Papers by Kadri Unat
Journal of International Social Research
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Akademisyen Kitabevi, 2021
Bookmarks Related papers MentionsView impact
İksad Yayınevi, 2021
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 2021
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2021
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Turkish Studies, 2021
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Tarih Okulu Dergisi, 2021
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Gece Akademi, 2019
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Atatürk Yolu Dergisi, 2018
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2017
.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
İlke Yayıncılık, 2015
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Atatürk Yolu Dergisi, 2019
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Atatürk Yolu Dergisi, 2011
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Thesis Chapters by Kadri Unat
Özet
Nihat Erim, 1945’te TBMM’de CHP Meclis Grubu’na katılmak suretiyle aktif siyasete atıldık... more Özet
Nihat Erim, 1945’te TBMM’de CHP Meclis Grubu’na katılmak suretiyle aktif siyasete atıldıktan sonra uzun yıllar Cumhuriyet Halk Partisi’nin kadrolarında yer almış; 1947 yılında ise Recep Peker Hükümeti ve taraftarlarına karşı 35’ler hareketinin liderliğini üstlenmiştir. 1945’ten itibaren demokratikleşme yolunda Türkiye’de önemli adımlar atılmasına destek veren Erim, 1945–1955 yılları arasında CHP’nin yayın organı olan Ulus ile kendisinin çıkarmış olduğu Yeni Ulus ve Halkçı gazetelerinde makaleler yazarak halkı aydınlatmaya çalışmış ve demokratik düzene geçiş sürecinde önemli katkı larda bulunmuştur. Demokrasi’ye geçiş sürecinde birtakım anayasal düzenlemelerin yapılması gerektiğini düşünen Erim, tek meclisli sistem yerine iki meclisli sistemi ve kuvvetler ayrılığını savunmaktaydı. İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki yeni düzende Batı demokrasilerinin yanında yer almanın gerektiğini düşünen Erim, Türkiye için komünizmi önemli bir tehlike olarak görmekteydi. Ekonomide Devletçilik prensibini savunmakta ve Devletçiliğin Türkiye’ye kuruluşundan bu yana, her ne kadar 1923– 1930 yılları arasında bir doktrin olarak benimsenmese de, çok önemli katkı lar sağladığını ifade etmekteydi.Türkiye’nin yeraltı ve yerüstü kaynakları açısından zengin bir ülke olduğunu vurgulayan Erim, bu kaynakların işlenebilmesi için yabancı sermayenin hem yatırımlarına hem de tekniğine ihtiyaç olduğunu belirtmekte ve çağdaş ülkelerdeki usul ve esaslara uyulması şartıyla Türkiye’ye yabancı sermaye girişinin sağlanması gerektiğine işaret etmekteydi. Mevcut çalışmada, Nihat Erim’in 1945–1955 yılları arasında yazmış olduğu
makalelerinden faydalanılarak, demokrasi, anayasa, seçim kanunu, dış politika, ekonomi gibi muhtelif konulardaki düşünceleri aktarılarak değerlendirilmiştir.
ABSTRACT
This MA dissertation aims to evaluate the articles written by Nihat Erim for the papers, Ulus, Yeni Ulus-Halkçı in the years between 1945 and 1955 by touching upon the major issues of democracy, parliamentary system, the Constitution, Election Law, foreign policy and national economy. Nihat Erim, who was a Turkish politician, jurist, academician and the chief politics editor and leading writer of the paper Ulus and his own newspaper Yeni Ulus– Halkçı (New Nation–Populist) in 1950’s, entered politics in 1945 as a member of Republican People’s Party(CHP). Soon, he became one of the focal members of internal conflicts of CHP and made a special reputation with the formation of an opposition group -namely, the 35's Movement (35’ler), against the Peker Government in 1947. In his life time he took responsibility for expanded political and legal schemes, for large sections of the structural and procedural changes in Turkey about the time of the post-Second World War. Nihat Erim, had his doctoral degree in Law School in France after graduating from Istanbul University Law School in 1936. He worked as legal advisor to the Turkish MFA-most famously, in the Turkish delegation at San Francisco in 1945- and served as the Turkish PM from 1971 until 1972. He also led the Turkish delegation on the preparation of the Cyprus Constitution in the period of 1959-60.
Erim proved himself a formidable parliamentarian and his political career in journalism was one of the most remarkable in the 20th-century Turkish political history. He actively sought out actual matters to investigate for various democratic interests. His ideas about Turkish political system were influenced by his background, personal knowledge and training. In his writings there was always a place for a critical mind. His role in the governments, the Press and in foreign politics served different purposes at the same time; however, still it was not a clash of goals. His journalism can be viewed from at least two points of view, such as its legal content with a major political purpose and its vitality for democracy with other major national purposes. In his writings he took into account both democratic factors and election system-reconciled them with one another and with the overall national goal.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
books by Kadri Unat
Siyasal Kitabevi, 2016
Cumhuriyet Halk Partisi’nin Türkiye Cumhuriyeti ile anı yılda kurulmuş ol-ması ve yaklaşık olarak... more Cumhuriyet Halk Partisi’nin Türkiye Cumhuriyeti ile anı yılda kurulmuş ol-ması ve yaklaşık olarak 27 yıl iktidarda kalması Cumhuriyet tarihinin ilk yıllarında belirleyici bir rol oynamasında etkili olmuştur. Bu nedenle de Cumhuriyet tarihindeki gelişmelerle Cumhuriyet Halk Partisi’nin tarihi neredeyse bütünleşmiştir. Bunların bir sonucu olarak da Cumhuriyet tarihinin ilk yılları üzerine araştırma yapanlar mutlaka Cumhuriyet Halk Partisi’ne de değinmek durumunda kalmış ve kalmaktadırlar. Bunun da ötesinde Cumhuriyet Halk Partisi herkes için cazip ve ilgi çekici bir hale gelmiş, doğrudan Cumhuriyet Halk Partisi ile ilgili birçok akademik ve popüler çalışma da yapılmıştır.
