Manuel Quezon
Si Manuel Molina Quezon (19 Agosto 1878 - 1 Agosto 1944) an inot na presidente kan Filipinas kan ini ipigtindog na Komonwelt kan mga administrador na Amerikano. Siya namundag sa Baler, Tayabas (ngunyan Quezon). Alagad, siya hinihiling man na ikaduwang presidente kan Filipinas sa parte kan mga Pilipino huli ta siya an nagsunod ki Emilio Aguinaldo kan an huri itugdas an suboot inot na Republika dawà nganì totoo dai ini binisto kan gobyerno kan mga Amerikano kan panahon na idto.
| His Excellency Manuel L. Quezon | |
|---|---|
| |
| 2nd President of the Philippines | |
| Termino November 15, 1935 – August 1, 1944 | |
| Bise Presidente | Sergio Osmeña, Sr. |
| Suminunod ki | Re-established (Last title held by Emilio Aguinaldo) as (President of the Philippines) Frank Murphy as (Governor-General of the Philippines) |
| Sinundan ni | José P. Laurel, Sr. (de facto) |
| 1st President of the Senate of the Philippines | |
| Termino August 29, 1916 – November 15, 1935 | |
| Suminunod ki | Position established |
| Sinundan ni | Manuel Roxas |
| Senator of the Philippines from the 5th Senatorial District | |
| Termino October 16, 1916 – November 15, 1935 Served with: Vicente Ilustre (1916–1919) Antero Soriano (1919–1925) José P. Laurel (1925–1931) Claro M. Recto (1931–1935) | |
| Suminunod ki | Position established |
| Sinundan ni | Position abolished |
| Secretary of National Defense | |
| Termino July 16, 1941 – December 10, 1941 | |
| President | Himself |
| Suminunod ki | Teofilo Sison |
| Sinundan ni | Jorge B. Vargas |
| Resident Commissioner to the U.S. House of Representatives from the Philippine Islands | |
| Termino November 23, 1909 – October 15, 1916 Serving with Benito Legarda (1909–1913) and Manuel Earnshaw (1913–1916) | |
| Suminunod ki | Pablo Ocampo |
| Sinundan ni | Teodoro R. Yangco |
| Majority Leader of the Philippine House of Representatives | |
| Termino October 16, 1907 – November 23, 1909 | |
| Suminunod ki | Position Established |
| Sinundan ni | Alberto Barreto As Majority Leader of the Philippine Assembly |
| Member of the Philippine Assembly from Tayabas' 1st District | |
| Termino October 16, 1907 – October 16, 1916 | |
| Suminunod ki | Position established |
| Sinundan ni | Filemon Perez |
| Governor of Tayabas | |
| Termino 1906–1907 | |
| Personal na mga detalye | |
| Kamundagan | Manuel Luís Quezon Molina Agosto 19, 1878 Baler, El Principe, Captaincy General of the Philippines (now Baler, Aurora, Philippines) |
| Kagadanan | Agosto 1, 1944 (edad 65) Saranac Lake, New York, United States |
| Lulubngan | Quezon Memorial Circle, Quezon City, Philippines |
| Nasyunalidad | Filipino |
| Partido politikal | Nacionalista Party |
| Agom | Aurora Aragón |
| Mga karelasyon | Manuel L. Quezon III (grandson) |
| Mga aki | Ma. Aurora Quezon Maria Zeneida Quezon-Avanceña Manuel L. Quezon, Jr. Luisa Corazon Paz Quezon |
| Alma mater | Colegio de San Juan de Letran University of Santo Tomas |
| Trabaho | Lawyer, soldier, politician |
| Pagtubod | Roman Catholicism |
| Lagda | 
|
| Military service | |
| Allegiance |  Philippines
|
| Serbisyo/sangay | Philippine Revolutionary Army Philippine Commonwealth Army |
| Mga taon kan serbisyo | 1899–1900 1941–1944 |
| Ranggo |  Major (1899–1900)
|
| Battles/wars | Philippine–American War World War II * Philippines Campaign (1941–1942) * Japanese Occupation of the Philippines (1942–1945) |
Pamilya asin Kaamayan kan Buhay
baguhonAn saiyang mga magurang iyo sinda Lucio Quezon asin Maria Molina, anas mga paratukdo na mga taga-Baler, Tayabas man. An naagom niya iyo an saiyang pinsan, si Aurora Aragon Quezon asin apat an saiyang aki- si María Aurora "Baby" Quezon (1919-1949), María Zeneida "Nini" Quezon-Avancena (1921-), Luisa Corazón Paz "Nenita" Quezon (1923-1923) asin si Manuel L. "Nonong" Quezon, Jr. (1926-1998). An saiyang makuapo, si Manuel L. "Manolo" Quezon III (1970-), sarong prominenteng parasurat, asin paraadal sa pulitika kan nasyon, inginaran saiya.
Sa primariyang adal niya an nagtokdo saiya iyo an ina niya na mestisang Kastila asin maestra man sa lugar ninda. An ama niya saro man na mestisong Intsik na namundag sa Paco, Manila, sarhento sa Hukbong Kastila.
Nagklase man siya sa San Juan de Letran College asin pakatapos kaini nagin siyang profesor sa Unibersidad kan Santo Tomas, na digdi ngani nagpoon siya pag-adal abogasya alagad nasibol kan magbungkaras an Guerra Espanyol-Amerikano.
Enot pa kaini, nagin man siya rebolusyonaryo sa lindong ni Emilio Aguinaldo asin an pakilaban niya sa mga Kastila pinahiling niya an kaisogan asin pagka-pogoso mala ta nagpoon siya sarong private asin nakamit na an ranggong major. Taon 1899, napiritan siyang magsuko sa mga amerikano, nakulong anom na bulan asin pakaluwas nagpasiring nang Manila.
