CÉSAR: TEXTOS DE SELECTIVIDAD

1.- Sin dar tiempo al enemigo para reponerse, César se dirige con su ejército a
Novioduno
Postridie eius diei Caesar, priusquam se hostes ex terrore ac fuga reciperent, in

fines Suessionum, qui proximi Remis erant, exercitum duxit et, magno itinere confecto, ad

oppidum Noviodunum pervenit.

-Suessiones, -um: “los suesiones”.- Remi, -orum: “los remos” (nombre de un pueblo).-
Noviodunum, -i: “Novioduno”
2.- Los abundantes recursos del ejército de Afranio (Afranius –i)
Exercitus Afrani omnium rerum abundabat copia. Multum erat frumentum provisum

et convectum superioribus temporibus, multum ex omni provincia comportabatur; magna

copia pabuli suppetebat.

3.- Los dos bandos se preparan para el combate

In his operibus consiliisque biduum consumitur. Tertio die magna iam pars operis

Caesaris processerat. Illi hora circiter una legiones educunt aciemque sub castris

instruunt. Caesar ab opere legiones revocat.

4.- En tiempos de escasez, los soldados de César se alimentan como pueden

Non illi hordeum, non legumina recusabant; pecus vero magno in honore habebant.
Milites qui erant cum Valerio invenerunt genus radicis, quod admixtum lacte inopiam
levabat.
Valerius, -ii: “Valerio”
5.- Descripción de los britanos: modo de vida y aspecto.
Frumenta non serunt, sed lacte et carne vivunt pellibusque sunt vestiti. Omnes se
Britani vitro inficiunt, quod caeruleum efficit colorem, atque hoc aspectu horribiles sunt in
pugna.
-vitrum,- i: “glasto” (planta que usaban los britanos para teñir su piel de color azulado).
6.- Ante los ataques de los helvecios los heduos piden ayuda a César
Helvetii iam per angustias et fines Sequanorum suas copias traduxerant et in

Haeduorum fines pervenerant eorumque agros populabantur. Haedui legatos ad

Caesarem mittunt.

Helvetii, -iorum: “los helvecios” Sequani, -orum: “los sequanos” Haedui, -orum. “los
heduos”
7.- César se dirige a Dirraquio
Caesar, expugnato in itinere oppido Parthinorum in quo Pompeius praesidium
habebat, tertio die ad Pompeium pervenit iuxtaque eum castra posuit. Postero die,eductis

omnibus copiis, Dyrrachium profectus est.

-Parthini, -orum: “habitantes de Parto”.

8.- César coloca a una legión cerca de un punto casi equidistante entre los
campamentos
Planities erat magna et in ea tumulus satis grandis. Hic locus aequum fere spatium

a castris utriusque aberat. Legionem Caesar, quam equis devexerat, passibus ducentis ab

eo tumulo constituit.

9.- Tras informarse sobre la intención de sus soldados, César avanza con una
legión hacia la ciudad de Rímini y, tras encontrarse con sus tribunos, ordena a las
demás legiones que le sigan. También acude Lucio César
Cognita militum voluntate, Ariminum cum ea legione proficiscitur ibique tribunos

plebis, qui ad eum confugerant, convenit ; reliquas legiones ex hibernis evocat et subsequi

iubet. Eo Lucius Caesar adulescens venit, cuius pater Caesaris erat legatus.

1.convenit: con valor transitivo (traducción: “encuentra”)

2. Eo: adverbio (traducción: “allí”)

10.- Situación apurada de las tropas romanas y ayuda recibida

Nostri, cum undique premerentur, XLVI centurionibus amissis, deiecti sunt loco.

S e d intolerantius Gallos insequentes legio decima tardavit, quae pro subsidio paulo

aequore loco constiterat. Hanc rursus XIII legionis cohortes exceperunt, quae ex castris

minoribus eductae cum T. Sextio legato ceperant locum superiorem.

