Retia fervojo

Retia fervojo
	Rhätische Bahn
fervoja operacia firmao ; adherfervojo ; firmao de administrado de fervoja infrastrukturo ; fervoja reto
Komenco	7-a de februaro 1888 vd
Antaŭe	Lanquart-Davos AG • Bernina-Bahngesellschaft • Chemin de fer Coire-Arosa vd
Lando(j)	Svislando vd
Sidejo	Koiro / Kurio
Situo	Grizono
Fondinto(j)	Willem Jan Holsboer vd
Posedata de	Grizono • Svislando vd
Posedatoj	Tavanasa-Breil-Brigels ; Disentis-Mustér ; Domat-Ems ; Davos Monstein ; Davos Wolfgang ; Davos Laret ; Davos Platz ; Felsberg ; Grüsch ; Igis ; Ftan Baraigla ; Haldenstein ; Guarda ; Jenaz ; Davos Dorf ; Davos Frauenkirch ; Campocologno ; Castrisch ; Campascio ; Brusio ; Cadera ; Davos Glaris ; Cavadürli ; Celerina Staz ; Cinuos-chel-Brail ; Cazis ; Chur Wiesental ; Celerina ; Bonaduz ; Klosters Dorf ; La Punt Chamues-ch ; Rueun ; S-chanf ; Rothenbrunnen ; Rhäzüns ; Rodels-Realta ; Reichenau-Tamins ; Saas im Prättigau ; Sassal ; Sumvitg-Cumpadials ; Samedan ; Spinas ; Schiers ; Küblis ; Rabius-Surrein ; Punt Muragl Staz ; Le Prese ; Li Curt ; Lavin ; Landquart Ried ; Punt Muragl ; Madulain ; Morteratsch ; Privilasco railway station (en) ; Malans GR ; Preda ; Pontresina ; Susch ; Bever ; Bernina Diavolezza ; Lüen-Castiel ; Peist ; Langwies GR ; Versam-Safien ; Litzirüti ; Miralago ; St. Peter-Molinis ; Domat-Ems Werk ; Fideris ; Alvaneu ; Furna ; Seewis-Pardisla ; Klosters Selfranga ; Poschiavo ; Zernez ; Trin ; Trun ; Tiefencastel ; Thusis ; Surovas ; Untervaz-Trimmis ; Waltensburg-Vuorz ; Zuoz ; Valendas-Sagogn ; Zizers ; Davos Wiesen ; Bernina Suot ; Surava ; S-chanf Marathon station (en) ; Chur West ; Filisur ; Castielertobel Viaduct (en) ; Rhaetian Railway ABe 4/4 I (en) ; Alp Grüm ; Spirala viadukto en Brusio ; Klosters Platz ; Schmittentobel Viaduct (en) ; Bernina Lagalb ; Tirano (RhB) ; Bergün-Bravuogn ; Ardez ; Carolina (stacidomo) ; Landquart–Davos Platz railway line (en) ; Ilanz ; St. Moritz ; Langwieser Viaduct (en) ; Scuol-Tarasp ; Bernina railway line (en) ; Chur Altstadt ; Albula Railway (en) ; Sagliains ; Arosa ; Ospizio Bernina ; Cavaglia ; Albula Tunnel (en) ; Rhaetian Railway in the Albula / Bernina Landscapes (en) vd
Retejo	Oficiala retejo
Jura formo	akcia kompanio laŭ svisa juro
	v • d • r

Trajno de la Retia Fervojo antaŭ Palü-Glaĉero en 1911

La Retia Fervojo (mallonge: RhB; germane Rhätische Bahn; itale Ferrovia retica; romanĉe Viafier retica) estas etŝpura fervojkompanio en Kantono Grizono en Svislando. Jure la kompanio estas Akcisocieto kun sidejo en Koiro. La akcikapitalo apartenas al la Kantono Grizono (51 %), al la Svisa Konfederacio (43 %) kaj al diversaj posedantoj kiel komunumoj kaj privatuloj (6 %).

La Retia Fervojo posedas vastan trajnreton kun longeco de entute 384 km.

Mapo

Historio

La konstruado de la Retia Fervojo estis rezulto de iniciato de la nederlanda inĝeniero Willem-Jan Holsboer, kiu havis la ideon pri trajnlinio de Landquart al Davos, kiu fariĝis la unua linio de la reto de la posta Reta Fervojo. La Schmalspurbahn Landquart–Davos AG (LD) estis fondita la 7-an de februaro 1888. Origine estis planita dentoradfervojo por grimpi la altecdiferencon sur la montara vojo. Ankaŭ oni diskutis varianton kun pintturniĝoj, sed pro la sukceso de la Gotard-Fervojo sen dentoradoj kaj pintturniĝoj oni malakceptis ambaŭ variantojn kaj konstruis puran adhesian fervojon kun nur unu sola pintturniĝo en Klosters, kiu estis poste anstataŭigita per ordinara turniĝo. La komence planita norma ŝpuro pro manko de financaj rimedoj ne povis esti realigita; tial oni elektis mallarĝan ŝpuron unumetran. La konstrulaboroj komenciĝis la 29-an de junio 1888.

Jam en 1889 eblis malfermi la vojparton inter Landquart kaj Klosters, kaj nur ok monatojn poste estis finkonstruita la tuta vojo ĝis Davos.

Pro pliaj planoj, kiujn same iniciatis Holsboer, oni komencis konstrui aliajn relvojojn en aliajn partojn de la Kantono Grizono kaj tial ŝanĝis la nomon de Landquart–Davos AG en la jaro 1895 al Retia Fervojo, kiu nomo restis ĝis hodiaŭ.

En 1897 la Retia Fervojo post plebiscito fariĝis grizona ŝtata fervojo.

Monda kulturheredaĵo de UNESKO

La Albulo- kaj Bernino-Linioj de Retia Fervojo estis akceptitaj la 7-an de julio 2008 en la listo de la Monda Heredaĵo de UNESKO.

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

Kategorio Retia fervojo en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

Oficiala retejo
Mapo (PDF) Arkivigite je 2022-12-17 per la retarkivo Wayback Machine