Taon 1903, natapos na niya an kursong abogasya sa Unmibersidad kan Santo Tomas asin nakapasar siya sa eksamen nin mga abogado, na nakamit an ika-apat na pwesto. Nagpraktis siya sa Baler alagad binutsan niya an praktis ta nagpanombra komo piskal sa Mindoro, sunod sa Tayabas. Kan taon 1906, nagdalagan bilang gobernador probinsyal asin nanggana. Igdi na duminakula an karera niya sa pulitika huli sa husay niya mag-osol kan mga isyu na popular asin moot kan tawo na an iba nagsasabi oportunista siya sa estratihiya pangpulitika.
Kan taon 1907, nagin siyang Representante sa enot na Asambliya kan Filipinas kun saen nagsirbe siya bilang majority floor leader asin Chairman kan Committee on Appropriations. Poon 1906 abot 1916 saro siya sa duwang resident commissioner kan Filipinas duman sa Kamara Representante kan Estados Unidos asin maigot siyang nagtolod sa pagpasar kan inapod na Philippine Autonomy Act o Jones Law.
Pamayo kan Senado
baguhonSiya naelihir sa Senado kan taon 1916 asin halawig an pagsirbe niya igdi komo Presidente, mala ta inabot 19 taon o abot 1935. Manta, siya an enot na naglakaw sa Amerika na magin talingkas an Filipinas asin an paghingoa niya nagbunga sa pakalusot sa Kongreso kan Estados Unidos an sinabing Tydings-McDuffie Independence Law kan taon 1935.
Pagkapresidente
baguhonSi Quezon iyo an enot na nagin presidente kan Komunwelt nin Filipinas kan taon 1935 sa lindong kan Partido Nacionalista. Sabihon pa, sa eleksyon nasikwit niya an 68 porsyento kan boto kontra sa duwa niyang kalaban na iyo sinda Emilio Aguinaldo asin Obispo Gregorio Aglipay.
Kuta sa Konstitusyon kan Filipinas ipinapangalad an magdalagan liwat sa parehong pwesto nin pagkapresidente. Alagad, kan taon 1940, pig-emyendahan an Konstitutsyon asin sa eleksyon nasyonal kan taon 1941, nakadalagan siya otro komo kandidato. Nakaluwas siya sa pagkapresidente, mala ta daog-daog niya an kalaban niyang si dating Senador Juan Sumulong ta naripol niya an 82% kan boto.
Masasabi man na may makatawo siyang akto kan siya, katuwang si High Commissioner Paul V. McNutt, tinugotan palaogon an mga pailing Judeo na nagdurulag sa mga pasistang rehimen duman sa Europa. Tinabangan niya man an mga nagpaili na makadakit duman sa Mindanao.
Administrasyon Asin an Korte Suprema
baguhonSusog sa re-organisasyon napalaman sa Akto, si Pres. Quezon nabadoan nin poder na magnombra nin gabos-Pilipino na myembro sa Korte Suprema. Poon 1901 abot 1935, an Korte Suprema pirmeng Pilipino an Pamayong Hukom alagad an kadakulan kan myembro mga Amerikano. Naanas Pilipino an myembro sa Korte Suprtema kan an Komunwelt kan Filipinas matogdas kan taon 1935. An enot na nombramiento ni Quezon iyo sinda Claro Recto asin Jose Laurel sa pagsangle sa mga Amerikanong hukom. An bilang kan myembro sa Korte ginibo nang kagsaro (11): sarong Pamayong Hukom asin sampolong Katuwang na Hukom asin ini natukaw en banc o sa duwang dibisyon na may limang hukom lambang saro.
Gobyerno Idinulag
baguhonKan suminakyada an mga Hapon igdi sa Filipinas kan Ika-2 Giyerang Pangkinaban, napiritan si Guezon na magdulag pasiring Corregidor, tapos sa Visaya asin Mindanao. Sa imbitasyon kan Estados Unidos, nag-ebakwet siya sa Australia dangan nagdakit na siya sa Amerika kun saen sa estado kan Washington, DC ikinaag niya an kwartel kan saiyang gobyerno kan Kumonwelt nin Filipinas.
Duman nagsirbe siya komo myembro kan Pacific War Council asin saro sa kagpirma sa Deklarasyon kan Burunyog na Nasyon (UN) kontra sa Pwersang Axis. Duman man sinurat niya an saiyang autobiografia (Good Fight, 1946).
Gabinete kan Gera, 1941-1944
baguhonSi pagsulwak kan Ika-2 Giyerang Pangkinaban asin pagsakyada kan mga Hapon igdi sa Filipinas nagresulta sa pasaro-sangle kan komposisyon kan Gabinete. An Oreden kan Ehekutibo Nu, 390 petsado Des. 22, 1941 winara na an Departamento nin Interior asin nagkaag nin bagong orden nin pagsasalida. An Orden nin Ehekutibo Nu.396, petsado Des. 24, 1941, pinagreoganisar an Gabinete asin an trabaho kan Sekretaryo nin Hustisya ipinairarom sa pagsasakop kan Pamayong Hukom kan Korte Suprema.
Nagadan si Quezon huli sa helang na tuberculosis duman sa Saranc Lake, Nweba York. An saiyang restos ngonyan nakalubong sa Quezon Memorial Circle, Quezon City, Philippines.
Mga panluwas na takod
baguhon- The Philippine Presidency Project: Manuel Quezon
- Bonnie Harris, Cantor Joseph Cysner: From Zbaszyn to Manila
- Senator's Profiles
Sarong saringsing an artikulong ini. Makakatabang ka sa Bikol Wikipedia sa pagparambong kaining pahina.