11.- Composición de las tropas de Aquilas

Haec constabant ex Gabinianis militibus, qui iam in consuetudinem Alexandrinae

vitae ac licentiae venerant et nomen disciplinamque populi Romani dedidicerant

uxoresque duxerant, ex quibus plerique liberos habebant.

12.- Descripción de los britanos y sus costumbres

Ex his omnibus sunt humanissimi qui Cantium incolunt (quae regio est maritima

omnis), neque multum a Gallica differunt consuetudine. Interiores frumenta non serunt,

sed lacte et carne vivunt pellibusque sunt vestiti.

1. Cantium, -ii: “Kent”

13.- Los enemigos se enfrentan a las tropas de César y, rechazados por la

caballería, se ocultan en los bosques
Caesar, noctu progressus milia passuum circiter XII, hostium copias conspicatus

est. Illi, equitatu atque essedis ad flumen progressi, ex loco superiore nostros prohibere et

proelium committere coeperunt. Repulsi ab equitatu, se in silvas abdiderunt, locum natura

munitum, quem iam ante praeparaverant.

14.- César se dirige a Roma y reúne al senado, declarando la legitimidad de sus

intenciones
 His rebus confectis, Caesar […] milites in proxima municipia deducit; ipse ad urbem

proficiscitur. Coacto senatu, iniurias inimicorum commemorat. Docet se nullum

extraordinarium honorem appetisse, sed exspectato legitimo tempore consulatus eo fuisse

contentum, quod omnibus civibus pateret.

15.- Labieno (Labienus, -i) marcha a Lutecia (Lutetia, -ae)

Labienus cum quattuor legionibus Lutetiam proficiscitur. Id est oppidum Parisiorum,

quod positum est in insula fluminis Sequanae. Adventu Labieni ab hostibus cognito,

magnae ex finitimis civitatibus copiae convenerunt.

16.- Los morinos (Morini – orum) caen en poder de Labieno (Labienus, -i)
Caesar postero die Titum Labienum legatum cum iis legionibus, quas ex Britannia

reduxerat, in Morinos, qui rebellionem fecerant, misit. Qui omnes fere in potestatem

Labieni pervenerunt.

17.- Defensas de un puente

Partem ultimam pontis, quae ripas Ubiorum contingebat, rescindit atque in extremo

ponte turrem tabulatorum quattuor constituit praesidiumque cohortium duodecim ponit

magnisque eum locum munitionibus firmat.

-Ubii, -orum: “Los ubios” (pueblo de la Galia)

18.- César concentra los rehenes y todos los recursos en un solo lugar
Huc Caesar omnes obsides Galliae, frumentum, pecuniam publicam, suorum

impedimentorum magnam partem contulerat; huc magnum numerum equorum coemptum

in Italia atque Hispania miserat.

19.- Reacción de los bárbaros ante la llegada de Craso (Crassus, -i) al territorio de
los vocates (Vocates, -ium)
Crassus in fines Vocatium proficiscitur. Tum barbari mittunt legatos ad eas civitates

quae sunt finitimae Aquitaniae et inde auxilia arcessunt. Horum adventu cum magna

hominum multitudine bellum gerere conantur.

20.- Quinto Titurio Sabino llega al territorio de los unelos (Unelli, -orum),
gobernados por el general galo Viridóvige (Viridovix, -igis)
Dum haec in Venetia geruntur, Quintus Titurius Sabinus cum iis copiis, quas a

Caesare acceperat, in fines Unellorum pervenit. His praeerat Viridovix atque imperium
tenebat earum omnium civitatum quae defecerant.

21.- Vercingetorix (Vercingetorix, -igis) se dirige al país de los heduos (Haedui,

-orum)
Cum Vercingetorix intra munitiones remaneret neque in aequum locum descenderet

in castra exercitum reduxit. Postero die in Haeduos movit castra. Tertio die super flumen

Elaver pontes reficit atque exercitum transducit.