Bu konuda yazılmış birçok makalenin yanı sıra oldukça kapsamlı bir şe-kilde hazırlanmış akademik incelemeler de vardır ve bunlar CHP konusunda oldukça geniş bir literatür oluşturmuşlardır. Türkiye’de uygulanan seçim sis-temleri, genel seçimler ve seçim sonuçlarıyla ilgili de özellikle son dönemde geniş bir literatür oluşmuştur. Söz konusu çalışmalarda, seçim sistemleriyle ilgili yasal, anayasal gelişmeler incelendiği gibi seçim sonuçlarına da ayrıntılı bilgilere ve analizlere yer verilmiştir. Hatta bunların bir kısmı bu araştırmanın konusu olan seçim propagandalarını da içermektedir. Bununla birlikte tespit edilebildiği kadarıyla Cumhuriyet Halk Partisi özelinde seçim propagandala-rını inceleyen çok az sayıda çalışma vardır. Bunlardan biri, İkinci Meşrutiyet ve tek parti döneminde yapılan seçimler sırasındaki propaganda faaliyetlerini inceleyen Nil Türker Tekin’in “Türkiye’de Seçim Propagandaları (1908-1946)” isimli yayınlanmamış doktora tezidir. Ağırlıklı olarak İncelediği dönemin gazetelerine dayalı yapılan bu çalışmada, 21 Temmuz 1946 genel seçimi dâhil olmak üzere Cumhuriyet Halk Partisi’nin seçim propagandaları ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Bu alanda yapılan diğer bir çalışma da Engin Alçora’nın “Türkiye’de Siyasal Parti Propagandası (1946-1960) isimli doktora tezidir. Söz konusu incelemede, Cumhuriyet Halk Partisi’nin yanı sıra dönemin diğer bütün siyasi partilerinin propagandaları çalışılmıştır. Çalışmada siyasi partilerin seçim propagandalarından çok genel propaganda faaliyetleri incelenmiştir. Alana önemli ölçüde katkı sağlayan bu araştırmalarda basın yoğun olarak kullanılmakla birlikte son dönemde ortaya çıkan arşiv belgeleri ile Cumhuriyet Cumhuriyet Halk Partisi’nin propaganda malzemesi olarak hazırladığı bütün objelerden yararlanılmadığı görülmüştür.
Bu incelemede ise detaylı bir arşiv araştırması yapılmak suretiyle Cum-huriyet Halk Partisi’nin propaganda malzemeleri olarak kabul edilen broşür-leri, seçim beyannameleri, görsel malzemeleri kullanılmış, seçim dönemlerin-deki radyo yayınları incelenmiştir. Ayrıca taranan gazete sayısı artırılarak son dönemde çıkan anılardan da yararlanılmıştır. Çalışma, Türkiye Cumhuriye-ti’nin ilk siyasi partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin 1927-1957 yılları ara-sında yapılan dokuz genel seçim sırasındaki propaganda faaliyetlerini içer-mektedir. Dolayısıyla bu çalışma, bir siyasi parti ya da seçim çalışması değil, Türkiye tarihi açısından oldukça önemli bir yere sahip olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin genel seçimler sırasındaki propagandalarına odaklı bir çalışmadır. Bunun yanı sıra hem Türkiye açısından hem de Cumhuriyet Halk Partisi açı-sından sağlıklı tespitler yapmak için her seçimden önce dönemin atmosferi ve önemli gelişmeleri de incelenmiştir. Böylelikle paralel bir seyir izleyen Türk siyasi tarihi ile Cumhuriyet Halk Partisi’nin değişim ve dönüşümü birlikte ele alınarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın temel problemleri ise tek parti döneminde yapılan seçim propagandalarının ne düzeyde olduğu, Cumhuriyet Halk Partisi’nin programları ile genel seçim dönemlerindeki söy-lemi arasında bir paralelliğin olup olmadığı, çok partili döneme geçildikten sonra dünya genelindeki dönüşümün Cumhuriyet Halk Partisi’nin program-larına ve seçim propagandalarına hangi oranda yansıdığı, tek parti dönemin-deki seçim propagandaları ile çok partili dönemdeki seçim propagandaları arasındaki farkların ne olduğu ve bu konuda yaşanan dönüşüm olmuştur.
Cumhuriyet Halk Partisi’nin söz konusu dönemde yapılan genel seçim-lerdeki propagandalarını daha doğru bir şekilde analiz etmek ve kuramsal alt yapıyı oluşturmak için çalışmanın giriş bölümünde siyaset/politika, demokrasi, siyasi parti, seçim, siyasal iletişim ve propaganda ile propaganda türlerinin neler olduğunu ve tarihsel gelişimini incelemenin yararlı olacağı düşünülmüş-tür. Çünkü bu gibi terimlerin çalışmanın temel kavramlarını oluşturduğu dü-şünülmektedir.
