laezh

Brezhoneg

ur banne laezh

Etimologiezh

Amprestet digant al latin lactem.^[1]

Testeniekaet en henvrezhoneg laed, 1050.

Meneget er C'hatolikon (laez).

Da geñveriañ gant an amprestoù heñvelster llaeth en kembraeg, leth en kerneveureg ha lacht en iwerzhoneg.

Anv-kadarn

laezh /ˈlɛːs/, gourel, liester laezhioù

1. Liñvenn wenn, magus-tre. Furmet e vez en bronnoù parezed ar bronneged, evit magañ o c'helin.
   • E-fessoun ne d-eaz ket buan a-walc'h evelato, rag al leaz a zavaz he gov er pod braz ha kalz anezhan a vije bet eat enn tan ma ne vije ket bet aze, dirag Soaz. — (Per Pronost, Ar C'hemener hag ar C'halvez, Ar Vro, Mae 1904, p. 28a.)
   • Gwenn evel al laezh.

Distagañ

• Penn-ar-C'hrann (Bro-Leon, Penn-ar-Bed): "laezh /ˈleəs/"

Deveradoù

• dilaezh
• dilaezhañ
• laezhaj
• laezhañ
• laezhegell

• laezhegenn
• laezhegez
• laezhegezh
• laezhek
• laezhenn

• laezhenniñ
• laezhennour
• laezher
• laezherezh
• laezhus

Gerioù kevrennek

• boued-laezh
• gwenn-laezh
• laezh-bihan
• laezh-bleiz
• laezh-bronn
• laezh-dienn

• laezh-gad
• laezh-gavr
• laezh-glas
• laezh-kaouled
• laezh-kezeg
• laezh-kignet
• laezh-koaven

• laezh-livrizh
• laezh-ribod
• laezh-saout
• laezh-tro
• laezh-uzen
• laezhdi

Troioù-lavar

• gwelet pesked el laezh
• teuler dour e laezh unan bennak

Krennlavarioù

• Laezh ha kig zo poezon rik,
  Kig ha laezh zo medisinerezh.
• Patatez ha laezh
  A ra vad da galon gaezh
• Patatez ha laezh
  D'ar beorien gaezh
  Patatez ha kig
  D'an dud pinvidik
• Soubenn al laezh pa vez re sall
  A lavar an dud, zo ur meuz fall. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 308.)
• Roit d’ar saout boued fraezh (= yac’hus)
  Hag e savo dienn war al laezh.
• Keit ha ma vezer yaouank eo goro ar c’havr
  Ha pa vezer kozh evañ al laezh.
• Bugale gaezh Dour n’eo ket laezh
  Piz n’eo ket fav Bezañ pilet n’eo ket brav.
• Petra ‘servij kaout ur vuoc’h vat
  Ma skuilh he laezh gant un taol troad?
• Ne oar na bu na ba
  Na sou na dic’ha
  Ne oar nemet evañ laezh Ha dibriñ yod d’hel lakaat er-maez.
• Heñvel war wir a sav ken aes
  Ha ma ra dienn war al laezh.
• Hennezh a oar kaozeal ken brav
  Ma tennfe laezh gant un tarv.
• Pa vez ar c’hazh tost d’al laezh e oar lipat an dienn.
• Krampouezh gwinizh ha laezh-tro
  Matañ traoù a zo er vro.

Troidigezhioù

• alamaneg : Milch ^(de)  benel
• euskareg : esne ^(eu)
• galleg : lait ^(fr)
• gresianeg : γάλα ^(el) (gála)  nepreizh
• hungareg : tej ^(hu)
• iwerzhoneg : bainne ^(ga)  gourel
• katalaneg : llet ^(ca)
• kembraeg : llaeth ^(cy)  gourel
• kerneveureg : leth ^(kw)  gourel

• nederlandeg : melk ^(nl)  benel
• okitaneg : lach ^(oc) , lait ^(oc)
• poloneg : mleko ^(pl)  nepreizh
• saozneg : milk ^(en)
• skoseg : bainne ^(gd)  gourel
• spagnoleg : leche ^(es)  benel
• turkeg : süt ^(tr)

Daveoù

Roll an daveoù :

• ^[1] : Albert Deshayes, Dictionnaire étymologique du breton, Douarnenez, Le Chasse-Marée, 2003, p. 446.