-Elaver, Elaveris (n.): Elaver (río de la Galia Central)

22.- L. Cotta (Cotta, ae -masc.-) y L. Petrosidius (Petrodisius, -i) mueren en la lucha

L. Cotta pugnans interficitur cum maxima parte militum. Reliqui se in castra

recipiunt. Ex quibus L. Petrosidius aquilifer, cum magna multitudine hostium premeretur,

aquilam intra vallum proiecit et ipse fortissime pugnans occiditur.

-erant egressi: verbo egredior

-L. Petrosidius: “Lucio Petrosidio”
-aquilifer-aquiliferi: “aquilífero” (llevaba la insignia del águila en la legión romana)

23.- Los helvecios devastan el país

Post ducis mortem, Helvetii id, quod constituerant, facere conantur. Oppida sua

omnia numero ad duodecim, vicos ad quadringentos, reliqua privata aedificia incendunt,

frumentum omne comburunt.

24.- Primero distribuye la tropa en el río y, a continuación, fortifica el campamento

In eo flumine pons erat. Ibi praesidium ponit et in altera parte fluminis Q. Titurium

Sabinum legatum cum sex cohortibus relinquit; castra in altitudinem pedum duodecim

vallo fossaque duodeviginti pedum muniri iubet.

Q. Titurius Sabinus: “Quinto Titurio Sabino”

25.- César sitúa sus tropas

Caesar, exposito exercitu et loco castris idoneo capto, cohortibus decem ad mare

relictis, de tertia vigilia ad hostes contendit. Ipse noctu progressus milia passuum circiter

duodecim, hostium copias conspexit.

26.- Estrategia de César después de analizar el terreno

Quibus rebus cognitis, Caesar consilium capit ex loci natura. Erant enim circum

castra Pompeii permulti editi atque asperi colles. Hos primum praesidiis tenuit castellaque
ibi communire instituit.

-editus, -a, um: “elevado”

27.- César distribuye sus tropas

Qua re animadversa, Caesar copias suas divisit partemque legionum in castris

Pompeii remanere iussit, partem in sua castra remisit; quattuor secum legiones duxit

Pompeianisque occurrere coepit et aciem instruxit.

28.- Petreyo (Petreius, -i) y Afranio (Afranius, -ii) se ven obligados a solucionar el
problema de abastecimiento de agua
Qua re cognita, Petreius atque Afranius crebras stationes equitum disponunt et

vallum ex castris ad aquam ducere incipiunt, ut intra munitionem aquari possent. Id opus

inter se Petreius atque Afranius partiuntur.

29.- César da órdenes a Labieno (Labienus, -i) y se dirige hacia los enemigos.

De tertia vigilia Caesar T. Labienum legatum cum iis ducibus, qui iter cognoverant,

summum iugum montis ascendere iubet. Ipse de quarta vigilia eodem itinere, quo hostes

ierant, ad eos contendit.

-ierant: verbo eo.

30.- La caballería enemiga ataca. César ordena la retirada

Prima luce hostium equitatus ad castra accedit proeliumque cum nostris equitibus

committit. Caesar equites cedere seque in castra recipere iubet; simul ex omnibus partibus

castra altiore vallo muniri constituit.

31.- César hace pasar el puente a sus tropas y sorprende al enemigo en el río

Caesar omnem equitatum, funditores sagittariosque pontem traducit atque ad eos

contendit. Acriter in eo loco pugnant. Nostri in flumine magnum hostium numerum

occiderunt et reliquos multis telis reppulerunt.

32.- César, tras hacer rehenes, decide regresar organizando dos convoyes

Obsidibus acceptis, exercitum reducit ad mare et naves refectas invenit. Navibus

deductis, propterea quod captivorum magnum numerum habebat, duobus commeatibus

exercitum reportare instituit.

33.- Provisiones de César

 His nuntiis litterisque commotus, Caesar duas legiones in citeriore Gallia novas

conscripsit et, inita aestate, in ulteriorem Galliam misit. Ipse, cum primum pabuli copia

esse inciperet, ad exercitum venit.