Araştırmanın “Cumhuriyet Halk Partisi ve Tek Parti Dönemi Genel Seçim Propagandaları” isimli birinci bölümü dört ana alt başlıktan oluşmaktadır. Birinci alt başlıkta, Osmanlı Devleti’nde Tanzimat döneminden itibaren yaşa-nan siyasal gelişmelere değinilmiştir. Osmanlıda anayasal düzene geçiş, kuru-lan cemiyetler ve siyasi partilerin yanı sıra 1908, 1912 ve 1914 seçimleri ile bu seçimler sırasındaki seçim propagandaları ana hatlarıyla incelenmiş, böylelikle söz konusu dönemlerde ortaya çıkan gelişmelerin cumhuriyete giden süreçte oluşturduğu tarihsel kırılmalar ve süreklilik arz eden gelişmeler belirlenmeye çalışılmıştır. İkinci alt başlıkta Cumhuriyet Halk Partisi’nin kuruluş serüveni ele alınırken üçüncü alt başlıkta Atatürk döneminde yapılan 1927, 1931 ve 1935 genel seçimlerindeki propaganda faaliyetleri incelenmiştir. Dördüncü alt başlıkta ise İnönü döneminin ilk iki genel seçimi olan 1939 ve 1943 seçimlerin-deki propaganda değerlendirilmeye çalışılmıştır. Yönetme anlamında da seçim kararlarının alındığı tarihler propaganda faaliyetlerinin başlangıcı olarak temel alınmış ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin hem ikinci seçmen hem de mebus seçimleri sürecindeki çalışmaları seçim propagandası kapsamında değer-lendirilmiştir.
“Çok Partili Siyasal Yaşama Geçiş Sürecinde Yapılan Genel Seçimler ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin Seçim Propagandaları” isimli ikinci bölüm ise üç ana alt başlıktan oluşmaktadır. İlk alt başlıkta Türkiye’de çok partili siyasal yaşama geçişin nedenleri ve bu kapsamda yaşanan önemli gelişmeler ince-lenmiştir. İkinci alt başlıkta ise 21 Temmuz 1946 ve 14 Mayıs 1950 genel seçim-leri öncesindeki seçim propagandaları ele alınmıştır. Özellikle Cumhuriyet Halk Partisi ile Demokrat Parti arasındaki rekabete sahne olan bu dönem, propaganda faaliyetlerinin ve yöntemlerinin zenginleşmesini de beraberinde getirmiştir. Dönemi seçim propagandaları açısından farklı kılan da hem seçim propagandasına dönük hazırlıkların daha profesyonel düzeyde yapılması hem de seçmenlerle doğrudan temas kurmak için seçim kararının alınmasından sonra çeşitli geziler yapılmış olmasıdır. Bundan dolayı da seçim gezileri ve bu geziler sırasındaki mitinglerle, siyasi toplantılar temel propaganda faaliyetleri arasında değerlendirilmiştir. Yeni siyasi partilerin kurulması ve buna bağlı olarak da seçim propagandasında yaşanan gelişim/dönüşüm seçim propagan-dalarının aktarım şekline de yansımıştır. Bu çerçevede seçim propagandaları; broşürler ve seçim beyannameleri, yurt gezileri, mitingler ve siyasi toplantılar, seçim afişleri ve radyo yayınları gibi başlıklar altında incelenirken, siyasi parti-lerin seçim propagandaları arasında karşılaştırmalar da yapılmıştır. Bu arada seçim propagandaları aktarılırken bazen tematik bazen de kronolojik bir sıra takip edilmiştir.
“Demokrat Parti Döneminde Yapılan Genel Seçimler ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin Seçim Propagandaları” isimli üçüncü ve son bölümde ise 1954 ve 1957 genel seçimleri incelenmiştir. Demokrat Parti döneminin siyasi ortamının ve önemli gelişmelerinin de yansıtılmaya çalışıldığı bu bölümde, ilk olarak vurgulanmaya çalışılan nokta, siyasi partilerin rollerinin değiştiği, dolayısıyla da bu durumun seçim söylemlerine yansımış olduğudur. Çünkü bilindiği üzere söz konusu yıllarda Cumhuriyet Halk Partisi 27 yıllık iktidarının sonunda ana muhalefet partisine dönüşmüş, Demokrat Parti de dört yıllık muhalefet yıllarından sonra iktidara gelmiştir. Siyasi tansiyonun oldukça yüksek olduğu bu yıllarda Demokrat Parti’nin gün geçtikçe otoriterleşmesi seçim dönemlerine ve seçim söylemlerine de yansımıştır. Bundan dolayı siyasi atmosfer ve seçim propagandaları iç içe bir şekilde yansıtılmaya çalışılmıştır.
