سول کریپکی
سال کریپکی | |
---|---|
زادهٔ | ۱۳ نوامبر ۱۹۴۰ |
درگذشت | ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲ |
محل تحصیل | دانشگاه هاروارد (BA, 1962) |
جوایز | Rolf Schock Prizes in Logic and Philosophy (2001) |
دوره | فلسفه معاصر |
حیطه | فلسفه غربی |
مکتب | فلسفه تحلیلی |
محل کار | دانشگاه پرینستون دانشگاه شهری نیویورک |
علایق اصلی | منطق (به ویژه منطق موجهات) فلسفه زبان متافیزیک نظریه مجموعهها معرفتشناسی فلسفه ذهن History of analytic philosophy |
ایدههای چشمگیر | Kripke–Platek set theory Causal theory of reference ویتگنشتاین و قواعد و زبان خصوصی Admissible ordinal Kripke structure نشانگر صلب A posteriori necessity Kripke semantics |
تأثیرگرفته از
| |
تأثیرگذار بر
|
سال آرون کریپکی (به انگلیسی: Saul Aaron Kripke)، فیلسوف و منطقدانِ آمریکایی و زاده ۱۳ نوامبرِ ۱۹۴۰، درگذشته ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۲ میباشد. از سالِ ۱۹۶۰ که نخستین مقالههایاش را منتشر کرد تا به امروز، تأثیرِ بسیار ژرفی در منطقِ ریاضی، فلسفهٔ زبان، فلسفه ریاضی، متافیزیک، معرفتشناسی و نظریهٔ مجموعهها داشتهاست. بخشِ عمدهای از اثرهایِ او، یا هیچگاه منتشر نشدهاند، یا به صورتِ نوارهایِ سخنرانی و نسخههایِ دستنویس، به صورتِ خصوصی و محدود منتشر شدهاند. کریپکی در سالِ ۲۰۰۱، برندهٔ جایزهٔ شوک پرایز در فلسفه و منطق شد و در نظرسنجیای که به تازگی بینِ فیلسوفان انجام شدهاست، به عنوانِ یکی از ۱۰ فیلسوفِ برتر دو سدهٔ گذشته انتخاب شدهاست.[۱]
کریپکی زمانی که هنوز نوجوان بود، کارهای تأثیرگذاری در منطق و به خصوص معناشناسی منطقِ موجهات، منتشر کرد. در حالیکه برایِ یک فیلسوفِ حرفهای، بسیار غیرمعمول به نظر میرسد، تنها مدرکِ او، مدرکِ کارشناسیِ ریاضی از دانشگاهِ هاروارد است. کارهایِ او تأثیر عمیقی بر فلسفهٔ تحلیلی داشتهاست و یکی از مهمترینِ آنها، ارائهٔ معناشناسیای برایِ منطقِ موجهات است که این معناشناسی، شاملِ معرفیِ جهانهایِ ممکن، در چارچوبِ سیستمی است که اکنون با نامِ معناشناسی کریپکی شناخته میشود. یکی دیگر از سهمهایِ مهمِ او، استدلالی بود که نشان میداد، ضرورت، یک مفهومِ 'متافیزیکی' است و بنابراین باید آن را، از مفهومِ 'معرفتشناختیِ' پیشینی جدا کرد و بنابراین، میتوان حقیقتهایِ 'ضروری پسینی' داشت، مثلاً گزارهٔ "آب، همان H۲O است. او همچنین، در کتاب ویتگنشتاین و قواعد و زبان خصوصی، تفسیرِ معروفی از نوشتههایِ ویتگنشتاین ارائه میدهد که به کریپکنشتاین معروف است. معروفترین اثرِ او نامگذاری و ضرورت نام دارد.[۲]
جوایز و افتخارات
[ویرایش]برخی از جوایزی که سول کریپکی دریافت کرده عبارت است از:[۳][۴]
- بورس فولبرایت (۱۹۶۲)
- جایزه انجمن دانشگاه هاروارد (۱۹۶۳)
- دکترای افتخاری دانشگاه نبراسکا (۱۹۷۷)
- جایزه شاک در منطق (۲۰۰۱)
- جایزه آکادمی سلطنتی سوئد (۲۰۰۱)
منابع
[ویرایش]- ↑ برایان لیتر، وبلاگِ Leiter Reports: A Philosophy Blog، مقالهٔ So who *is* the most important philosopher of the past 200 years?
- ↑ مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Saul Kripke». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۷ آوریل ۲۰۱۲.
- ↑ دانشنامه بریتانیکا، بازدید ۱۳۹۶
- ↑ سایت دانشگاه استانفورد، بازدید ۱۳۹۶
- استادان دانشگاه پرینستون
- استادان دانشگاه یهودی اهل ایالات متحده آمریکا
- اعضای فرهنگستان اروپایی دانش و هنر
- اعضای فرهنگستان نروژی علوم طبیعی و انسانی
- اعضای مجمع فیلسوفان آمریکا
- افراد آمریکایی لیتوانیایی یهودیتبار
- افراد زنده
- تاریخنگاران فلسفه
- دانشآموختگان دانشگاه هاروارد
- دریافتکنندگان جایزه گوگنهایم
- زادگان ۱۹۴۰ (میلادی)
- شناختشناسان
- فیلسوفان اهل ایالات متحده آمریکا
- فیلسوفان اهل نبراسکا
- فیلسوفان اهل نیویورک (ایالت)
- فیلسوفان تاریخ
- فیلسوفان تحلیلی
- فیلسوفان ذهن
- فیلسوفان ریاضیات
- فیلسوفان زبان
- فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی)
- فیلسوفان سده ۲۰ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- فیلسوفان سده ۲۱ (میلادی)
- فیلسوفان سده ۲۱ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- فیلسوفان منطق
- فیلسوفان یهودی
- فیلسوفان یهودیت
- متافیزیکپژوهان
- مربیان
- مقالهنویسان سده ۲۰ (میلادی)
- مقالهنویسان سده ۲۱ (میلادی)
- منطقدانان
- منطقدانان اهل ایالات متحده آمریکا
- نویسندگان آمریکایی یهودیتبار
- نویسندگان اهل اوماها، نبراسکا
- نویسندگان غیر داستانی سده ۲۰ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- نویسندگان غیر داستانی سده ۲۱ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- نویسندگان مرد سده ۲۰ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- نویسندگان مرد سده ۲۱ (میلادی) اهل ایالات متحده آمریکا
- نویسندگان مرد غیر داستانی اهل ایالات متحده آمریکا
- نظریهپردازان مجموعه
- هستیشناسان
- یهودیان و یهودیت در اوماها، نبراسکا
- یهودیان آمریکایی سده ۲۰ (میلادی)
- یهودیان آمریکایی سده ۲۱ (میلادی)
- جستارنویسان مرد اهل ایالات متحده آمریکا
- پژوهشگران فلسفه اهل ایالات متحده آمریکا
- ریاضیدانان اهل نیویورک (ایالت)
- درگذشتگان ۲۰۲۲ (میلادی)
- درگذشتگان به علت سرطان لوزالمعده
- پژوهشگران فولبرایت