34.- César permanece junto a los suyos ante el posible ataque de Induciomaro
(Indutiomarus, -i) al campamento de Labieno (Labienus, -i).

Indutiomarus, qui postero die castra Labieni oppugnare decreverat, noctu profugit

copiasque omnes in Treveros reducit. Caesar Fabium cum sua legione remittit in hiberna

et ipse ad exercitum manere decernit.

35.- César pide rehenes y hace salir unas naves

Eodem die legati ab hostibus missi ad Caesarem de pace venerunt, quibus Caesar

numerum obsidum duplicavit. Ipse paulo post mediam noctem naves solvit; quae omnes

incolumes ad continentem pervenerunt.

36.- Previsiones tácticas y logísticas de César

Caesar eas cohortes cum exercitu suo coniunxit Attiumque incolumem dimisit.

Primis diebus instituit castra magnis operibus munire et ex finitimis municipiis frumentum

comportare reliquasque copias exspectare.

Attius,-ii: Atio, enemigo declarado de César

37.- Curión (Curio, -onis), tras ser aclamado general por el ejército, acampa en las
inmediaciones de Útica.

His rebus gestis, Curio se in castra ad flumen Bagradam recipit atque universi

exercitus conclamatione imperator appellatur, posteroque die exercitum Uticam ducit et

apud oppidum castra ponit.

Bagrada-ae: “Bágrada”, río del norte de África, situado entre Cartago y Útica

38.- César se dirige a Rímini (Ariminum-i). Allí recibe la visita del joven Lucio César

Cognita militum voluntate, Caesar Ariminum cum ea legione proficiscitur ibique

tribunos plebis, qui ad eum confugerant, convenit; reliquas legiones ex hibernis evocat et

subsequi iubet. Eo L. Caesar adulescens venit.

39.- Escipión (Scipio, -onis), tras cruzar el río, coloca sus tropas ante el campamento
de Domicio (Domitius, -ii)
 Scipio biduum in castris moratur ad flumen Haliacmonem, quod inter eum et Domitii

castra fluebat; tertio die prima luce exercitum vado traducit et, castris positis, postero die

mane copias ante frontem castrorum instruit.

-biduum: "durante dos días"

-Haliacmon, -monis: "Haliacmón" (río de Macedonia)

40.- C. Trebonio decide estrechar el asedio a Marsella con obras de fortificación

Dum haec in Hispania geruntur, C. Trebonius, qui ad oppugnationem Massiliae

relictus erat, vineas turresque ad oppidum agere instituit. Ad ea opera C. Trebonius

magnam hominum multitudinem ex omni provincia vocat.

-C. Trebonius, -ii: “Gayo Trebonio”, legado de César, que dirigió el asedio de Marsella.

41.- César envía a Hispania a su legado C. Fabio al frente de tres legiones

Dum haec parat atque administrat, C. Fabium legatum cum legionibus III, quas

Narbone disposuerat, in Hispaniam praemittit celeriterque saltus Pyrenaeos occupari

iubet, qui eo tempore ab L. Afranio legato praesidiis tenebantur.

42.- Las barcas de Antonio atacan la escuadra enemiga

Iam ex omnibus partibus subito Antonii scaphae, signo dato, se in hostes

incitaverunt, primoque impetu unam quadriremem ex his cum remigibus defensoribusque

suis ceperunt et reliquas turpiter refugere coegerunt.

43.- César acampa frente a Asparagio [= Asparagium, -ii n.] y lo mismo hace
Pompeyo

Confecto itinere, Caesar flumen transiit et in veteribus suis castris contra

Asparagium consedit equitatumque in castra se recipere iussit. Simili ratione Pompeius in

suis veteribus castris ad Asparagium consedit.

44.- César refrena la caballería enemiga en Dirraquio [= Dyrrachium, -ii n.]