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Conference Presentations by Kadri Unat
Milli Mücadelede Servetiye Cephesi ve Kocaeli Tarihi-Kültürü Sempozyumu, 2019
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Bookmarks Related papers MentionsView impact
Uploads
Papers by Kadri Unat
Thesis Chapters by Kadri Unat
Nihat Erim, 1945’te TBMM’de CHP Meclis Grubu’na katılmak suretiyle aktif siyasete atıldıktan sonra uzun yıllar Cumhuriyet Halk Partisi’nin kadrolarında yer almış; 1947 yılında ise Recep Peker Hükümeti ve taraftarlarına karşı 35’ler hareketinin liderliğini üstlenmiştir. 1945’ten itibaren demokratikleşme yolunda Türkiye’de önemli adımlar atılmasına destek veren Erim, 1945–1955 yılları arasında CHP’nin yayın organı olan Ulus ile kendisinin çıkarmış olduğu Yeni Ulus ve Halkçı gazetelerinde makaleler yazarak halkı aydınlatmaya çalışmış ve demokratik düzene geçiş sürecinde önemli katkı larda bulunmuştur. Demokrasi’ye geçiş sürecinde birtakım anayasal düzenlemelerin yapılması gerektiğini düşünen Erim, tek meclisli sistem yerine iki meclisli sistemi ve kuvvetler ayrılığını savunmaktaydı. İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki yeni düzende Batı demokrasilerinin yanında yer almanın gerektiğini düşünen Erim, Türkiye için komünizmi önemli bir tehlike olarak görmekteydi. Ekonomide Devletçilik prensibini savunmakta ve Devletçiliğin Türkiye’ye kuruluşundan bu yana, her ne kadar 1923– 1930 yılları arasında bir doktrin olarak benimsenmese de, çok önemli katkı lar sağladığını ifade etmekteydi.Türkiye’nin yeraltı ve yerüstü kaynakları açısından zengin bir ülke olduğunu vurgulayan Erim, bu kaynakların işlenebilmesi için yabancı sermayenin hem yatırımlarına hem de tekniğine ihtiyaç olduğunu belirtmekte ve çağdaş ülkelerdeki usul ve esaslara uyulması şartıyla Türkiye’ye yabancı sermaye girişinin sağlanması gerektiğine işaret etmekteydi. Mevcut çalışmada, Nihat Erim’in 1945–1955 yılları arasında yazmış olduğu
makalelerinden faydalanılarak, demokrasi, anayasa, seçim kanunu, dış politika, ekonomi gibi muhtelif konulardaki düşünceleri aktarılarak değerlendirilmiştir.
ABSTRACT
This MA dissertation aims to evaluate the articles written by Nihat Erim for the papers, Ulus, Yeni Ulus-Halkçı in the years between 1945 and 1955 by touching upon the major issues of democracy, parliamentary system, the Constitution, Election Law, foreign policy and national economy. Nihat Erim, who was a Turkish politician, jurist, academician and the chief politics editor and leading writer of the paper Ulus and his own newspaper Yeni Ulus– Halkçı (New Nation–Populist) in 1950’s, entered politics in 1945 as a member of Republican People’s Party(CHP). Soon, he became one of the focal members of internal conflicts of CHP and made a special reputation with the formation of an opposition group -namely, the 35's Movement (35’ler), against the Peker Government in 1947. In his life time he took responsibility for expanded political and legal schemes, for large sections of the structural and procedural changes in Turkey about the time of the post-Second World War. Nihat Erim, had his doctoral degree in Law School in France after graduating from Istanbul University Law School in 1936. He worked as legal advisor to the Turkish MFA-most famously, in the Turkish delegation at San Francisco in 1945- and served as the Turkish PM from 1971 until 1972. He also led the Turkish delegation on the preparation of the Cyprus Constitution in the period of 1959-60.
Erim proved himself a formidable parliamentarian and his political career in journalism was one of the most remarkable in the 20th-century Turkish political history. He actively sought out actual matters to investigate for various democratic interests. His ideas about Turkish political system were influenced by his background, personal knowledge and training. In his writings there was always a place for a critical mind. His role in the governments, the Press and in foreign politics served different purposes at the same time; however, still it was not a clash of goals. His journalism can be viewed from at least two points of view, such as its legal content with a major political purpose and its vitality for democracy with other major national purposes. In his writings he took into account both democratic factors and election system-reconciled them with one another and with the overall national goal.
books by Kadri Unat
Bu konuda yazılmış birçok makalenin yanı sıra oldukça kapsamlı bir şe-kilde hazırlanmış akademik incelemeler de vardır ve bunlar CHP konusunda oldukça geniş bir literatür oluşturmuşlardır. Türkiye’de uygulanan seçim sis-temleri, genel seçimler ve seçim sonuçlarıyla ilgili de özellikle son dönemde geniş bir literatür oluşmuştur. Söz konusu çalışmalarda, seçim sistemleriyle ilgili yasal, anayasal gelişmeler incelendiği gibi seçim sonuçlarına da ayrıntılı bilgilere ve analizlere yer verilmiştir. Hatta bunların bir kısmı bu araştırmanın konusu olan seçim propagandalarını da içermektedir. Bununla birlikte tespit edilebildiği kadarıyla Cumhuriyet Halk Partisi özelinde seçim propagandala-rını inceleyen çok az sayıda çalışma vardır. Bunlardan biri, İkinci Meşrutiyet ve tek parti döneminde yapılan seçimler sırasındaki propaganda faaliyetlerini inceleyen Nil Türker Tekin’in “Türkiye’de Seçim Propagandaları (1908-1946)” isimli yayınlanmamış doktora tezidir. Ağırlıklı olarak İncelediği dönemin gazetelerine dayalı yapılan bu çalışmada, 21 Temmuz 1946 genel seçimi dâhil olmak üzere Cumhuriyet Halk Partisi’nin seçim propagandaları ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Bu alanda yapılan diğer bir çalışma da Engin Alçora’nın “Türkiye’de Siyasal Parti Propagandası (1946-1960) isimli doktora tezidir. Söz konusu incelemede, Cumhuriyet Halk Partisi’nin yanı sıra dönemin diğer bütün siyasi partilerinin propagandaları çalışılmıştır. Çalışmada siyasi partilerin seçim propagandalarından çok genel propaganda faaliyetleri incelenmiştir. Alana önemli ölçüde katkı sağlayan bu araştırmalarda basın yoğun olarak kullanılmakla birlikte son dönemde ortaya çıkan arşiv belgeleri ile Cumhuriyet Cumhuriyet Halk Partisi’nin propaganda malzemesi olarak hazırladığı bütün objelerden yararlanılmadığı görülmüştür.
