[go: up one dir, main page]
Zum Inhalt springen

Jonathan Swift

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Dr Jonathan Swift (um 1710)

Dr Jonathan Swift (* 30. November 1667 z Dublin, Köönigriich Irland; † 19. Oktober 1745 z Dublin) isch en irische Schriftsteller und Satiriker in dr früeje Ufkläärig gsi. Er het au under deene Psöidonüüm gschriibe: Isaac Bickerstaff, A Dissenter, A Person of Quality, A Person of Honour, M.B. Drapier, T.R.D.J.S.D.O.P.I.I. (The Reverend Doctor Jonathan Swift, Dean of Patrick's in Ireland).

Si Lääbe

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Dr Jonathan Swift isch im Hoey's Court, Dublin, uf d Wält choo, siibe Möönet noch em Dood vo sim Vater. Er het denn fümf Joor lang mit eme Chindermäitli z Ängland gläbt, wäärend si Mueter in Irland bliibe und spööter uf Ängland züüglet isch. Zrugg z Dublin het dr Swift bi Verwandte gwoont. 1682 het er an dr Dubliner Universidäät Theologii afo studiere und het sich dört as Rebell ufgfalle. Denn isch er uf Ängland und isch Sekretäär bim Sir William Temple worde. Er het denn z Oxford dr Master of Arts chönne mache. Er isch zrugg uf Irland und Briester in dr Anglikanische Chille worde.

Vo 1695 aa het er wider für e Sir William gschafft und sis erste gröössere Wärk, A Tale of a Tub (Märchen von einer Tonne[1]) und The Battle of the Books (Die Schlacht der Bücher[2]) gschriibe, wo aber erst 1704 erschiine si.

Noch em Dood vom Sir William isch er wider uf Irland. 1701 het er anonüüm d Dissensions in Athens and Rome uusegee.

Er het sich für d Whigs anggaschiert, isch vo deren iiree Politik entdüscht worde und 1710 zu de Tories gange und das het em zum Dekanat vo St. Patrick z Dublin verholfe. Noch em Dood vo dr Queen Anne 1714 häi d Tories iire Iifluss verloore und im Swift si politischi Karriere isch ume gsi. 1710/1711 isch er dr Herusgääber vom Tory-Wucheblatt Examiner gsi. In scharfe Satire het dr Swift anonüüm die änglische Guetsbsitzer aagriffe, wo die arme Ire usbütet häi. 1726 isch si berüemtists Wärk, The travels into several remote nations of the world by Lemuel Gulliver (dt. Gullivers Reisen) veröffentligt worde.

Dr Swift het e Beziejig zur unehelige Dochder vom Sir William, dr Esther Johnson, ghaa, won er ere Stella gsäit het. Elf Joor lang het er au e häimligi Affääre mit dr Esther Vanhomrigh gha, won er ere dr Naame Vanessa gee het. Die het nüt vo dr Stella gwüsst und erst churz vor iirem Dood 1723, het ere dr Swift biichdet. D Stella isch 1728 gstorbe.[3] 1729 isch dr Swift zum Eerebürger vo Dublin ernennt worde.

Dr Swift het an ere Innenoorerchrankig glitte.[4] Er het as räizbar, unhöflig und exzentrisch gulte. Es git Lüt wo vermuete, ass er sit 1740 verruckt gsi sig. 1742 isch er noch eme Schlaagaafall zum Invalide worde und drei Joor druf gstorbe. Er isch näbe dr Esther Johnson in der St. Patrick’s Cathedral z Dublin begraabe.

