Bihurritu, zaintiratu edo zainbihurtugiltzadura baten lesio traumatikoa da: bat-bateko tortsioaren ondorioz gertatzen da, edo lotailuen erresistentzia gainditzen duen edozein trauma handiren ondorioz. Lotailuaren zuntzak urratzetik hasi, eta haiek erabat hausterainokoa izan daiteke. Giltzadura-gainazalek ez dute normalean beren arteko kontaktua galtzen, eta ez dago, beraz, lokadurarik. Mina eta, batzuetan, ekimosia ere agertzen dira, eta giltzadura handitu egiten da.[1] Ez da luxazioekin nahasi behar, hauek larriagoak dira eta.
3 gradutakoak izan daitezke
I. mailako bihurdurak: lotailuak luzatzen dira. Lesio arina da, luzatze apur batekin hobetu daitekeena.
II graduko bihurdurak: lotailuak partzialki urratuta daude. Baliteke benda bat edo igeltsu bat erabili behar izatea.
III graduko bihurrituak: lotailuak guztiz urratuta daude. Litekeena da lesio larri honengatik ebakuntza behar izatea. [2]
Eskumuturraren zaintiratuen arrazoirik ohikoena zartadurak dira, esku baten gainean erortzearen ondorioz, eusten duten lotailuen tentsioa edo haustura eragiten dutenak. Hala ere, bihurdurak maiztasun erlatiboarekin ere gertatzen dira objektu astun bati esku bakarra irekita eta altxatuta eusten saiatzean edo kirola egitean.
Belauneko zaintiratua artikulazioaren torsio-fenomeno bat da. Femurra, tibia eta peronearekin egonkortzea ahalbidetzen duten lotailuak luzatzea edo haustea dakar. Lotailu- eta menisko-lesioak oso ohikoak dira artikulazioan tentsio handia eragiten duten kiroletan, hala nola futbola, saskibaloia, tenisa, etab., baina erorketetatik, irristetatik eta behartutako mugimenduetatik ere gertatzen dira, oin bat lurrean itsatsita geratzen denean, belauna bihurritzen da, esaterako.
Kontu handiz ibili behar da belauneko bihurritu bat ebaluatzean, belauneko bihurridurak, batez ere kirolean gertatzen direnean, belauneko lesioak ekar ditzaketelako: rotulan lesio bat edo lotutako haustura bat eramatea.
Horregatik alerta seinaleei erreparatu beharko zaie, eta hauetako baten bat izanez gero, medikuarengana jo.
Min izugarria
Hanka lurrean ezin jarri
Arkulazioaren luxazioa
Hantura handia
Lehenengo 24 orduetatik aurrera sintomak txarrerantz joatea
Orkatilaren lotailu nagusiak albo-erdiko, alboko eta sindesmosizko lotailuak dira (aurreko eta atzeko tibiofibular eta hezur arteko lotailuak). Orkatila mobilizatzen duten muskuluak bi taldetan banatzen dira, oina dortsiflexatzen dutenak eta plantarflexioa sortzen dutenak. Hauek kaltetzean gertatuko da zaintiratua.
