Chronostratigrafie
Chronostratigrafie is binne die stratigrafie die wetenskaplike vakgebied wat probeer om rotslae ten opsigte van mekaar te dateer. Die doel daarvan is om die volgorde en ouderdom van alle gesteentes uit ’n bepaalde gebied vas te stel. In teenstelling met geochronologie, waarby ’n absolute geologiese tydskaal opgestel word, het chronostratigrafie te doen met die indeling van fisiese gesteentes. Chronostratigrafiese eenhede bestaan dus naas die ooreenstemmende geochronologiese tydvakke.
Metodes
wysigDie onderlinge verhoudings tussen rotslae kan onder meer bepaal word deur middel van die wet van superposisie of die verhouding met (dateerbare) inpersings. Terselfdertyd kan ’n chronologiese volgorde van aslae of inpersings vasgestel word deur middel van biostratigrafie (die gebruik van fossiele om die relatiewe ouderdom van rotslae te bepaal) of radiometriese datering (die gebruik van radio-isotope om die absolute ouderdom van gesteenteliggame te bepaal).
Die datering van inpersings gee ’n minimum ouderdom aan die rotslae waardeur sit sny. Omdat inpersings, op die geologiese tydlyn beskou, oombliklik gevorm word en omdat hulle bestaan uit minerale waarvan ’n absolute ouderdom van stolling gemeet kan word, is die datering van inpersings baie belangrik by die opstel van absolute chronostratigrafieë.
Afsettingsgesteentes is oor die algemeen moeiliker om absoluut te dateer. Meestal word die absolute ouderdom van sulke gesteenstes verkry uit hul verhouding met ander gesteentes of biostratigrafiese eenhede, waarby bepaalde aannames gemaak moet word.
Chronostratigrafiese eenhede
wysigChronostratigrafiese eenhede word van mekaar geskei deur tydgrense. Hulle is, met die ooreenstemmende geochronologiese tydperke:
| Chronostratigrafie | Geochronologie | Voorbeelde |
|---|---|---|
| Eonoteem | Eon | Fanerosoïkum |
| Erateem | Era | Mesosoïkum |
| Sisteem | Periode | Kryt |
| Serie | Epog | Bo-Kryt of Laat-Kryt |
| Etage | Tydsnede | Maastricht |
Meestal het die chronostratigrafiese eenheid dieselfde naam as die ooreenstemmende geochronologiese tydvak, wat verwarrend kan wees. So kan ’n mens sê die Kambrium is 200 meter dik, waarmee jy bedoel die sisteem Kambrium, nie die periode nie. Nog ’n voorbeeld: as gesê word dat Tyrannosaurus rex in die Laat-Kryt geleef het, word die geochronologiese subperiode bedoel, nie die chronostratigrafiese subsisteem nie (dit heet "Bo-Kryt"). (Laasgenoemde sou beteken T. rex het in die gesteente geleef.)