Camilo José Cela

Camilo José CELA [kamilo ĥoSE sela] (naskiĝis la 11-an de majo 1916 en Iria Flavia (Galegio), mortis la 17-an de januaro 2002) estis hispana verkisto. Li estis filo de galega patro kaj brita patrino. En la jaro 1989 li gajnis la Premion Nobel de Literaturo "por riĉa kaj intensa prozo, kiu kun modera kompato formas malfacilan vizion de la vundebleco de la homo".

Camilo José Cela
Nobel-premiito
Persona informo
Camilo José Cela
Naskiĝo	11-an de majo 1916 (1916-05-11) en Iria Flavia
Morto	17-an de januaro 2002 (2002-01-17) (85-jaraĝa) en Madrido
Mortis per	Kardivaskulsistema malsano vd
Tombo	Adina Cemetery (en) vd
Lingvoj	hispana vd
Ŝtataneco	Hispanio vd
Alma mater	Centro Universitario Villanueva (en) vd
Familio
Patro	Camilo Crisanto Cela y Fernández (en) vd
Patrino	Camila Emanuela Trulock y Bertorini (en) vd
Gefratoj	Ana Cela Trulock (en) vd
Edz(in)o	Marina Concepción Castaño López (en) (1991–2002) María del Rosario Conde Picavea (en) (1944–1990) vd
Infanoj	Camilo José Cela Conde (en)  ( María del Rosario Conde Picavea (en) ) vd
Profesio
Okupo	verkisto ĵurnalisto eseisto universitata instruisto politikisto poeto romanisto filmaktoro vd
Laborkampo	Literaturo vd
Aktiva en	University Camilo José Cela vd
Aktiva dum	1942– vd
Verkado
Verkoj	La familio de Pascual Duarte ❦ La colmena (romano) ❦ Viaje a la Alcarria ❦ Del Miño al Bidasoa ❦ Pabellón de reposo vd
Postenoj Postenoj senatano de Hispanio (1977–1979) vd
Honorigoj Honorigoj (1998)  Grand Cross of the Aeronautical Merit (Spain) - White Decoration (en) (19-a de januaro 1995)  Grand Cross of the Military Order of Saint James of the Sword (en) (1995)  Premio Cervantes (1994)  Premio Planeta, kialo de la premio La cruz de San Andrés (en) (1992)  Granda Kruco de la Ordeno de Karolo la 3-a (1991)  honorary doctor of the University of Madrid Complutense (en) (11-a de majo 1990)  honorary doctor of the University of Miami (en) (1989)  Nobel-premio pri literaturo (1988)  Medalo Castelao (1987)  Premioj Princino de Asturio pri Literaturo (1986)  Kruco de Sankta Georgo (1984)  National Novel Prize (en) (1980)  honorary doctorate of the University of Santiago de Compostela (en) (1980)  Granda Kruco de la ordeno de Izabela la Katolikino  honorary doctorate of the National University of San Marcos (en)  honorary doctorate of the University of the Balearic Islands (en)  Granda Kruco de la Ordeno de la Suno de Peruo  honorary doctor of the Hebrew University of Jerusalem (en)  honorary doctor of Tel Aviv University (en) vd
Membrecoj Membrecoj Reĝa Akademio Galega (honora membro) (1980–2002) Reĝa Akademio Hispana (1957–2002) Reĝa Akademio Galega (korespondanta membro) (1944–1980) Kolegio de ’Patafiziko vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Camilo José Cela

Kariero

Cela komencis sian literaturan karieron verkante poemojn kiam li ankoraŭ ne aĝis dudek jarojn. Kiam li aĝis 26 jaroj li eldonis sian unuan romanon La familio de Pascual Duarte, kiu subite famigis lin en 1942. Pascual Duarte havas problemojn trovi validecon en konvencia moralo kaj faras kelkajn krimojn, inkluzive de murdoj, por kiuj li sentas nenion. La romano estas de speciala graveco ĉar ĝi ludis grandan rolon en formado de la direkto de la post-mondmilito hispana romano. Poste en la sekvanta jaro, Cela publikigis Pabellón de reposo ("Ripoz-pavilono"), lirika kaj elegia serio da viv-impresoj de ftizulo en sanatorio. Lia tria romano titoliĝas Nuevas aventuras de Lazarillo de Tormes ("Novaj aventuroj de Lazarillo de Tormes") speco de modernigo de la prototipoj de la kruda mondo pikareska. Sekvis poste Viaje a La Alcarria ("Vojaĝo al La Alcarria") aŭ rakonto pri vagado tra mizeraj kampoj kaj vilaĝoj de stepeca regiono en la centra Hispanio; La colmena ("La abelujo") unu el liaj plej ŝatataj libroj, realisma priskribo de la individuaj vivoj de homoj sencelaj, frustritaj aŭ morale kriplaj loĝantaj en la Madrido post-milita; La Catira ("La Blondulino"), vasta, impona panoramo de la Venezuelo kaj de ties temperamenta gento. Inter aliaj verkoj, menciindas ankaŭ: Mrs. Caldwell habla con su hija ("S-ino Caldwell parolas kun sia filino"), San Camilo, 1936 ("Sankta Camilo, 1936") kaj laste Mazurca para dos muertos ("Mazurko por du mortintoj"), kiu ricevis en 1984 la Nacian Premion Literaturan.

Cela adoptis por li la literaturan stilon nomitan "Tremendismo", la klienttermino de la kampo de taŭrobataloj, stilo karakterizita per priskribo de la malespera flanko de ekzisto, en la mallumo de hororo. Ĉi tiu stilo akompanos lian tutan verkaron, kiu inkluzivas pli ol 70 romanojn.

Karakteriza trajto de Camilo José Cela estas, ke li montras nenian simpation al siaj propraj herooj, eĉ se ilin taŭzas ĉiaj afliktoj kaj mizeroj. Li tenas sin aparte, por ke la komuniko inter la fikcio kaj la leganto fluu sen la baroj, aŭ la devioj, kiujn povus provoki personaj sentoj aŭ interpretoj. Tio donas al liaj verkoj ian sekan atmosferon de kruda cinikeco; sed kio finfine valoras estas tio, ke la leganto povu travivi kun siaj propraj memgeneritaj indigno aŭ kompato la peripetiojn de la roluloj.

Famaj verkoj

• La familia de Pascual Duarte (romano, 1942)
• Viaje a la Alcarria (vojaĝraporto, 1948)
• La colmena (romano, 1951)
• San Camilo, 1936 (romano, 1969)
• Mazurca para dos muertos (romano, 1983)
• La cruz de San Andrés (romano, 1994) Premio Planeta

En Esperanto aperis

La familio de Pascual Duarte / trad. Fernando de Diego. - [Barcelona: Esperanto-Centro, proks. 1985]. - 163 p. : ilustr. - (Hispana literaturo ; 1)
ISBN 84-398-3623-6
Originalo: La familia de Pascual Duarte <Esp.>