Caesar, ut equitatum Pompeianum ad Dyrrachium contineret, aditus praemunivit

castellaque in his locis posuit. Pompeius, intermissis paucis diebus, rursus suum

equitatum navibus intra munitiones recipit.

45.- César llega a Brindis, pero antes envía a los soldados de Domicio desde
Corfinio (Corfinium,-ii)
His datis mandatis, Brundisium cum legionibus VI pervenit, veteranis III et reliquis,

quas ex novo dilectu confecerat atque in itinere compleverat; Domitianas enim cohortis¹

protinus a Corfinio in Siciliam miserat.

¹cohortis= cohortes

46.- Dos hermanos galos en el ejército de César

Erant apud Caesarem in equitum numero Allobroges II fratres, Roucillus¹ et Egus²,

Abducilli³ filii, qui principatum in civitate multis annis obtinuerat, singulari virtute homines.

¹Roucillus, -i: Roucilo; ²Egus, -i: Ego; ³Abducillus, -i: Abducilo

47.- César devuelve las naves a Brindis, poniendo al frente de la operación a Fufio
Caleno (Calenus,-i)

Expositis militibus, naves eadem nocte Brundisium a Caesare remittuntur, ut

reliquae legiones equitatusque transportari possent. Huic officio praepositus erat Fufius

Calenus legatus.

48.- Curión (Curio, -onis), tras enviar a Marcio (Marcius, -ii) a Útica (Útica, -ae), se
dirige hasta el río Brágada (Bragada, -ae) y pone al mando al legado Gayo Caninio
( Caninius, -ii) Rébilo (Rebilus, -i)

Curio Marcium Uticam navibus praemittit; ipse eodem cum exercitu proficiscitur

biduique iter progressus ad flumen Bagradam pervenit. Ibi C. Caninium Rebilum legatum

cum legionibus reliquit.

49.- Curión(Curio, -onis) ataca a la caballería pompeyana obligándola a retirarse.

Ad eos Curio equitatum et duas Marrucinorum ¹ cohortis² mittit. Quorum primum impetum

equites hostium non tulerunt, sed, admissis equis, ad suos refugerunt.

1 Marrucini, -orum: marrucinos (pueblo de Italia central). 2 cohortis = cohortes.

50.- César se toma un descanso.

His rebus confectis, Caesar, ut reliquum tempus a labore intermitteretur, milites in proxima

municipia deducit. Ipse ad urbem proficiscitur. Coacto senatu, iniurias inimicorum

commemorat.
51.- Bloqueado por las tropas de Afranio, César decide construir naves.
Cum in his angustiis res esset atque omnes viae ab Afranianis¹ militibus equitibusque

obsiderentur nec pontes perfici possent, imperat militibus Caesar ut navis² faciant.

1 Afranianis (adj. Afranianus, -a, -um): de Afranio. 2 navis = naves.

52- Ariovisto acampa cerca de César para interceptar víveres

Eodem die castra promovit et milibus passuum sex a Caesaris castris sub monte consedit.

Postridie eius diei praeter castra Caesaris suas copias traduxit et milibus passuum duobus

ultra eum castra fecit.

53.- César llega a las fronteras de los biturigos. Reacción de Vercingétorix

Oppidum diripit atque incendit, praedam militibus donat, exercitum Ligerim¹ traducit atque

in Biturigum finis² pervenit. Vercingetorix, ubi de Caesaris adventu cognovit, oppugnatione

destitit.
1 Ligerim = Ligerem. 2 finis = fines.

54.- César describe el lugar donde se produce su entrevista con Ariovisto

Planities erat magna et in ea tumulus terrenus satis grandis. Hic locus aequo fere spatio

ab castris Ariovisti¹ et Caesaris aberat. Eo, ut erat dictum, ad colloquium venerunt.