Bu incelemede ise detaylı bir arşiv araştırması yapılmak suretiyle Cum-huriyet Halk Partisi’nin propaganda malzemeleri olarak kabul edilen broşür-leri, seçim beyannameleri, görsel malzemeleri kullanılmış, seçim dönemlerin-deki radyo yayınları incelenmiştir. Ayrıca taranan gazete sayısı artırılarak son dönemde çıkan anılardan da yararlanılmıştır. Çalışma, Türkiye Cumhuriye-ti’nin ilk siyasi partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin 1927-1957 yılları ara-sında yapılan dokuz genel seçim sırasındaki propaganda faaliyetlerini içer-mektedir. Dolayısıyla bu çalışma, bir siyasi parti ya da seçim çalışması değil, Türkiye tarihi açısından oldukça önemli bir yere sahip olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin genel seçimler sırasındaki propagandalarına odaklı bir çalışmadır. Bunun yanı sıra hem Türkiye açısından hem de Cumhuriyet Halk Partisi açı-sından sağlıklı tespitler yapmak için her seçimden önce dönemin atmosferi ve önemli gelişmeleri de incelenmiştir. Böylelikle paralel bir seyir izleyen Türk siyasi tarihi ile Cumhuriyet Halk Partisi’nin değişim ve dönüşümü birlikte ele alınarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın temel problemleri ise tek parti döneminde yapılan seçim propagandalarının ne düzeyde olduğu, Cumhuriyet Halk Partisi’nin programları ile genel seçim dönemlerindeki söy-lemi arasında bir paralelliğin olup olmadığı, çok partili döneme geçildikten sonra dünya genelindeki dönüşümün Cumhuriyet Halk Partisi’nin program-larına ve seçim propagandalarına hangi oranda yansıdığı, tek parti dönemin-deki seçim propagandaları ile çok partili dönemdeki seçim propagandaları arasındaki farkların ne olduğu ve bu konuda yaşanan dönüşüm olmuştur.
Cumhuriyet Halk Partisi’nin söz konusu dönemde yapılan genel seçim-lerdeki propagandalarını daha doğru bir şekilde analiz etmek ve kuramsal alt yapıyı oluşturmak için çalışmanın giriş bölümünde siyaset/politika, demokrasi, siyasi parti, seçim, siyasal iletişim ve propaganda ile propaganda türlerinin neler olduğunu ve tarihsel gelişimini incelemenin yararlı olacağı düşünülmüş-tür. Çünkü bu gibi terimlerin çalışmanın temel kavramlarını oluşturduğu dü-şünülmektedir.
Araştırmanın “Cumhuriyet Halk Partisi ve Tek Parti Dönemi Genel Seçim Propagandaları” isimli birinci bölümü dört ana alt başlıktan oluşmaktadır. Birinci alt başlıkta, Osmanlı Devleti’nde Tanzimat döneminden itibaren yaşa-nan siyasal gelişmelere değinilmiştir. Osmanlıda anayasal düzene geçiş, kuru-lan cemiyetler ve siyasi partilerin yanı sıra 1908, 1912 ve 1914 seçimleri ile bu seçimler sırasındaki seçim propagandaları ana hatlarıyla incelenmiş, böylelikle söz konusu dönemlerde ortaya çıkan gelişmelerin cumhuriyete giden süreçte oluşturduğu tarihsel kırılmalar ve süreklilik arz eden gelişmeler belirlenmeye çalışılmıştır. İkinci alt başlıkta Cumhuriyet Halk Partisi’nin kuruluş serüveni ele alınırken üçüncü alt başlıkta Atatürk döneminde yapılan 1927, 1931 ve 1935 genel seçimlerindeki propaganda faaliyetleri incelenmiştir. Dördüncü alt başlıkta ise İnönü döneminin ilk iki genel seçimi olan 1939 ve 1943 seçimlerin-deki propaganda değerlendirilmeye çalışılmıştır. Yönetme anlamında da seçim kararlarının alındığı tarihler propaganda faaliyetlerinin başlangıcı olarak temel alınmış ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin hem ikinci seçmen hem de mebus seçimleri sürecindeki çalışmaları seçim propagandası kapsamında değer-lendirilmiştir.
