Flixborough-ramp
Die Flixborough-ramp was 'n ontploffing wat op 1 Junie 1974 by 'n chemiese aanleg naby die dorp Flixborough in Engeland plaasgevind het. Die ontploffing het 28 mense se lewens geëis en 36 is ernstig beseer.
Agtergrond
wysigDie chemiese aanleg is besit deur Nypro ('n gesamentlike onderneming tussen De Staatsmijnen, Nederland, en die Britse National Coal Board) en was in bedryf sedert 1967. Die aanleg het kaprolaktam vervaardig, 'n chemikalie wat dien as 'n boustof in die vervaardiging van nylon. Die inwoners van die dorp het aanvanklik beswaar aangeteken teen so 'n groot nywerheidsontwikkeling so naby aan hulle huise.
Die proses het die oksidasie van sikloheksaan met lug behels in 'n reeks van ses reaktore om 'n mengsel van sikloheksanol en sikloheksaan te lewer. Twee maande voor die ontploffing is 'n kraak in die nommer 5-reaktor ontdek. Daar is toe besluit om 'n tydelike pyp met 'n deursnee van 50 cm te installeer om die lekkende reaktor te omseil en so die aanleg in staat te stel om aan te hou produseer terwyl herstelwerk aan die reaktor gedoen word.
Die ramp
wysigOm 16:53 op Saterdag, 1 Junie 1974, het die tydelike omleining gebars (wat sikloheksaan teen 150°C en 1 MPa bevat) moontlik vanweë 'n brand aan 'n nabygeleë 20 cm-deursnee pyp wat vir byna 'n uur lank gebrand het. Binne 'n minuut het ongeveer 40 ton van die aanleg se 400 ton sikloheksaanvoorraad uitgelek en 'n dampwolk van 100–200 meter in deursnee gevorm. Die wolk het ontplof nadat dit in aanraking gekom het met 'n ontstekingsbron (waarskynlik 'n oond by 'n nabygeleë waterstofaanleg) en die aanleg geheel en al vernietig. Ongeveer 1 800 geboue binne 'n radius van 'n myl vanaf die aanleg is ook beskadig.
Die plofbare lugbrandstofmengsel is beraam as ekwivalent aan 15 ton TNT (60 gigajoule). Die ontploffing het gelei tot die dood van al 18 die werkers in die nabygeleë beheerkamer. Nege ander werkers by die aanleg is ook dood en 'n bestuurder van 'n afleweringswa het in sy bakkie aan hartversaking omgekom.
Waarnemers reken dat as die ontploffing op 'n weeksdag plaasgevind het sou daar waarskynlik meer as 500 werknemers gesterf het. Brande wat as gevolg van die ontploffing ontstaan het in die gebied het 10 dae lank voortgewoed. Dit was Brittanje se grootste ontploffing ooit in vredestyd, tot en met die ontploffing by die Hertfordshire Olieopslagplek in 2005.
Beduidende skade is ook aan eiendom in Flixborough en omliggende dorpe veroorsaak. In Scrunthorpe wat agt myl daarvandaan geleë is, is ook strukturele skade aangemeld en die ontploffing is sowat vyf-en-twintig myl daarvandaan gehoor en gevoel in Grimsby.
Ten spyte van die afgeleë ligging van die gebied was die televisienuusdekking baie spoedig, aangesien nuusspanne in die omgewing was om 'n ander geleentheid in Scrunthorpe te dek.
Gevolge
wysigDie amptelike ondersoek na die insident het bevind dat die omleiningsklep gefaal het vanweë onvoorsiene laterale spanning op die pyp tydens 'n drukstuwing. Die omleiningsklep is deur ingenieurs ontwerp wat nie ervare was met hoë-drukpypwerk nie en kon geen tekeninge of berekeninge voorlê nie, die pyp is nie aan 'n druktoets onderwerp nie en is op 'n tydelike steierwerk gemonteer wat toegelaat het dat die pyp buig onder druk. Hierdie tekortkominge het gelei tot 'n openbare protes oor veiligheid by nywerheidsaanlegte en ook 'n beduidende verskerping van die Britse regering se maatreëls ten opsigte van gevaarlike nywerheidsprosesse.
Ten spyte van protes uit die plaaslike gemeenskap is die aanleg weer herbou maar danksy 'n ineenstorting in die nylonprys is dit 'n paar jaar later gesluit. Die aanleg is in 1981 gestroop en slegs die administratiewe gebou het behoue gebly. Die gebied is vandag die tuiste van die Flixborough Nywerheidskompleks wat verskeie ondernemings en die Glanford kragstasie huisves.
Die fondasies van eiendomme wat ernstig beskadig is deur die ontploffing en gevolglik gesloop is, kan steeds gesien word tussen die kompleks en die dorp. 'n Gedenkbeeld is in 1977 opgerig voor die kantore by die herboude terrein ter ere van diegene wat gesterf het. Die standbeeld is na 'n kerk in Flixborough geskuif toe die aanleg gesluit is, maar is in 1984 gesteel en nooit weer teruggevind nie. Die voetstuk met 'n gedenkplaat wat al die name bevat van die mense wat op daardie dag gesterf het, kan nog steeds buite die kerk gesien word.
Nuwe teorieë oor die oorsaak
wysigIn April 2007 is nuwe bewyse deur dr. John Cox by 'n eendagsimposium by die Universiteitskollege van Londen voorgelê. Dr. Cox beweer daar was twee ontploffings, met 'n kleiner een wat plaasgevind het voor die groot ontploffing.[1] 'n Ooggetuie het die beweringe gestaaf en verduidelik hoe sy probeer het om die polisie te kontak maar die insident is nooit opgevolg nie.[2] Dr. Cox het die veiligheidsbeampte gekritiseer en beweer dat hy 'n veilige gevolgtrekking wou maak om openbare vrese te kalmeer eerder as om 'n betekenisvolle gevolgtrekking te maak.[3]
In April 2000 is beweringe ook gemaak van 'n toesmeerdery deur 'n wetenskaplike wat deel was van die oorspronklike ondersoek by name van Ralph King. Hy het gesê dat die oorspronklike ondersoek verkeerd was in hulle gevolgtrekking dat 'n eenvoudige meganiese faling tot die ongeluk gelei het. Sy kritiek het daartoe gelei dat laboratorium-eksperimente gedoen is deur die HSE. Die toetsresultate wat in November van 2000 vrygestel is wil voorkom asof dit King se teorie staaf dat daar water in die reaktore was, en dat die gelyktydige afskakeling van kritieke toerusting gelei het tot 'n baie hoë druk wat die klep uitmekaar laat skiet het.[4]
Verwysings
wysig- ↑ Scunthorpe Telegraph, "Nypro: New Theories"[dooie skakel]
- ↑ Scunthorpe Telegraph, "Double explosion may have destroyed the plant"[dooie skakel]
- ↑ Scunthorpe Telegraph, "Nypro: New Theories"[dooie skakel]
- ↑ "The Independent, " True cause of Flixborough to be revealed after 26 years"". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 25 Desember 2007. Besoek op 2 Oktober 2008.