1 Ariovistus, -i m.: “Ariovisto” (jefe del pueblo de los suevos).

55.- Llegada de Q. Titurio [= Titurius, -ii] Sabino [= Sabinus, -i] al pueblo de los
venelos, cuyo líder era Virídovix
Dum haec in Venetis¹ geruntur, Q. Titurius Sabinus cum eis copiis, quas a Caesare

acceperat, in finis² Venellorum³ pervenit. His praeerat Viridovix⁴ ac summam imperi⁵

tenebat earum omnium civitatum quae defecerant.

1 Veneti, -orum m. pl.: “los vénetos” (pueblo galo). 2 finis = fines. 3 Venelli, -orum m. pl.:
“los venelos” (pueblo galo). 4 Viridovix, -icis m.: “Virídovix”. 5 imperi = imperii.

56.- Induciomaro avanza hasta el campamento y los jinetes provocan al ejército

romano
Interim ex consuetudine cotidiana Indutiomarus¹ ad castra accedit atque ibi magnam

partem diei consumit; equites tela coiciunt² et magna cum contumelia verborum nostros ad

pugnam evocant.
1 Indutiomarus, -i m.: “Induciomaro” (jefe de los tréveros). 2 coiciunt = coniciunt.

57.- César fortifica el campamento

Ibi praesidium ponit et in altera parte fluminis Q. Titurium¹ Sabinum² legatum cum sex

cohortibus relinquit: castra in altitudinem pedum XII vallo fossaque duodeviginti pedum

munire iubet.
1 Titurius, -ii m.: “Titurio”. 2 Sabinus, -i m.: “Sabino”.

58.- César envía legiones al territorio de los tréveros y él marcha al de los

menapios.

Hoc inito consilio, totius exercitus impedimenta ad Labienum in Treveros mittit duasque ad

eum legiones proficisci iubet; ipse cum legionibus expeditis quinque in Menapios

proficiscitur.

Labienus, -i (nombre propio, masculino): “Labieno”.

Treveri, -orum (nombre propio, masculino, plural): “tréveros”.
Menapii, -orum (nombre propio, masculino, plural): “menapios”.

59.- Modo en que los britanos luchan en carros de guerra.

Genus hoc est ex essedis pugnae. Primo per omnis partis perequitant et tela coiciunt

atque ipso terrore equorum et strepitu rotarum ordines plerumque perturbant.

omnis partis= omnes partes.perequito(1ª, intransitivo): “ir a caballo de un lado a otro”,

coiciunt= coniciunt.

60.- Preparativos de César en la ciudad de Novioduno.

Noviodunum erat oppidum Aeduorum ad ripas Ligeris opportuno loco positum. Huc

Caesar omnis obsides Galliae, frumentum, pecuniam publicam, suorum atque exercitus
impedimentorum magnam partem contulerat.

Noviodunum, -i(nombre propio, neutro): “Novioduno”. omnis= omnes.

61.- Muerte del portaestandarte y suicidio colectivo.

Ipse pro castris fortissime pugnans occiditur. Illi aegre ad noctem oppugnationem

sustinent: noctu ad unum omnes, desperata salute, se ipsi interficiunt.

ad unum: “hasta el último”.

62.-César hace avanzar la caballería para que observe las maniobras del enemigo.
Postero die castra ex eo loco movent. Idem facit Caesar, equitatumque omnem ad

numerum quattuor milium, quem ex omni provincia et Aeduis atque eorum sociis coactum

habebat, praemittit.

63.- Induciomaro, ante las noticias adversas, decide no atacar el campamento de

Labieno.

Hac fama ad Treveros perlata, Indutiomarus, qui postero die castra Labieni oppugnare

decreverat, noctu profugit copiasque omnis in Treveros reducit. Caesar Fabium cum sua

legione remittit in hiberna.

Treveri, -orum (nombre propio masc. pl.): “los tréveros” (pueblo de la Galia belga).
Indutiomarus, -i (nombre propio masc. sg.): “Induciomaro” (jefe de los tréveros).
Labienus, -i (nombre propio masc. sg.): “Labieno” (legado de César).
omnis = omnes.
Fabius, -ii (nombre propio masc. sg.): “Fabio”.