“Çok Partili Siyasal Yaşama Geçiş Sürecinde Yapılan Genel Seçimler ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin Seçim Propagandaları” isimli ikinci bölüm ise üç ana alt başlıktan oluşmaktadır. İlk alt başlıkta Türkiye’de çok partili siyasal yaşama geçişin nedenleri ve bu kapsamda yaşanan önemli gelişmeler ince-lenmiştir. İkinci alt başlıkta ise 21 Temmuz 1946 ve 14 Mayıs 1950 genel seçim-leri öncesindeki seçim propagandaları ele alınmıştır. Özellikle Cumhuriyet Halk Partisi ile Demokrat Parti arasındaki rekabete sahne olan bu dönem, propaganda faaliyetlerinin ve yöntemlerinin zenginleşmesini de beraberinde getirmiştir. Dönemi seçim propagandaları açısından farklı kılan da hem seçim propagandasına dönük hazırlıkların daha profesyonel düzeyde yapılması hem de seçmenlerle doğrudan temas kurmak için seçim kararının alınmasından sonra çeşitli geziler yapılmış olmasıdır. Bundan dolayı da seçim gezileri ve bu geziler sırasındaki mitinglerle, siyasi toplantılar temel propaganda faaliyetleri arasında değerlendirilmiştir. Yeni siyasi partilerin kurulması ve buna bağlı olarak da seçim propagandasında yaşanan gelişim/dönüşüm seçim propagan-dalarının aktarım şekline de yansımıştır. Bu çerçevede seçim propagandaları; broşürler ve seçim beyannameleri, yurt gezileri, mitingler ve siyasi toplantılar, seçim afişleri ve radyo yayınları gibi başlıklar altında incelenirken, siyasi parti-lerin seçim propagandaları arasında karşılaştırmalar da yapılmıştır. Bu arada seçim propagandaları aktarılırken bazen tematik bazen de kronolojik bir sıra takip edilmiştir.
“Demokrat Parti Döneminde Yapılan Genel Seçimler ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin Seçim Propagandaları” isimli üçüncü ve son bölümde ise 1954 ve 1957 genel seçimleri incelenmiştir. Demokrat Parti döneminin siyasi ortamının ve önemli gelişmelerinin de yansıtılmaya çalışıldığı bu bölümde, ilk olarak vurgulanmaya çalışılan nokta, siyasi partilerin rollerinin değiştiği, dolayısıyla da bu durumun seçim söylemlerine yansımış olduğudur. Çünkü bilindiği üzere söz konusu yıllarda Cumhuriyet Halk Partisi 27 yıllık iktidarının sonunda ana muhalefet partisine dönüşmüş, Demokrat Parti de dört yıllık muhalefet yıllarından sonra iktidara gelmiştir. Siyasi tansiyonun oldukça yüksek olduğu bu yıllarda Demokrat Parti’nin gün geçtikçe otoriterleşmesi seçim dönemlerine ve seçim söylemlerine de yansımıştır. Bundan dolayı siyasi atmosfer ve seçim propagandaları iç içe bir şekilde yansıtılmaya çalışılmıştır.
Conference Presentations by Kadri Unat
Nihat Erim, 1945’te TBMM’de CHP Meclis Grubu’na katılmak suretiyle aktif siyasete atıldıktan sonra uzun yıllar Cumhuriyet Halk Partisi’nin kadrolarında yer almış; 1947 yılında ise Recep Peker Hükümeti ve taraftarlarına karşı 35’ler hareketinin liderliğini üstlenmiştir. 1945’ten itibaren demokratikleşme yolunda Türkiye’de önemli adımlar atılmasına destek veren Erim, 1945–1955 yılları arasında CHP’nin yayın organı olan Ulus ile kendisinin çıkarmış olduğu Yeni Ulus ve Halkçı gazetelerinde makaleler yazarak halkı aydınlatmaya çalışmış ve demokratik düzene geçiş sürecinde önemli katkı larda bulunmuştur. Demokrasi’ye geçiş sürecinde birtakım anayasal düzenlemelerin yapılması gerektiğini düşünen Erim, tek meclisli sistem yerine iki meclisli sistemi ve kuvvetler ayrılığını savunmaktaydı. İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki yeni düzende Batı demokrasilerinin yanında yer almanın gerektiğini düşünen Erim, Türkiye için komünizmi önemli bir tehlike olarak görmekteydi. Ekonomide Devletçilik prensibini savunmakta ve Devletçiliğin Türkiye’ye kuruluşundan bu yana, her ne kadar 1923– 1930 yılları arasında bir doktrin olarak benimsenmese de, çok önemli katkı lar sağladığını ifade etmekteydi.Türkiye’nin yeraltı ve yerüstü kaynakları açısından zengin bir ülke olduğunu vurgulayan Erim, bu kaynakların işlenebilmesi için yabancı sermayenin hem yatırımlarına hem de tekniğine ihtiyaç olduğunu belirtmekte ve çağdaş ülkelerdeki usul ve esaslara uyulması şartıyla Türkiye’ye yabancı sermaye girişinin sağlanması gerektiğine işaret etmekteydi. Mevcut çalışmada, Nihat Erim’in 1945–1955 yılları arasında yazmış olduğu
makalelerinden faydalanılarak, demokrasi, anayasa, seçim kanunu, dış politika, ekonomi gibi muhtelif konulardaki düşünceleri aktarılarak değerlendirilmiştir.
