Opuntio
 | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Opuntia ficus-indica | ||||||||||||||||
specioj
| ||||||||||||||||
Sinonimoj
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||||
Opuntio estas genro de plantoj de la familio kaktacoj, kiu konsistas el pli ol 300 specioj, ĉiuj apartenantaj al la amerika kontinento, kiuj loĝas en la suda Usono ĝis norda Patagonio, kie ili kreskas sovaĝe. Al ĝi apartenas interalie la figokakto.
Priskribo
[redakti | redakti fonton]Ĉi tiu vasta genro ampleksas plantojn de tre malsamaj grandecoj, de la malgranda Opuntia microdasys var. albispina, ofte nomata "anĝela flugilo" pro siaj 'glokidoj' kun etaj blankaj pikiloj, kiuj donas al ĝi pluŝan aspekton, al arbustaj aŭ arbaraj specioj kun trunko kaj krono, kiel Opuntia leucotricha, kiu povas atingi 5m alte. Ili estas tre rustikaj kaj branĉaj plantoj, kun tre disvastiĝantaj aŭ deklivaj branĉoj. La segmentoj (kladodoj) estas karakterizaj por la genro, kun aspekto de karna folio, plata kaj ĝenerale ovala; ili havas la kapablon fariĝi tigoj kaj siavice elsendi novajn segmentojn kaj florojn.
Alia propreco estas la "glokidoj" ĉirkaŭ la areoloj; kusenoj de etaj kaj fajnaj dornoj (kiel haroj), kiuj donas al iuj specioj luksan aspekton.
Iuj specioj havas malmolajn pikilojn, ĝis 10 cm longaj, kovritaj de dentita segilo en la kontraŭa direkto, do se ili penetras en la haŭton, eltiro kutime iom doloras.
La floroj de ĉi tiuj plantoj estas grandaj, tre malfermaj kies koloroj varias inter flava, oranĝa, ruĝa kaj eĉ purpura, ili aperas sur la randoj de la segmentoj, kaj eĉ povas naskiĝi en la areoloj de la fruktoj. La fruktoj havas malstreĉigan aspekton, kiu estigas grupon de amasigitaj fruktoj ekestantaj de ĉiu floro.
ili estas globeca aŭ ovforma fruktoj, tri al kvin centimetrojn longa, verda en koloro kiu fariĝas ruĝeta aŭ oranĝa kiam maturiĝas, aŭ flava aŭ blanka en iuj specoj. Ĝi estas bero kovrita de areoloj kun mallongaj sed fortaj pikiloj, similaj al tiuj de la pedunklo kiu portas ĝin, kaj povas esti purpura, blanka, flava, siringo, rozkolora, ruĝa kaj oranĝa. La pulpo enfermita en sia interno estas de karmina, flava, blanka aŭ verda koloro, kaj donas agrablan kaj freŝigan guston kiam ĝi estas bone matura. La multaj semoj, kiujn ĝi enhavas kaj neeviteble konsumindaj kune kun la karno de la frukto, estas kutime iom malkomfortaj, malgraŭ tio, ke ili ne damaĝas la korpon, male ili estas digesteblaj.[1]
Malgraŭ esti tre granda kaj heterogena grupo, ĉiuj specioj kundividas acidan metabolon de krasulacoj (CAM) por fiksi karbonan dioksidon por fotosintezo. Tiel la sorbado de CO2 el la atmosfero okazas nur nokte, kiam la planto malfermas siajn stomatojn, kaj tiel evitas devi malfermi ilin tage (kio signifus grandan perdon de akvo en sia natura arida klimato ).
Tipo-specio
[redakti | redakti fonton]
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Opuntia ficus-indica.La tipo-specio estas Opuntia ficus-indica, populare konata kiel nopalo aŭ opuntio; Ĝiaj manĝeblaj fruktoj, estas tre popularaj en Meksiko, Gvatemalo, Honduro, Salvadoro, Ĉilio, Argentino, Peruo, Sicilio, en suda Italio, Kanarioj, Andaluzio, Ekstremaduro, en suda Kastilio kaj Hispana Levantio , kie produktoj kiel sukoj, dolĉaĵoj aŭ biero eĉ estas faritaj kun ĝiaj fruktoj. Ĝi ankaŭ troviĝas sovaĝa en granda parto de Nordafriko kaj en la Sahara Dezerto, kvankam ĝia populareco kaj uzo estas neegalaj kaj en iuj lokoj neekzistantaj.
Taksonomio
[redakti | redakti fonton]La genro estis priskribita de Philip Miller kaj publikigita en The Gardeners Dictionary ... Mallongigita ... kvara eldono vol. 2. 1754.[2]
Etimologio
[redakti | redakti fonton]Opuntia: gentnomo, kiu devenas de la greka uzita de Plinio por planto kreskinta ĉirkaŭ la urbo Opunte, en Grekio.[3]
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ Díaz Robledo. (2004) {{{Titolo}}}, p. 106. ISBN 9788484510161.
- ↑ Opuntia. Alirita 12-a de januaro 2013.
- ↑ en Nombres Botánicos
Bibliografio
[redakti | redakti fonton]- Flora of China Editorial Committee. 2007. Fl. China 13: 1–548. Science Press & Missouri Botanical Garden Press, Beijing & St. Louis.
- Forzza, R. C. & et al. 2010. 2010 Lista de espécies Flora do Brasil. https://web.archive.org/web/20150906080403/http://floradobrasil.jbrj.gov.br/2010/.
- Idárraga-Piedrahíta, A., R. D. C. Ortiz, R. Callejas Posada & M. Merello. (eds.) 2011. Fl. Antioquia: Cat. 2: 9–939. Universidad de Antioquia, Medellín.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Eksteraj ligiloj kaj noto
[redakti | redakti fonton]- Especies de Opuntia en Estados Unidos (angle)
- Los nopales en Norteamérica (angle)
- En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo Opuntia en la hispana Vikipedio.