64.- César llega, arrasando, a las fronteras de los biturigos. Reacción de

Vercingetorige.

Oppidum diripit atque incendit, praedam militibus donat, exercitum Ligerim traducit atque

in Biturigum finis pervenit. Vercingetorix, ubi de Caesaris adventu cognovit, oppugnatione

destitit.

Ligerim (acusativo masc. sg. de Liger, -is): “Líger” (río de la Galia).

Bituriges, -um (nombre propio masc. pl.): “los bitúrigos” (pueblo de la Galia).
finis = fines.
Vercingetorix, -gis (nombre propio masc. sg.): “Vercingetorige” (héroe nacional galo).
65.- César se dispone para el combate.

Qua re nuntiata, Caesar suum quoque equitatum tripertito divisum contra hostem ire iubet.

Pugnatur una omnibus in partibus. Consistit agmen; impedimenta intra legiones

recipiuntur.
una (adv.): “al mismo tiempo”.

66. Tácticas militares de César en el territorio de los belgas y decisión del senado a
petición de aquél.

Caesar in Belgis omnium legionum hiberna constituit. Eo duae omnino civitates ex

Britannia obsides miserunt, reliquae neglexerunt. His rebus gestis, ex litteris Caesaris

dierum viginti supplicatio a senatu decreta est.

Belgae, -arum (nombre propio masc. pl.): “los belgas” (pueblos galos). Eo (adv.): “allí”.
Britannia, -ae (nombre propio fem. sg.): “Britania”.

67. César devuelve las naves a Brindis, poniendo al frente de la operación a Fufio
Caleno.

Expositis militibus, naves eadem nocte Brundisium a Caesare remittuntur , ut reliquae

legiones equitatusque transportari possent. Huic officio praepositus erat Fufius Calenus

legatus.

Fufius, -ii n. pr.m.: “Fufio”.Calenus, -i n. pr. m.: “Caleno”.

68. Movimientos estratégicos de Pompeyo.

Pompeius, his rebus cognitis, quae erant ad Corfinium gestae, Luceria proficiscitur

Canusium atque inde Brundisium. Copias undique omnes ex novis dilectibus ad se cogi

iubet.

Corfinium, -ii n.pr. n.:“Corfinio”.Luceria, -ae n. pr. f.: “Luceria”.Canusium, -ii: n.pr. n.:
“Canusio”. cogi: Infinitivo presente pasivo de cogo.

69. La caballería romana ataca a los numidas (Numidae, -arum).

Equites missi nocte iter conficiunt, imprudentes atque inopinantes hostes aggrediuntur.

Numidae enim quadam barbara consuetudine nullis ordinibus passim consederant.

70. César decide agregar las cohortes de Atioal grueso de su ejército.

Antonius cum cohortibus et Attio eodem die, quo profectus erat, revertitur. Caesar eas

cohortes cum exercitu suo coniunxit Attiumque incolumem dimisit.

Antonius, -ii n. pr. m.: “Antonio”.Attius, -ii n. pr. m.: “Atio”.

71. Estratégica posición de un terreno próximoa Lérida (Ilerda, -ae).

Erat inter oppidum Ilerdam et proximum collem, ubi castra Petreius atque Afranius

habebant, planities circiter passuum CCC. Atque in hoc fere medio spatio tumulus erat

paulo editior.

Petreius, -ii n. pr. m.: “Petreyo”.Afranius, -ii n. pr. m.: “Afranio”.

72. Retirada de los domicianos (Domitiani, -orum m. pl.) y asedio de César a la plaza
en la que buscan refugio.

Ibi cum antecursoribus Caesaris proelio commisso, celeriter Domitiani a ponte repulsi se in

oppidum receperunt. Caesar,legionibus traductis,ad oppidum constitit iuxtaque murum

castra posuit.