ABSTRACT
This MA dissertation aims to evaluate the articles written by Nihat Erim for the papers, Ulus, Yeni Ulus-Halkçı in the years between 1945 and 1955 by touching upon the major issues of democracy, parliamentary system, the Constitution, Election Law, foreign policy and national economy. Nihat Erim, who was a Turkish politician, jurist, academician and the chief politics editor and leading writer of the paper Ulus and his own newspaper Yeni Ulus– Halkçı (New Nation–Populist) in 1950’s, entered politics in 1945 as a member of Republican People’s Party(CHP). Soon, he became one of the focal members of internal conflicts of CHP and made a special reputation with the formation of an opposition group -namely, the 35's Movement (35’ler), against the Peker Government in 1947. In his life time he took responsibility for expanded political and legal schemes, for large sections of the structural and procedural changes in Turkey about the time of the post-Second World War. Nihat Erim, had his doctoral degree in Law School in France after graduating from Istanbul University Law School in 1936. He worked as legal advisor to the Turkish MFA-most famously, in the Turkish delegation at San Francisco in 1945- and served as the Turkish PM from 1971 until 1972. He also led the Turkish delegation on the preparation of the Cyprus Constitution in the period of 1959-60.
Erim proved himself a formidable parliamentarian and his political career in journalism was one of the most remarkable in the 20th-century Turkish political history. He actively sought out actual matters to investigate for various democratic interests. His ideas about Turkish political system were influenced by his background, personal knowledge and training. In his writings there was always a place for a critical mind. His role in the governments, the Press and in foreign politics served different purposes at the same time; however, still it was not a clash of goals. His journalism can be viewed from at least two points of view, such as its legal content with a major political purpose and its vitality for democracy with other major national purposes. In his writings he took into account both democratic factors and election system-reconciled them with one another and with the overall national goal.
Bu konuda yazılmış birçok makalenin yanı sıra oldukça kapsamlı bir şe-kilde hazırlanmış akademik incelemeler de vardır ve bunlar CHP konusunda oldukça geniş bir literatür oluşturmuşlardır. Türkiye’de uygulanan seçim sis-temleri, genel seçimler ve seçim sonuçlarıyla ilgili de özellikle son dönemde geniş bir literatür oluşmuştur. Söz konusu çalışmalarda, seçim sistemleriyle ilgili yasal, anayasal gelişmeler incelendiği gibi seçim sonuçlarına da ayrıntılı bilgilere ve analizlere yer verilmiştir. Hatta bunların bir kısmı bu araştırmanın konusu olan seçim propagandalarını da içermektedir. Bununla birlikte tespit edilebildiği kadarıyla Cumhuriyet Halk Partisi özelinde seçim propagandala-rını inceleyen çok az sayıda çalışma vardır. Bunlardan biri, İkinci Meşrutiyet ve tek parti döneminde yapılan seçimler sırasındaki propaganda faaliyetlerini inceleyen Nil Türker Tekin’in “Türkiye’de Seçim Propagandaları (1908-1946)” isimli yayınlanmamış doktora tezidir. Ağırlıklı olarak İncelediği dönemin gazetelerine dayalı yapılan bu çalışmada, 21 Temmuz 1946 genel seçimi dâhil olmak üzere Cumhuriyet Halk Partisi’nin seçim propagandaları ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Bu alanda yapılan diğer bir çalışma da Engin Alçora’nın “Türkiye’de Siyasal Parti Propagandası (1946-1960) isimli doktora tezidir. Söz konusu incelemede, Cumhuriyet Halk Partisi’nin yanı sıra dönemin diğer bütün siyasi partilerinin propagandaları çalışılmıştır. Çalışmada siyasi partilerin seçim propagandalarından çok genel propaganda faaliyetleri incelenmiştir. Alana önemli ölçüde katkı sağlayan bu araştırmalarda basın yoğun olarak kullanılmakla birlikte son dönemde ortaya çıkan arşiv belgeleri ile Cumhuriyet Cumhuriyet Halk Partisi’nin propaganda malzemesi olarak hazırladığı bütün objelerden yararlanılmadığı görülmüştür.
Bu incelemede ise detaylı bir arşiv araştırması yapılmak suretiyle Cum-huriyet Halk Partisi’nin propaganda malzemeleri olarak kabul edilen broşür-leri, seçim beyannameleri, görsel malzemeleri kullanılmış, seçim dönemlerin-deki radyo yayınları incelenmiştir. Ayrıca taranan gazete sayısı artırılarak son dönemde çıkan anılardan da yararlanılmıştır. Çalışma, Türkiye Cumhuriye-ti’nin ilk siyasi partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin 1927-1957 yılları ara-sında yapılan dokuz genel seçim sırasındaki propaganda faaliyetlerini içer-mektedir. Dolayısıyla bu çalışma, bir siyasi parti ya da seçim çalışması değil, Türkiye tarihi açısından oldukça önemli bir yere sahip olan Cumhuriyet Halk Partisi’nin genel seçimler sırasındaki propagandalarına odaklı bir çalışmadır. Bunun yanı sıra hem Türkiye açısından hem de Cumhuriyet Halk Partisi açı-sından sağlıklı tespitler yapmak için her seçimden önce dönemin atmosferi ve önemli gelişmeleri de incelenmiştir. Böylelikle paralel bir seyir izleyen Türk siyasi tarihi ile Cumhuriyet Halk Partisi’nin değişim ve dönüşümü birlikte ele alınarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Bu çalışmanın temel problemleri ise tek parti döneminde yapılan seçim propagandalarının ne düzeyde olduğu, Cumhuriyet Halk Partisi’nin programları ile genel seçim dönemlerindeki söy-lemi arasında bir paralelliğin olup olmadığı, çok partili döneme geçildikten sonra dünya genelindeki dönüşümün Cumhuriyet Halk Partisi’nin program-larına ve seçim propagandalarına hangi oranda yansıdığı, tek parti dönemin-deki seçim propagandaları ile çok partili dönemdeki seçim propagandaları arasındaki farkların ne olduğu ve bu konuda yaşanan dönüşüm olmuştur.
