak değil; yazarın tarihî olaylardan yola çıkmak suretiyle kendi kurgusunu yarattığı edebî bir eser olarak değerlendirilmiştir. Bu bağlamda makalede tarihî ve sosyolojik eleştiri yöntemi kullanılsa da metinin her şeye rağmen bir kurgu olduğu esası temel alınmıştır.
Azerbaycan edebiyatında 1941-1945 yılları arasındaki dönem, tam anlamıyla bir “savaş edebiyatı” portresi çizer. Bu yıllarda Azerbaycan’da edebî faaliyetleriyle en çok tanınan sanatçılardan biri Samed Vurgun’dur. Şiir, poema ve piyesleri yanında dönemin matbuatında da birçok fikir yazısı kaleme almıştır. Romantik bir üslupla yazan sanatçının eserleri, savaş döneminin sosyal ve siyasi konjonktürünün karbon kâğıdı gibidir. Bu çalışmada İkinci Dünya Savaşı’nın Samed Vurgun’un eserlerindeki etkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Tarihsel ve sosyolojik eleştiri yöntemlerinin esas alındığı çalışmada, dönemin sosyal ve siyasi koşulları dâhilinde Samed Vurgun cephesinden savaşın edebiyata yansıyan izleri tartışılmıştır.
Bu incelemede çocuk edebiyatı şairi olarak İlyas Tapdık’ın eserlerindeki halk edebiyatı ürünlerinden ne denli etkilendiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca hangi eserlerinde ne gibi folklorik motifler kullanmış olduğu ve çocuk edebiyatında bunlara niçin müracaat ettiği ortaya konulmuştur. Araştırmada tarihsel araştırma metoduyla, şairin etkisinde kaldığı dönemin diğer sanatçılarının eserleri de dikkate alınmıştır. Bu çerçevede İlyas Tapdık’ın günümüz Azerbaycan çocuk edebiyatı açısından da önemi tartışılmıştır.
Bu çalışmada şairin beş ayrı mektuptan oluşturduğu poeması, fenomenolojik açıdan incelenmiştir. Bu kuramla sanatçının sosyal çevresinin ve biyografisinin dışında metnin düşünsel özüne inilmesi çıkış noktasını oluşturmaktadır. Poemada Hadi'nin tasvir ettiği içtimaî yaşamın, ya da nesnenin özüne inilmesi, fenomenolojik bir indirgemeyle gerçekleştirilecektir. Bu vesileyle metinden dönemin en önemli şairlerinden Hadi'nin, insanlığa ilişkin deneyimlerinin düşünsel özünün ortaya konulması amaçlanmaktadır.
Azerbaycan Türklerinin 1941-1945 yılları arasında “Büyük Vatan Muharebesi” olarak adlandırdıkları dönem, toplumsal sorunların ve siyasî ideolojilerin edebî eserlerde tezahür ettiği yıllarıdır. 1943’te yazılan İlyas Efendiyev’in “İntizar” adlı eseri, toplum hayatının edebî eserlere olan yansımasının bir örneğidir.
Toplumsal gerçekçilik penceresinden kaleme alınan “İntizar” adlı piyes, muhabere dönemi Azerbaycan’ının arka cephedeki yaşantılarına Sovyet edebiyatı anlayışıyla yer verir. Bu makalede dönemin eserdeki sosyolojik yansımaları, aynı dönemde verilmiş diğer edebî türlerle örneklendirilerek edebiyat - toplum etkileşimi bağlamında ele alınacaktır.
Diğer dram eserlerinde olduğu gibi Samed Vurgun “Vaqif” adlı eserinde de “Sovyet tiyatrosu”nun siyasî ölçütlerine paralel olarak epik ve didaktik unsurlara ağırlık verir. Bu eser, etkisinde kaldığı XVIII. yy. şairi Molla Penah Vakıf’ın kimliğinde yarattığı halk kahramanını, sosyalist-realizm akımı çerçevesinde, coşkulu bir üslupla kaleme aldığı tarihi bir dramdır.
Samed Vurgun, “Vaqif” dramını kaleme alırken yarattığı tarihî ve hayalî pek çok karakter üzerinden Azerbaycan’ın milli değerlerine de değinir.
Bu makalede Molla Penah Vakıf’ın Samed Vurgun üzerindeki etkileri ve bunun yanı sıra Vurgun’un Molla Penah Vakıf başta olmak üzere pek çok tarihi kimlikte kurmaca gerçeklik üzerinden yansıtmaya çalıştığı vatan yani Azerbaycan sevgisi ele alınmış ve Samed Vurgun’un “Vaqif” piyesinde tarihî olayları, olduğu gibi vermekten çok, edebî tahayyülün bir sonucu olarak istediği gibi işlediği ve bu süreçte devrin siyasi konjonktürünün sanatçı üzerinde etkili olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır. Eserin farklı basımları ve eser hakkında daha önce ortaya konan çalışmalar incelenmiş; kanıtlar üzerinden sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.
