Ida Lupino
Ida Lupino (4. februar 1918.[1] – 3. august 1995) bila je britanska glumica, rediteljka, spisateljica i producentica. Tokom svoje 48-godišnje karijere, pojavila se u 59 filmova i režirala osam, radeći prvenstveno u Sjedinjenim Državama, gdje je postala državljanka 1948. Cijenjena je kao najistaknutija ženska filmska stvarateljica koja je radila 1950-ih tokom vremena holivudskog studijskog sistema.[2] Sa svojom nezavisnom produkcijskom kućom, napisala je i koproducirala nekoliko filmova sa društvenim porukama i postala prva žena koja je režirala noir film, Autostoper, 1953.
| Ida Lupino | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 4. februar 1918. Herne Hill, London, Engleska |
| Smrt | 3. august 1995 (77 godina) Los Angeles, Kalifornija, SAD |
| Godine rada | 1931–1978 |
| Suprug/a |
|
Među ostalim filmovima koje je režirala, najpoznatiji su Not Wanted (1949), o trudnoći izvan braka (preuzela je mjesto bolesnog reditelja i odbila je režiju); Never Fear (1950), zasnovana na njenom sopstvenom iskustvu u borbi sa dječijom paralizom; Outrage (1950), jedan od prvih filmova o silovanju; Bigamist (1953); i Nevolje s anđelima (1966). Njena kratka, ali neizmjerno utjecajna rediteljska karijera, koja se bavi temama žena zarobljenih društvenim konvencijama, obično pod melodramatičnim ili noir objavama, predstavlja pionirski primjer protofeminističkog filmskog stvaralaštva.[3]
Kao glumica, najpoznatiji filmovi su joj Pustolovine Sherlocka Holmesa (1939) sa Basilom Rathboneom; Oni voze noću (1940) s Georgeom Raftom i Humphreyjem Bogartom; Visoka Sierra (1941) s Bogartom; Morski vuk (1941) s Edwardom G. Robinsonom i Johnom Garfieldom; Dame u mirovini (1941) s Louisom Haywardom; Mjesečeva mijena (1942) sa Jean Gabin; The Hard Way (1943); Duboka dolina (1947) s Daneom Clarkom; Kuća uz cestu (1948) s Cornelom Wildeom i Richardom Widmarkom; Dok grad spava (1956.) s Danom Andrews i Vincentom Priceom; i Šampion rodea (1972) sa Steveom McQueenom.
Režirala je više od 100 epizoda televizijskih emisija u različitim žanrovima, uključujući vesterne, natprirodne priče, komedije situacija, misterije o ubistvima i gangsterske priče.[4] Bila je jedina žena koja je režirala epizodu originalne serije Zona sumraka ("The Masks"), i jedina režiserka koja je glumila u epizodi ("The Sixteen-Millimeter Shrine").[5]
Filmografija
uredi| Naziv | Godina | Kao glumica | Uloga | Kao režiser | Bilješke |
|---|---|---|---|---|---|
| The Love Race | 1931. | Da | Manja sporedna uloga | Nekreditovana | |
| Her First Affaire | 1932. | Da | Ann Brent | ||
| Money for Speed | 1933. | Da | Jane | ||
| I Lived with You | Da | Ada Wallis | |||
| Prince of Arcadia | Da | The Princess | |||
| The Ghost Camera | Da | Mary Elton | |||
| High Finance | Da | Jill | |||
| Search for Beauty | 1934. | Da | Barbara Hilton | ||
| Come On, Marines! | Da | Esther Smith-Hamilton | |||
| Ready for Love | Da | Marigold Tate | |||
| Paris in Spring | 1935. | Da | Mignon de Charelle | ||
| Smart Girl | Da | Pat Reynolds | |||
| Peter Ibbetson | Da | Agnes | |||
| La Fiesta de Santa Barbara | Da | Glumi sebe | Kratki film napravljen u Technicolor-u, s nekoliko poznatih ličnosti koje se pojavljuju kao oni sami | ||
| Sve prolazi | 1936. | Da | Hope Harcourt | ||
| One Rainy Afternoon | Da | Monique Pelerin | |||
| Yours for the Asking | Da | Gert Malloy | |||
| Razveseljeni desperado | Da | Jane | |||
| Sea Devils | 1937. | Da | Doris Malone | ||
