Kreta
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
 Reljef Krete | |
| Lua error in Modul:Location_map at line 459: Ne može se naći navedena definicija lokacijske mape. Ne postoji ni "Modul:Location map/data/GreeceCrete.png" niti "Šablon:Lokacijska karta GreeceCrete.png". | |
| Geografija | |
|---|---|
| Površina | 8.331,2 km2 |
| Dužina | 260 km |
| Širina | 60 km |
| Administracija | |
| Država | |
| Demografija | |
| Stanovništvo | 600.159 |
Kreta ili Krit (grč. Κρήτη / Kriti) jest najveće grčko ostrvo i peto najveće u Sredozemnom moru. Nalazi se otprilike na 35 stepeni sjeverne širine i 24 stepena istočne dužine.
Među turističkim atrakcijana na Kreti su, između ostalih, arheološki nalazi kod Knossosa, Phaistosa, Gortysa i mnogih drugih mjesta, Venecijski dvorac u Rethymnou, Samarijski klanac, i mnogi drugi manji klanci (Agia Irini, Aradena, itd).
Historija
[uredi | uredi izvor]Kreta je bilo mjesto gdje se razvila Minojska civilizacija (od otprilike 3000. p. n. e. do 1400. p. n. e.) bila je jedna od najstarijih civilizacija u Evropi.
Geografija
[uredi | uredi izvor]Kreta je jedna od 13 periferija Grčke. Najveće je grčko ostrvo i drugo najveće (nakon Kipra) u istočnom Sredozemnom moru. Nalazi se na južnom dijelu Egejskog mora i ima površinu od 8.336 km2. Ukupno stanovništvo, prema procjenama iz 2005. godine, je 650.000. Dužina ostrva je 260 km, a širina je između 60 km (od rt Dion do rt Lithinon) i 12 km (lerapetranski tjesnac u Istočnoj Kreti). Zbog oblika ostrva Kreta ima preko 1.000 km obale.
Kreta je planinsko ostrvo, poznato po visokim planinama od zapada do istoka. Tri glavne grupe planina su:
- Bijele planine ili Lefka Ori (do 2.452 m);
- Idi planine (do 2.456 m);
- Dikti planine (do 2.148 m)
Zbog ovih planina Kreta je bogata sa plodnim platoima poput Lasithi, Omalos i Nidha, pećinama poput Diktaion i Idaion pećinom, i klanaca poput čuvenog Samarianskog klanca.
Klima
[uredi | uredi izvor]Kreta se nalazi između dvije različite klimatske zone: sredozemne i sjeveroafričke. Klima na Kreti je uglavnom blaga. Atmosfera može biti dosta vlažna, zavisno od blizine mora. Zime su prilično blage. Snijega nema u ravnicama ali često pada u planinama. Tokom ljeta, prosječne temperature su između 20 do 30 stepeni Celzija, uz izuzetak južne obale (uključujuči ravnicu Messara i planine Asterousia) koja spada u sjeveroafričku klimatsku zonu i zato imaju značajno više sunčanih dana i visokih temperatura tokom ljeta.
Privreda
[uredi | uredi izvor]Privreda Krete, koja je bila zasnovana na poljoprivredi, počela se mijenjati tokom 1970ih. Iako je poljoprivreda još uvijek važan dio privrede Krete, zbog klime i reljefa ostrva, zabilježen je pad u proizvodnji i veliki rast u uslužnoj djelatnosti (uglavnom zbog turizma). Sva tri dijela privrede (poljoprivreda, proizvodnja, i djelatnost) su međuzavisni. Kreta ima prosječni iznos BDP po glavi stanovnika koji je skoro 100% ukupnog grčkog prosjeka. Nezaposlenost je otprilike 4% (pola ukupne stope Grčke).
Ostrvo ima tri značajna aerodroma, Nikos Kazantzakis kod Herakliona, vojni aerodrom Daskalogiannis kod Chaniji i novi aerodrom u Sitiji.
Gradovi
[uredi | uredi izvor]Najvažniji gradovi na Kreti su:
- Heraklion (Iraklion ili Candia) (275.000 stanovnika)
- Chania (Haniá) (139.000 stanovnika)
- Rethymno (69.290 stanovnika)
- Ierapetra (21.025 stanovnika)
- Agios Nikolaos (19.000 stanovnika)
- Sitia (9.075 stanovnika)
Politika
[uredi | uredi izvor]Kreta je periferija Grčke i sastoji se od četiri pokrajine (grč: νόμοι):
Turizam
[uredi | uredi izvor]Kreta je jedna od najpopularnijih turističkih destinacija u Grčkoj. Petnaest posto svih dolaska u Grčku prolaze kroz grad Iraklion (luka i aerodrom). Rast u turizmu Krete se vidi i u broju hotelskih kreveta, koji je porastao u Kreti 53% od 1986. do 1991. dok je porast u ostatku Grčke bio 25%.