Cumhuriyet Halk Partisi’nin söz konusu dönemde yapılan genel seçim-lerdeki propagandalarını daha doğru bir şekilde analiz etmek ve kuramsal alt yapıyı oluşturmak için çalışmanın giriş bölümünde siyaset/politika, demokrasi, siyasi parti, seçim, siyasal iletişim ve propaganda ile propaganda türlerinin neler olduğunu ve tarihsel gelişimini incelemenin yararlı olacağı düşünülmüş-tür. Çünkü bu gibi terimlerin çalışmanın temel kavramlarını oluşturduğu dü-şünülmektedir.
Araştırmanın “Cumhuriyet Halk Partisi ve Tek Parti Dönemi Genel Seçim Propagandaları” isimli birinci bölümü dört ana alt başlıktan oluşmaktadır. Birinci alt başlıkta, Osmanlı Devleti’nde Tanzimat döneminden itibaren yaşa-nan siyasal gelişmelere değinilmiştir. Osmanlıda anayasal düzene geçiş, kuru-lan cemiyetler ve siyasi partilerin yanı sıra 1908, 1912 ve 1914 seçimleri ile bu seçimler sırasındaki seçim propagandaları ana hatlarıyla incelenmiş, böylelikle söz konusu dönemlerde ortaya çıkan gelişmelerin cumhuriyete giden süreçte oluşturduğu tarihsel kırılmalar ve süreklilik arz eden gelişmeler belirlenmeye çalışılmıştır. İkinci alt başlıkta Cumhuriyet Halk Partisi’nin kuruluş serüveni ele alınırken üçüncü alt başlıkta Atatürk döneminde yapılan 1927, 1931 ve 1935 genel seçimlerindeki propaganda faaliyetleri incelenmiştir. Dördüncü alt başlıkta ise İnönü döneminin ilk iki genel seçimi olan 1939 ve 1943 seçimlerin-deki propaganda değerlendirilmeye çalışılmıştır. Yönetme anlamında da seçim kararlarının alındığı tarihler propaganda faaliyetlerinin başlangıcı olarak temel alınmış ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin hem ikinci seçmen hem de mebus seçimleri sürecindeki çalışmaları seçim propagandası kapsamında değer-lendirilmiştir.
“Çok Partili Siyasal Yaşama Geçiş Sürecinde Yapılan Genel Seçimler ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin Seçim Propagandaları” isimli ikinci bölüm ise üç ana alt başlıktan oluşmaktadır. İlk alt başlıkta Türkiye’de çok partili siyasal yaşama geçişin nedenleri ve bu kapsamda yaşanan önemli gelişmeler ince-lenmiştir. İkinci alt başlıkta ise 21 Temmuz 1946 ve 14 Mayıs 1950 genel seçim-leri öncesindeki seçim propagandaları ele alınmıştır. Özellikle Cumhuriyet Halk Partisi ile Demokrat Parti arasındaki rekabete sahne olan bu dönem, propaganda faaliyetlerinin ve yöntemlerinin zenginleşmesini de beraberinde getirmiştir. Dönemi seçim propagandaları açısından farklı kılan da hem seçim propagandasına dönük hazırlıkların daha profesyonel düzeyde yapılması hem de seçmenlerle doğrudan temas kurmak için seçim kararının alınmasından sonra çeşitli geziler yapılmış olmasıdır. Bundan dolayı da seçim gezileri ve bu geziler sırasındaki mitinglerle, siyasi toplantılar temel propaganda faaliyetleri arasında değerlendirilmiştir. Yeni siyasi partilerin kurulması ve buna bağlı olarak da seçim propagandasında yaşanan gelişim/dönüşüm seçim propagan-dalarının aktarım şekline de yansımıştır. Bu çerçevede seçim propagandaları; broşürler ve seçim beyannameleri, yurt gezileri, mitingler ve siyasi toplantılar, seçim afişleri ve radyo yayınları gibi başlıklar altında incelenirken, siyasi parti-lerin seçim propagandaları arasında karşılaştırmalar da yapılmıştır. Bu arada seçim propagandaları aktarılırken bazen tematik bazen de kronolojik bir sıra takip edilmiştir.
“Demokrat Parti Döneminde Yapılan Genel Seçimler ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin Seçim Propagandaları” isimli üçüncü ve son bölümde ise 1954 ve 1957 genel seçimleri incelenmiştir. Demokrat Parti döneminin siyasi ortamının ve önemli gelişmelerinin de yansıtılmaya çalışıldığı bu bölümde, ilk olarak vurgulanmaya çalışılan nokta, siyasi partilerin rollerinin değiştiği, dolayısıyla da bu durumun seçim söylemlerine yansımış olduğudur. Çünkü bilindiği üzere söz konusu yıllarda Cumhuriyet Halk Partisi 27 yıllık iktidarının sonunda ana muhalefet partisine dönüşmüş, Demokrat Parti de dört yıllık muhalefet yıllarından sonra iktidara gelmiştir. Siyasi tansiyonun oldukça yüksek olduğu bu yıllarda Demokrat Parti’nin gün geçtikçe otoriterleşmesi seçim dönemlerine ve seçim söylemlerine de yansımıştır. Bundan dolayı siyasi atmosfer ve seçim propagandaları iç içe bir şekilde yansıtılmaya çalışılmıştır.