| Let's Get Married | Da | Paula Quinn | |||
| Artisti i modeli | Da | Paula Sewell / Paula Monterey | |||
| Fight for Your Lady | Da | Marietta | |||
| The Lone Wolf Spy Hunt | 1939. | Da | Val Carson | ||
| The Lady and the Mob | Da | Lila Thorne | |||
| Pustolovine Sherlocka Holmesa | Da | Ann Brandon | |||
| Varljivo svjetlo | Da | Bessie Broke | |||
| Screen Snapshots serija 18, broj 6 | Da | Glumi sebe | Promotivni kratki film | ||
| Oni voze noću | 1940. | Da | Lana Carlsen | ||
| Visoka Sierra | 1941. | Da | Marie | ||
| Morski vuk | Da | Ruth Webster | |||
| Izvan magle | Da | Stella Goodwin | |||
| Dame u mirovini | Da | Ellen Creed | |||
| Mjesečeva mijena | 1942. | Da | Anna | ||
| Život počinje u pola devet | Da | Kathy Thomas | |||
| The Hard Way | 1943. | Da | gđica Helen Chernen | ||
| Forever and a Day | Da | Jenny | |||
| Zahvali svojim sretnim zvijezdama | Da | Glumi sebe | |||
| U naše vrijeme | 1944. | Da | Jennifer Whittredge | ||
| Hollywoodska kantina | Da | Herself | |||
| Pillow to Post | 1945. | Da | Jean Howard | ||
| Odanost | 1946. | Da | Emily Brontë | ||
| Čovjek koga volim | 1947. | Da | Petey Brown | ||
| Duboka dolina | Da | Libby Saul | |||
| Escape Me Never | Da | Gemma Smith | |||
| Kuća uz cestu | 1948. | Da | Lily Stevens | ||
| Lust for Gold | 1949. | Da | Julia Thomas | ||
| Not Wanted | Da | Nekreditovana | |||
| Never Fear | 1950. | Da | |||
| Woman in Hiding | Da | Deborah Chandler Clark | |||
| Outrage | Da | Country Dance Attendee | Da | Nekreditovana | |
| Hard, Fast and Beautiful | 1951. | Da | Seabright Tennis Match Supervisor | Da | Nekreditovana |
| On the Loose | Da | Narator | Glas, nekreditovana | ||
| Na opasnom terenu | 1952. | Da | Mary Malden | ||
| Beware, My Lovely | Da | gđica Helen Gordon | |||
| Autostoper | 1953. | Da | |||
| Jennifer | Da | Agnes Langley | |||
| Bigamist | Da | Phyllis Martin | Da | ||
| Privatni pakao 36 | 1954. | Da | Lilli Marlowe | ||
| Women's Prison | 1955. | Da | Amelia van Zandt | ||
| Veliki nož | Da | Marion Castle | |||
| Dok grad spava | 1956. | Da | Mildred Donner | ||
| Strange Intruder | Da | Alice Carmichael | |||
| Teenage Idol | 1958. | Da | TV film | ||
| Nevolje s anđelima | 1966. | Da | |||
| Women in Chains | 1972. | Da | Claire Tyson | TV film | |
| Deadhead Miles | Da | Glumi sebe | |||
| Šampion rodea | Da | Elvira Bonner | |||
| The Strangers in 7A | Da | Iris Sawyer | TV film | ||
| Female Artillery | 1973. | Da | Martha Lindstrom | TV film | |
| I Love a Mystery | Da | Randolph Cheyne | TV film | ||
| The Letters | Da | gđica Forrester | TV film | ||
| The Devil's Rain | 1975. | Da | gđica Preston | ||
| The Food of the Gods | 1976. | Da | gđica Skinner | ||
| My Boys Are Good Boys | 1978. | Da | gđica Morton |
Reference
uredi- ^ Recorded in Births Mar 1918 Camberwell Vol. 1d, p. 1019 (Free BMD). Transcribed as "Lupine" in the official births index
- ^ Morra, Anne (2. 8. 2019). "Anne Morra presents Ida Lupino's Never Fear and discusses the director's place in film history". Her Way Magazine (jezik: engleski). Pristupljeno 10. 9. 2019.
- ^ Kemp, Philip (2007). 501 Movie Directors. London: Quintessence. str. 230. ISBN 978-1844035731.
- ^ Acker, Alley (1991). Reel Women – Pioneers of the Cinema, pp. 74–78. The Continuum Publishing Company, New York. ISBN 0826404995
- ^ Ida Lupino Biography, Turner Classic Movies. Retrieved on 4 July 2011.
Vanjski linkovi
uredi
- Ida Lupino na IMDb-ju
- Ida Lupino u Virtual History