XX. yüzyılda Rusya’da pek çok siyasi olay yaşanmış, bunların Azerbaycan edebiyatına da yansımaları olmuştur. 1905’ten sonra çeşitli kollardan gelişimi sürdüren Azerbaycan edebiyatı, 1920’den sonra Sovyetler Birliği hâkimiyetine girmiş ve bu dönemde belirli kalıplarla da olsa edebî edebi çalışmalarını sürdürebilmiştir.
Azerbaycan Sovyet Dönemi edebiyatının en etkili isimlerinden biri olan Samed Vurgun, hayatı boyunca pek çok temada eserler vermiştir. Bir şair olarak Samed Vurgun, eserleriyle Azerbaycan halkını derinden etkilemiş, aynı zamanda Sovyet Dönemi Azerbaycan şiirinin 1950’lere dek en güçlü temsilcilerinden biri haline gelmiştir.
Bu makalede Modern Azerbaycan Edebiyatında pek çok sanatçı tarafından önemli bir sorun olarak değerlendirilen kadın algısı, XIX. yüzyılın ikinci yarısından, XX. yüzyılın ikinci yarısına dek genel hatlarıyla ele alınmıştır. Sovyet Dönemi Azerbaycan Edebiyatı’ndaki kadın algısı bölümü, dönemin güçlü şairi Samed Vurgun’un penceresinden incelenmiştir.
Azerbaycan sahasının en önemli şairlerinden olan Samed Vurgun, bazı incelemecilere göre döneminde sosyalizme arka çıkmakla birlikte millî benliğini kaybetmeden edebi faaliyetlerini sürdürebilmiş; bazılarına göre ise Sovyet Komünizmine inanan Marksist bir şair olmuştur. Bu çalışmada siyasî dönemlere göre araştırmacıların, hakkında farklı fikirler beyan ettiği Samed Vurgun’un, (Türkiye sahası) Türk edebiyatından ne denli etkilendiği ortaya konacak ve onun Türk edebiyatıyla ilişkisi irdelenecektir.
Alazan Baycan, 1933’te Sovyetler Birliği’ndeki siyasî baskılar nedeniyle
tıp eğitimini yarım bırakıp ülkesi Azerbaycan’ı terk etmek durumunda
kalmış; önce İran’a, kısa bir süre sonra da Türkiye’ye gitmiştir.
Türkiye’deki tıp eğitimini tamamladıktan kısa bir süre sonra Almanya’ya
göçen Alazan Baycan, 1943’te Berlin Üniversitesi’nde çalışmaya
başlamış; bir yandan da edebî faaliyetlerini sürdürmüştür.
Azerbaycanlı diğer muhacir şairler gibi, Alazan Baycan da ana
vatanından ayrı yaşamak durumunda kalmış ve bu ayrılık temasını
şiirlerinde geniş bir şekilde işlemiştir. Muhacir bir şair olarak yaşamı
hakkında çok fazla bilginin henüz mevcut olmadığı Baycan, şiirlerinde
dünyaya bakış açısını ve felsefesini açıkça yansıtmıştır. Daha çok
toplumsal temalarda şiirler yazan şair, iki şiir kitabı yayımlamıştır.
Bunlardan “Gönül Sazından” kitabı 1983 yılında; “Dağ Çiçekleri” adlı
kitabı ise 1987 yılında Ankara’da yayımlanmıştır. Kitapta bulunan
şiirlerde hem Azerbaycan, hem Türkiye Türkçesi özellikleri
görülmektedir.
Bu çalışmada Alazan Baycan’ın Azerbaycan Muhaceret
edebiyatındaki yeri irdelenerek şiirlerinde yer verdiği bağımsızlık arzusu,
ana vatan özlemi ve özellikle ana diline olan düşkünlüğü gibi temalar
üzerinden hem üslup özellikleri, hem de mücadelesini verdiği dünya
görüşü ele alınmıştır. Şairin dünyasındaki sosyal ve siyasi gelişmelerin
eserlerine olan yansımalarını ortaya koyabilmek için, şiirleri sosyolojik ve
tarihî boyutları ile değerlendirilmiştir. Dolayısıyla Baycan’ın sanat
anlayışı edebiyat – toplum ilişkisi içinde değerlendirilmiştir.
tavır değişiklikleri irdelenecektir. İçtimai ve siyasi konjonktür esas alındığından incelemede sosyolojik ve tarihsel bir eleştiri söz konusudur.