Illustrazioon für D Räise vom Gulliver vom Richard Redgrave im 19. Joorhundert

Wärk

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • Dissensions in Athens and Rome (1701)
  • The Tale of a Tub (1704)
  • The Battle of the Books (1704)
  • Bickerstaff Predictions for 1708 (1707)
  • The Sentiments of a Church of England Man (1708)
  • Arguments against Abolishing Christianity (1708)
  • Letter upon the Sacramental Test (1708)
  • Project for the Advancement of Learning (1709)
  • Ancient Prophecy (1709)
  • Sid Hamet’s Rod (1710)
  • Meditation upon a Broomstick (1710)
  • Short Character of the Earl of Wharton (1710)
  • The Conduct of the Allies (1711)
  • The Representation of the House of Commons on the State of the Nation (1711)
  • An Address of Thanks to the Queen (1711)
  • Proposal for Correcting, Improving, and Ascertaining the English Tongue (1712)
  • Reflections on the Barrier Treaty (1712)
  • Remarks on the Bishop of Sarum's Introduction to His Third Volume of the History of the Reformation (1712)
  • Journal to Stella (1710-13)
  • The Public Spirit of the Whigs (1713?)
  • Free Thoughts on the State of Public Affairs
  • Cadenus and Vanessa (1713)
  • A Proposal for the Universal Use of Irish Manufactures, &c. (1720)
  • The Drapier’s Letters (1724)
  • Gulliver’s Travels (1726) (Gullivers Reisen)
  • Miscellanies (1727)
  • A short view of the state of Ireland (Dublin, Harding, 1727/1728).
    • Reprint London: Pickering & Chatto, 2005. In: Leslie A. Clarkson and E. Margaret Crawford: An account of the rise, progress, and decline of the fever lately epidemical in Ireland.
  • A Modest Proposal for Preventing the Children of Poor People from Being a Burthen (1729)
  • A Letter from the Grand Mistress of the Female Free-Masons to Mr. Harding, the Printer (1731?)
  • The Day of Judgment (1731)
  • Verses on the Death of Dr Swift (1731)
  • Rhapsody of Poetry (1735?)
  • The Legion Club (1736)
  • Upon Sleeping in Church (postum)
  • History of the Peace of Utrecht (postum)
  • Directions to Servants (postum)

Im Ganze 37 Büecher

Litratuur

[ändere | Quälltäxt bearbeite]

Bibliografie

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • H. Teerink und A. H. Scouten, A Bibliography of the Writings of Jonathan Swift (Philadelphia. 1963).
  • R. H. Rodino, Swift Studies, 1965-1980. An Annotated Bibliography. (1984)

Wärkusgoobe

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • The Prose Works of Jonathan Swift. Eds Herbert Davis et al. 16 vols (Oxford, 1939-1968).
  • The Poems of Jonathan Swift Ed. Harold Williams. 3 vols (Oxford, 1937; repr. 1958).
  • The Correspondence of Jonathan Swift. Ed. Harold Williams, rev. David Woolley. 5 vols (Oxford, 1963-1972).
  • The Correspondence of Jonathan Swift, D.D. Ed. David Woolley. In Four Volumes.
  • I: Letters 1690-1714 (nos 1-300) (Frankfurt/M. 1999, Peter Lang).
  • II: Letters 1714-1726 (nos. 301-700) (Frankfurt/M. 2001, Peter Lang).
  • III: Letters 1726-1734 (nos. 701-1100) (Frankfurt/M. 2003, Peter Lang).
  • IV: Letters 1734-1745, (nos. 1101-1508) (Frankfurt/M. 2007, Peter Lang).
  • V: Indexes (forthcoming)

Sekundärlitratuur

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  • I. Ehrenpreis, Swift. The Man, His Works, and the Age. 3 vols (London, 1962-1983).
  • Hermann J. Real und Heinz J. Vienken, Jonathan Swift: Gulliver's Travels (München, 1984).
  • C. Peake, "Swift's Satirical Elegy on a Late Famous General," Review of English Literature, 3 (1962), pp. 80-89.
  • Melanie Maria Just: Jonathan Swift's On poetry: A rapsody: a critical edition with a historical introduction and commentary (Frankfurt a. M. u. a.: Peter Lang, 2004). ISBN 978-3-631-53265-2
  • Dirk F. Passmann und Heinz J. Vienken: The Library and Reading of Jonathan Swift. A Bio-Bibliographical Handbook Part I: Swift’s Library, 4 vols (Frankfurt am Main, Peter Lang, 2003). ISBN 978-3-631-41926-7
  • Wilhelm Füger: Jonathan Swifts Autonekrolog - Die Verse auf den Tod von Dr. Swift, D.S.P.D. Übersetzung - Kommentar - Interpretation. Frankfurt am Main (u. a.): Verlag Dr. Kovac, 2006. ISBN 3-8300-2660-9.
  • F.P.LOCK: The Politics of Gulliver's Travels. Oxford: Clarendon Press.1980. ISBN 0-19-812656-5.

Fuessnoote

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
  1. ↑ ISBN 3-548-37097-7
  2. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 6. März 2016; abgruefen am 20. April 2013.
  3. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 2. Januar 2011; abgruefen am 20. April 2013.
  4. ↑ Archivierte Kopie. Archiviert vom Original am 24. Oktober 2010; abgruefen am 20. April 2013.

Weblingg

[ändere | Quälltäxt bearbeite]
 Commons: Jonathan Swift – Sammlig vo Multimediadateie

Wikisource Jonathan Swift im dütschsprochige Wikisource
Wikisource Jonathan Swift im dütschsprochige Wikisource

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Jonathan_Swift“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.
Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=Jonathan_Swift&oldid=968534"